Η χρήση της λέξης «φιλία» μεταξύ δύο ανθρώπων, είναι αναμενόμενη. Αλλά μεταξύ δύο κρατών έχει επικρατήσει η φιλία να αναφέρεται ως διπλωματία και η AUKUS, η συμφωνία ΗΠΑ-Βρετανίας-Αυστραλίας, έχει επιφέρει ένα βαθύ ρήγμα στη διπλωματία-φιλία της Γαλλίας με τις 3 χώρες, ιδίως με την Αυστραλία.
«Ανακαλύψαμε μέσω του Τύπου ότι ο πιο σημαντικός άνθρωπος της αυστραλιανής κυβέρνησης, μας κρατούσε επίτηδες στο σκοτάδι μέχρι την τελευταία στιγμή. Αυτή δεν είναι μια σωστή αυστραλιανή συμπεριφορά προς τη Γαλλία και ίσως δεν είμαστε πια φίλοι» δήλωσε ο Ζαν-Πιέρ Τεμπό, πρέσβης της Γαλλίας στην Αυστραλία, που ανακλήθηκε από τον Μακρόν για να δώσει εξηγήσεις για όσα συνέβησαν.
Αυστραλία και Γαλλία είχαν από το 2016 ξεκινήσει συζητήσεις για να παραχωρήσει η δεύτερη στην πρώτη έναν στόλο 12 υποβρυχίων, όμως η AUKUS προκάλεσε το τέλος της συμφωνίας κι ένα κόστος προς τη Γαλλία της τάξεως των 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως αναφέρει η Guardian. Στο ποσό αυτό ενδεχομένως να προστίθεται και το κόστος των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων που θα πάρει τελικά η Αυστραλία από τις ΗΠΑ, με το BBC να κάνει λόγο για 37 δισ. δολάρια ως προς τη ζημιά για τη Γαλλία.
«Νιώσαμε εξαπατημένοι» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τεμπό, με τον Σκοτ Μόρισον, Πρωθυπουργό της Αυστραλίας, να περιγράφει μια διαφορετική κατάσταση, αφού υποστηρίζει ότι η Αυστραλία είχε ενημερώσει τη Γαλλια για την ανακοίνωση της AUKUS μια ώρα πριν γίνει. Ακόμα κι αν ισχύει αυτό, δεν το λες και πολύ σωστή συμπεριφορά απέναντι σε έναν σύμμαχο και για μια συμφωνία που διακυβεύονται ποσά αυτού του ύψους.
Ο Μόρισον είχε εκφράσει μέσω του υπουργού Άμυνας αρκετές φορές τις ενστάσεις του για τη συμφωνία και η αυστραλιανή πλευρά υποστηρίζει πως από τη στιγμή που τα υποβρύχια της Γαλλίας δεν διέθεταν τα στοιχεία που είχε ανάγκη η Αυστραλία, και δεν είχε υπογραφεί το συμβόλαιο, τότε δεν υπάρχει καμία πισώπλατη μαχαιριά. «Έπρεπε τα λεφτά των φορολογούμενων να πάνε σε υποβρύχια που μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά που θέλουμε» τόνισε ο Μόρισον.
Η AUKUS δημιουργεί πρόβλημα στις συζητήσεις της Αυστραλίας με την Ε.Ε.
«Πρόκειται για μια πλεκτάνη που στηνόταν για 18 μήνες. Όσο εμείς μοιραζόμασταν καλή τη πίστη τις γνώσεις μας με την Αυστραλία και δεσμεύαμε χρήματα και δυνάμεις για το πρόγγραμμα των υποβρυχίων, όπου η Γαλλία κρατάει τα στρατιωτικά μυστικά της, εξελισσόταν ένα εντελώς διαφορετικό πρόγραμμα που μάθαμε χάρη στον τύπο, μία ώρα πριν ανακοινωθεί. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν τον θυμό μας. Είναι ζήτημα αρχής, είναι ζήτημα αξιοπρέπειας και αμοιβαίου σεβαασμού στις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών» συνεχίζει ο Τεμπό.
Οι σχέσεις των δύο κρατών βρίσκονται σε τεντωμένο σχοινί, με τη Γαλλία να ετοιμάζει αντίποινα. Τον τελευταίο ένα χρόνο η Αυστραλία ήταν σε συζητήσεις με την Ε.Ε. για να υπογραφεί ένα Σύμφωνα Ελεύθερου Εμπορίου, το οποίο θα άλλαζε και τα δεδομένα στα ταξίδια από και προς την Αυστραλία για τους Ευρωπαίους πολίτες. Όμως η Γαλλία πάει να παγώσει τις συζητήσεις και επιχειρεί να βάλει δεύτερες σκέψεις στους Ευρωπαίους εταίρους της, ενώ ακύρωσε και μια σύνοδο ανάμεσα σε εκείνη και τις Αυστραλία-Βρετανία μετά την AUKUS.
Μια Βρετανία που βρίσκεται εξίσου στο κάδρο της γαλλικής οργής, με την υπουργό Άμυνας, Φλοράνς Πάρλι, να ακυρώνει τη συνάντηση της με τον Βρετανό ομόλογό της, τον Μπεν Γουάλας, με την Πένι Γουόνγκ, βουλευτή του Labor Party, να δηλώνει ότι «δεν έχουμε καμία διάθεση να κάνουμε τους φίλους μας τόσο δυσαρεστημένους και θυμωμένους. Δε θέλουμε να σκέφτεται η Γαλλία “με τέτοιους φίλους, τι τους θες τους εχθρούς;”».
Η Αυστραλία βρίσκεται ίσως στην πιο δεινή θέση, καθώς εκτός της Γαλλίας, έχει να αντιμετωπίσει και τη δυσαρέσκεια άλλων συμμάχων της. Ινδονησία, Μαλαισία και Σιγκαπούρη – η τελευταία είναι ο δεύτερος πιο στενός σύμμαχος μετά τη Νέα Ζηλανδία – έχουν εκφράσει την αντίθεση τους, με την Ινδονησία μάλιστα να ανησυχεί ιδιαίτερα, αφού μοιράζεται τα θαλάσσια συνορά της με την Αυστραλία. Μάλιστα, η ακύρωση της συνάντησης με τον Ινδονήσια Πρωθυπουργό Τζόκο Γουιντόντο από τον Σκοτ Μόρισον, είναι μια ακόμα πράξη κακής διπλωματίας.
Η κατάσταση στην Νότια Κινεζική Θάλασσα είναι τεταμένη, με την Κίνα να εξακολουθεί να στήνει στρατιωτικές βάσεις σε απομονωμένα νησιά της περιοχής, ώστε να εισβάλλει στον εναέριο χώρο του Ταϊβάν, του Χονγκ Κονγκ και άλλων κρατιδίων του ενδιαφέροντος της, αλλά την ίδια στιγμή να είναι σε αναμμένα κάρβουνα για τη στάση της Αυστραλίας, τώρα που θα έχει αυτά τα υποβρύχια στη διάθεση της, αλλά και τη συνεργασία με ΗΠΑ και Βρετανία.
Από την άλλη πλευρά όμως, τόσο η Ταϊβάν, που είναι η άμεσα θιγόμενη από την Κίνα, όσο και οι Ιαπωνία-Νότιος Κορέα, καλοβλέπουν την AUKUS και ελπίζουν να περιορίσει την επιθετική συμπεριφορά της Κίνας.
