Περιεχόμενα
Τον Σεπτέμβριο η Ρωσία κι η Λευκορωσία προέβησαν σε μια στρατιωτική άσκηση, το Zapad-21, η οποία είχε γίνει και πριν 4 χρόνια. Αυτή τη φορά όμως είχε πολύ μεγαλύτερο αριθμό στρατιωτών και ένταση. Την 1η Νοεμβρίου το Politico αποκάλυψε ότι ο δορυφόρος έδειχνε μετακίνηση στρατού και εξοπλισμού από τα σύνορα με τη Λευκορωσία προς αυτά με την Ουκρανία. Ο σύμβουλος του Biden στην περιοχή, Jake Sullivan, άρχισε άμεσα συζητήσεις με συμμάχους. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Sergey Lavrov, έκανε λόγο για μια προσπάθεια της δύσης να σύρουν τη Ρωσία σε κάποιου είδους μάχη.
Μέσα στο 2021 η Ρωσία φαίνεται να αναπτύσσει διαρκώς το σχέδιο της για έναν υβριδικό πόλεμο προς την Ευρώπη, εκμεταλλευόμενη την πίεση που ασκήθηκε από τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και από άλλες διπλωματικές και πολιτικές ανισορροπίες. Χρησιμοποιώντας τον Lukashenko και τη Λευκορωσία ως πιόνι και πιέζοντας την Ευρώπη με τη στάση της στο ενεργειακό ζήτημα, η Ρωσία μοιάζει να θέλει να φέρει τον κόσμο γονατισμένο στα πόδια της.
«Όλοι μας πρέπει να ανησυχούμε πολύ, για να είμαστε ειλικρινείς. Μοιράζομαι την ανησυχία αυτή. Η κόντρα Ρωσίας-Ουκρανίας είναι στο κατώφλι του πολέμου» αναφέρει στο CNBC ο Michal Baranowski, διευθυντής στο γερμανικό Γραφείο Επιχορήγησης Στρατιωτικών στη Βαρσοβία.
«Αυτή είναι μια ανησυχία που μοιραζόμαστε πολλοί εδώ στη Βαρσοβία και στην Ουάσινγκτον. Είμαστε μάρτυρες κλιμακούμενου build up σε απειλές στα σύνορα με την Ουκρανία. Είναι μια στιγμή-κλειδί για τη δύση ώστε να κάνει το step up και να πιέσει τον Putin».
Πριν μερικές ημέρες, υπήρξαν αναφορές πως η Ρωσία εξετάζει πιθανή εισβολή στην Ουκρανία. Το ίδιο το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας είχε ανακοινώσει πορεία 90.000 στρατιωτών στα σύνορα, με τον Ουκρανό Πρόεδρο Volodymyr Zelensky να κάνει λόγο για 100.000 μιλώντας στο Reuters.
Ο Putin οραματίζεται την προσάρτιση της Ουκρανίας στη Μεγάλη Ρωσία
Ο Vladimir Putin, όταν ρωτήθηκε σε συνέντευξή του στο Rossiya 1, χαρακτήρισε μια τέτοια υπόνοια ως «κουδούνι εγρήγορσης», ενώ ο υπεύθυνος Τύπου, Dmitry Peskov, τόνισε πως οποιαδήποτε κίνηση στρατού στα εδάφη της Ρωσίας, δεν πρέπει να λαμβάνεται ως αιτία ανησυχίας.
Όσο κι αν επιχειρούν να αρνηθούν το προφανές από τη Μόσχα όμως, τα δεδομένα δεν τους επιβεβαιώνουν. Τους τελευταίους μήνες έχουν αναδυθεί πολλά μέτωπα έντασης σε επίπεδο γεωπολιτικό, προσφυγικό, αλλά και υβριδικού πολέμου, με τη Ρωσία να βοηθά τη Λευκορωσία να ενορχηστρώσει μια προσφυγική κρίση στο κατώφλι της Ευρώπης.
«Ο Putin προετοιμάζεται για πόλεμο με την Ουκρανία. Έχει το κίνητρο, την ευκαιρία και τον οπλισμό. Θέλει την Ουκρανία, δεν αποδέχτηκε ποτέ την απώλεια της το ’91 με την πτώση της ΕΣΣΔ και βλέπει τη χώρα ως το ξεκίνημα του οράματος του για μια Μεγάλη Ρωσία» αναφέρει ο ειδικός της BlueBay Asset Management, Timothy Ash. «Είναι μια ευκαιρία για εκείνον τώρα που η δύση είναι αδύναμη, διχασμένη και αδυνατεί να επικεντρωθεί κάπου. Ο Biden κοιτάζει την Κίνα, η Ευρώπη το αέριο, τους πρόσφυγες και τα Βαλκάνια. Η Ουκρανία είναι πολιτικά αδύναμη».
Είναι τω όντι διαιρεμένη η προσοχή της δύσης, τόσο πριν την COP26, όσο και μετά, αφού στη διάρκεια της προέκυψαν μεγάλες διαφορές φιλοσοφίας και στόχων με την Κίνα και την Ινδία. Η Ευρώπη, εκτός από τα πολλά ανοιχτά μέτωπα, θέλει να εδραιώσει τη θέση της ως εγγυητής ασφάλειας, χωρίς να βασίζεται στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Γι΄αυτό, αναφέρει το Politico, υπήρξε συνεδρία των 28 υπουργών Άμυνας, ώστε να τεθεί ένα κοινό πλαίσιο για την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα στέλνει άμεσα 5.000 στρατιώτες σε hotspots έντασης και αποσταθεροποίησης.
Το μεγάλο όπλο του Putin είναι αυτή η ψυχροπολεμική κατάσταση, αυτό το πρελούδιο εισβολής με εκατοντάδες χιλιάδες στρατού μέσα και γύρω από την Ουκρανία. Η περιοχή Ντόνμπας και η Κριμαία έχουν από το 2014 μεγάλο αριθμό στρατιωτών.
Ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinke, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα πως υπάρχει ανησυχία στο Λευκό Οίκο από τις αναφορές για ασυνήθιστη στρατιωτική δραστηριότητα από τη Ρωσία στα σύνορα με την Ουκρανία και προειδοποίησε πως περαιτέρω επιθετική τακτική κατά της Ουκρανίας, θα οδηγήσει στην επέμβαση των ΗΠΑ και της Γερμανίας.
Γερμανία, Γαλλία, ΗΠΑ, Βρετανία απέναντι στη Ρωσία και στη μέση ο Nord Stream 2
Η Γερμανία, διά στόματος Heiko Mass, και η Γαλλία, διά στόματος Jean-Yves Le Drian, προέβησαν σε κοινή δήλωση την περασμένη Τρίτη, όπου δήλωναν την αμέριστη στήριξη τους στην ανεξαρτησία, αυτονομία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. «Απαντώντας σε αυτό το σκηνικό φόβου για τις κινήσεις στρατιωτών και εξοπλισμού από τη Ρωσία προς την Ουκρανία, καλούμε τους Ρώσους να συγκρατηθούν και να παραθέσουν ξεκάθαρες πληροφορίες για τις στρατιωτικές δραστηριότητες τους. Οποιαδήποτε προσπάθεια υπονόμευσης της ουκρανικής εδαφικής ακεραιότητας, θα έχει άμεσες συνέπειες».
Καθίσταται σαφές πως σε επίπεδο λεκτικό, πολιτικά και διπλωματικά, υπάρχει μια πολεμική ρητορική από τις δύο πλευρές, τη Ρωσία και τη Δύση. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg, έγραψε στο Twitter πως η συμμαχία επιτηρεί από κοντά τη μεγάλη και ασυνήθιστη συγκέντρωση ρωσσικών δυνάμεων στα σύνορα με την Ουκρανία και κάλεσε τη Ρωσία να δώσει εξηγήσεις, να αποτρέψει την κλιμάκωση και να μειώσει την ένταση.
Στη διεθνή under the table συζήτηση έχει μπει και ο Macron, που εξήγησε στον Putin ότι η Γαλλία είναι σε ετοιμότητα για να υπερασπιστεί την ακεραιότητα της Ουκρανίας. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Biden, αλλά και η Ursula von der Leyen. Κι η ίδια η Ουκρανία ζητάει από την Ευρώπη να στείλει ηχηρό μήνυμα προς τη Μόσχα. Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι το πόσο μακριά προτίθενται να πάνε η Γαλλία, η Γερμανία και η Ε.Ε. Γιατί ο Putin είναι έτοιμος για όλα.
«Όσο έχουμε δυνατούς συμμάχους στη δύση να μας στηρίζουν και να δρουν αποτελεσματικά, θα αποτρέψουμε τον πόλεμο και το αιματοκύλισμα. Σε αυτό επικεντρωνόμαστε τώρα» είπε στο BBC ο Dmytro Kuleba, υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας.
Όλα τα παραπάνω έρχονται σε μια στιγμή στην οποία υπάρχει μια προσφυγική και μια ενεργειακή κρίση, με τον αγωγό Nord Stream 2 να προκαλεί αντιδράσεις, στη Γερμανία ήδη απορρίφθηκε από τη νομοθεσία και η Ουκρανία είναι μεταξύ αυτών που θα χάσουν πολλά έσοδα από τους δασμούς όταν τα αποθέματα αερίου πάνε στην Ευρώπη από τους δικούς της αγωγούς. Και οι ΗΠΑ έχουν σταθεί επικριτικά προς τον αγωγό.
Αυτή η κλιμάκωση καταλήγει στην κορυφή του παγόβουνου που είναι η επιθυμία της Ουκρανίας να γίνει μέλος της Ε.Ε., κάτι που δεν αρέσει καθόλου στον Putin. Η Ευρώπη εισάγει το 40% των αναγκών της σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία και δημιουργείται μια εκρηκτική τριγωνική σχέση.
