Σκηνές που είχαν εκλείψει για σχεδόν 20 χρόνια από το Αφγανιστάν, έζησαν και πάλι οι πολίτες της χώρας που επιχειρούν να φύγουν για να γλυτώσουν από τη νέα τάξη πραγμάτων που φέρνει τους ταλιμπάν στη διακυβέρνηση της χώρας. Παρά την αρχική διαβεβαίωση των Ταλιμπάν πως δε θα εισβάλλουν στην Καμπούλ, αλλά θα παραμείνουν στα σύνορα της πρωτεύουσας, εν τέλει το απόγευμα της Κυριακής μπήκαν στην πόλη και κατέλαβαν το κοινοβούλιο. Η κυβέρνηση αποχώρησε άρον άρον, με τον πρόεδρο Ασράφ Γκάνι να διαφεύγει με τη γυναίκα του στο Ουζμπεκιστάν κι από κει στο Τατζικιστάν και να ζητάει συγγνώμη από τον κόσμο στο τελευταίο του μήνυμα ως ηγέτης της χώρας.
«Εάν είχα μείνει, αμέτρητοι πολίτες θα είχαν μαρτυρήσει και η Καμπούλ θα είχε μετατραπεί σε ερείπια» έγραψε σε ανάρτηση του για να εξηγήσει τους λόγους που εγκατέλειψε το βυθιζόμενο πλοίο. Οι εναπομείναντες αξιωματούχοι της απελθούσας κυβέρνησης σχολίασαν με βαθιά επικριτικό τρόπο τη στάση του Γκάνι, λέγοντας χαρακτηριστικά «έφυγε σε μια δύσκολη στιγμή, ο Θεός θα τον κρατά υπεύθυνο γι΄αυτή του τη στάση».
Φινλανδία, Αυστραλία, Τσεχία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ είναι μερικές από τις 60 συνολικά χώρες που έχουν ζητήσει από τους Ταλιμπάν να τους επιτρέψουν να μεταφέρουν το διπλωματικό τους προσωπικό με πτήση. Ήδη αρκετές το έχουν κάνει. Αυστραλία και ΗΠΑ πάντως δεν έχουν σκοπό να αφήσουν την κατάσταση έτσι, με τον πρόεδρο της Αυστραλίας, Σκοτ Μόρισον, να αναφέρει σε δηλώσεις του ότι «θα πρέπει να δείξουμε στους ταλιμπάν ότι δεν συνεργαζόμαστε μαζί τους και δεν είμαστε φίλοι του κράτους που πάνε να φτιάξουν». Οι ΗΠΑ από την άλλη έχουν στείλει συνολικά 6.000 στρατιώτες για να διασφαλίσουν την ομαλή μετάβαση των εργαζομένων στην πρεσβεία κι ενώ από τον Απρίλιο οι ΗΠΑ είχαν ξεκινήσει τη σταδιακή απομάκρυνση των στρατευμάτων τους που είχαν μείνει από το 2008 κι έπειτα.
https://www.intronews.gr/afganistan-ekkenonontai-presveies-stin-kaboul-40-travmaties-se-sygkrouseis-sta-perichora
Ο γραμματέας της κυβέρνησης Μπάιντεν, Άντονι Μπλίνκεν, τόνισε στο NBC ότι «ήμασταν ξεκάθαροι με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν πως οποιαδήποτε προσπάθεια τους να εμποδίσουν την επιχείρηση αποχώρησης, να επιτεθούν στο στράτευμα μας ή στο πολιτικό προσωπικό, θα έρθει αντιμέτωπη με μια πολύ αποφασιστική απάντηση».
Μάλιστα, το βράδυ της Κυριακής υπήρξαν αναφορές για πυροβολισμούς στον αέρα από τους Αμερικάνους, με στόχο τον εκφοβισμό, καθώς πλήθος Αφγανών επιχειρούσαν να μπουν σε αεροπλάνα ξένων χωρών. Οι εικόνες ήταν σοκαριστικές στο Αφγανιστάν, με πολλούς να κρέμονται από τη σκάλα επιβίβασης και άλλους να ανεβαίνουν μέχρι και στα φτερά! Από τον πανικό και το ποδοπάτημα, σκοτώθηκαν 5 άνθρωποι! Εκατομμύρια ανθρώπων συγκεντρώθηκαν σε ανοιχτούς χώρους και πλατείες, άλλοι έσπευσαν να σηκώσουν όσα λεφτά είχαν στην τράπεζα και αναζήτησαν τρόπο διαφυγής από το Αφγανιστάν.
The sheer helplessness at Kabul airport. It’s heartbreaking! #KabulHasFallen pic.twitter.com/brA3WRdPp8
— Ahmer Khan (@ahmermkhan) August 16, 2021
Την ίδια στιγμή οι Ταλιμπάν έχουν καταλάβει για τα καλά το προεδρικό ανάκτορο και έβγαζαν μέχρι και φωτογραφίες μεταξύ τους για να απαθανατίσουν τη στιγμή, ενώ κάποιοι ξεναγούσαν στο παλάτι τον απεσταλμένο του Al Jazzeera. Οι εκπρόσωποι των Ταλιμπάν στα μίντια ανέφεραν ότι υπήρξε άνωθεν εντολή να κινηθούν διακριτικά στην Καμπούλ, χωρίς πολλά όπλα και να επιτρέψουν στους ντόπιους να συνεχίσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
These maps are just two days aparthttps://t.co/jM0H8A7xNE pic.twitter.com/RptieDXFDf
— Alex Selby-Boothroyd (@AlexSelbyB) August 15, 2021
Ως προς την επόμενη ημέρα, με παρέμβασή του στο BBC, ο Σουχάιλ Σαχίν, εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, έκανε σαφές προς τη δημοσιογράφο ότι δεν πρόκειται να πειράξουν τους πολίτες και πως είναι υπηρέτες του Θεού, αλλά όταν στηθούν ξανά τα δικαστήρια, θα υπάρξουν ποινές για όσους διαπράττουν θηριωδίες μετά την κατάληψη της Καμπούλ. «Θέλουμε όλες οι πρεσβείες να συνεχίσουν τη δουλειά τους κανονικά, δε θα υπάρξει κανένας κίνδυνος για τους διπλωμάτες ή κάποιον άλλο. Όλα θα συνεχίσουν όπως πριν».
Armed Taliban fighters have entered Afghanistan’s presidential palace in Kabul hours after President Ashraf Ghani fled the country.
🔴 LIVE updates: https://t.co/B5EwRybCpq pic.twitter.com/oPIGxxKT1V
— Al Jazeera English (@AJEnglish) August 15, 2021
Για τη θέση των γυναικών στην κοινωνία, ο Σαχίν ίσως θέλησε να θολώσει τα νερά, καθώς ανέφερε πως οι γυναίκες θα έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση και θα μπορούν να κυκλοφορούν κανονικά, αλλά θα έχουν παρουσία και σε θεσμούς όπως η δικαιοσύνη. Προφανώς πρόκειται για μια κούφια δήλωση. Άλλωστε, κυκλοφορούν ήδη αρκετά βίντεο με εκτελέσεις Αφγανών στρατιώτων στις πόλεις που είχαν καταλάβει σε όλο τους το πέρασμα οι Ταλιμπάν, όπως στην Κανταχάρ.
«Ξέρουμε τι θα συμβεί. Οι Ταλιμπάν θα αρχίσουν να κυνηγούν τους “προδότες”. Δηλαδή όποιους υπηρέτησαν στον Αφγανικό στρατό ή συνεργάστηκαν με το ΝΑΤΟ και τους Αμερικανούς. Θα αρχίσουν επίσης να στοχεύουν σπίτια πλουσίων επιχειρηματιών στην Καμπούλ».
Ο αρχιδιαπραγματευτής των Ταλιμπάν με το προηγούμενο καθεστώς, Μουλά Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ, συνεχάρη το έθνος του Αφγανιστάν λέγοντας «τώρα θα δείτε πως μπορούμε να υπηρετήσουμε τον λαό μας. Σας διαβεβαιώνουμε πως ο λαός θα έχει μια ειρηνική ζωή και ένα μέλλον καλύτερο από πριν. Δε διαφαινόταν πως θα κερδίσουμε αυτόν τον πόλεμο, όμως με τη βοήθεια του Αλλάχ το πετύχαμε, γι΄αυτό πρέπει να είμαστε ευγνώμονες και ταπεινοί ενώπιον Του και να μην προβούμε σε αλαζονικές πράξεις».
Πολλές γυναίκες πάντως έχουν αρχίσει να αγοράζουν μπούρκες, άλλες διέκοψαν την παρουσία τους σε σχολεία και πανεπιστήμια με δάκρυα στα μάτια, καθηγήτριες αποχαιρετούσαν μαθητές και φοιτητές με τρόμο και αρκετοί άντρες σιγουρεύονταν ότι τα γένια τους είναι στο σωστό μήκος. Στην προηγούμενη διακυβέρνηση της χώρας από τους Ταλιμπάν, από το 1996 ως το 2001, στο Αφγανιστάν οι άντρες ήταν υποχρεωμένοι να μην τριμάρουν τα γένια τους.
“We do not count because we were born in Afghanistan . . . We’ll die slowly in history.” I am heartbroken. The women & girls of Afghanistan have been abandoned. What of their dreams, hopes? The rights they have fought two decades for? #PrayforAfghanistan pic.twitter.com/Os6aSRv5RK
— Khaled Hosseini (@khaledhosseini) August 14, 2021
Μιλώντας στο Guardian, ο Σαγιέντ, κάτοικος της Καμπούλ, περιέγραψε με δραματικά λόγια όσα ήδη συμβαίνουν και όσα έπονται: «Ο κόσμος φοβάται. Φοβάται για τις οικογένειές του, για τις συζύγους και κυρίως τις κόρες τους. Ελάχιστοι κάτοικοι της Καμπούλ που έχουν σχέσεις με τους Ταλιμπάν χαίρονται αυτή τη στιγμή. Η πλειοψηφία πραγματικά φοβάται».
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι και το βίντεο που τραβούσε καθώς έφευγε από την Καμπούλ η Σάχρα Καρίμι, διευθύντρια της Κινηματογραφικής Ένωσης Αφγανιστάν. Στο βίντεο η Καρίμι προχωρά τυλιγμένη με φουλάρι και προσπαθεί να κατευθύνει όσους τρέχουν στα τυφλά. «Ε, κορίτσι, γυναίκα μην πας από κει. Κάποιοι άνθρωποι δε γνωρίζουν τι συμβαίνει. Πού πας από εκεί; Φύγε γρήγορα» ακούγεται να φωνάζει.