Η σύλληψη της Κινέζας δημοσιογράφου και πρώην δικηγόρου, Zhang Zhan, που φυλακίστηκε μετά από ρεπορτάζ για την πανδημία και το lockdown στη Γουχάν, είναι μια ηχηρή «προειδοποίηση προς τους άλλους», όπως είπε ο πρώην δικηγόρος της, την ώρα που πληθαίνουν οι εκκλήσεις για την επείγουσα αποφυλάκισή της για ιατρικούς λόγους.
Εκατοντάδες Κινέζοι δικηγόροι ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολίτες έβαλαν τα ονόματά τους σε ανοιχτή επιστολή ζητώντας άμεση ιατρική περίθαλψη για τη Zhang. Η οικογένεια της ανησυχεί και πιστεύει ότι βρίσκεται ένα βήμα πριν τον θάνατο. Η Zhang βρίσκεται σε απεργία πείνας για περισσότερο από ένα χρόνο σαν ένδειξη διαμαρτυρίας για τη δίωξή.
Οι αναφορές που έκανε, αμφισβήτησαν επίσημους ισχυρισμούς σχετικά με το lockdown και το ξέσπασμα της πανδημίας στη Γουχάν, τις οποίες οι αρχές είχαν προσπαθήσει να συγκαλύψουν. Την Πέμπτη της απονεμήθηκε το βραβείο θάρρους των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα για την Ελευθερία του Τύπου 2021 . Την περασμένη εβδομάδα το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ επέκρινε την «αυθαίρετη» κράτηση και ζήτησε την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωσή της.
Καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση με την κατηγορία της διάδοσης ψευδών ειδήσεων στα ρεπορτάζ της στο βίντεο και στο blog της και σε συνεντεύξεις σε ξένο Τύπο. Συνελήφθη για πρώτη φορά τον Μάιο του 2020, κατηγορούμενη για πρόκληση διαπληκτισμών και ταραχών – μια κατηγορία που χρησιμοποιείται συνήθως εναντίον αντιφρονούντων, ακτιβιστών και δημοσιογράφων.
Ο δικηγόρος Ren Quanniu, του οποίου η άδεια άσκησης ανακλήθηκε αφού εκπροσώπησε την Zhang και τα μέλη του Hong Kong 12, είπε ότι είναι πιθανό η αυστηρή τιμωρία της να ήταν «αντίποινα» εναντίον πολιτών δημοσιογράφων που προσπαθούσαν να καλύψουν το ξέσπασμα της πανδημίας στη Γουχάν. Η αρχική σύλληψη καλύφθηκε από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα της λογοκρισίας κι του αυστηρού ελέγχου της Κίνας στη δημοσιογραφία, την κοινή γνώμη και την ελευθερία του λόγου. «Ανεξάρτητα από το αν είστε πολίτες δημοσιογράφοι ή μέσα ενημέρωσης, δεν επιτρέπεται να λέγονται πράγματα που είναι θεωρούνται «ευαίσθητα» και δεν συμβαδίζουν με την προπαγάνδα. Αν δημοσιοποιήσετε αυτά τα πράγματα, μπορεί να έρθετε αντιμέτωποι με ποινές όπως η Zhang Zhan. Αυτή είναι μια προειδοποίηση για όλους».
Ζητούν την αποφυλάκιση της Zhang για να σωθεί η ζωή της
Ομάδες υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, νομικές ομάδες και οργανώσεις μέσων ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι δεν θα έπρεπε να είχε καταδικαστεί εξαρχής. Τώρα μια διεθνής εκστρατεία ζητά επειγόντως την απελευθέρωσή της ώστε να σωθεί η ζωή της. Οι κοντινοί της άνθρωποι προσπάθησαν να την πείσουν να σταματήσει την απεργία, αλλά δεν τα κατάφεραν. Λίγο πριν την καταδίκη της, ο τότε δικηγόρος της Zhang Keke, ανέφερε ότι την κρατούσαν και την τάιζαν με το ζόρι μέσω σωλήνα.
Οι προσπάθειες της οικογένειας να υποβάλει αίτηση στις αρχές για επείγουσα περίθαλψη φαίνεται να έχουν σταματήσει, με τους περιορισμούς Covid να αναφέρουν ότι τα έγγραφα πρέπει να περιμένουν 48 ώρες για να απολυμανθούν προτού δοθούν στους διαχειριστές των φυλακών.
Μια αίτηση της οικογένειας στο Γραφείο Διοίκησης Φυλακών της Σαγκάης ανέφερε ότι κατανοούσαν ότι η υπόθεση ήταν ευαίσθητη, αλλά οι γιατροί είχαν πει ότι ήταν πολύ πιθανό να πεθάνει χωρίς θεραπεία και ότι ήταν πρόθυμοι να συνεργαστούν με τις απαιτήσεις των αρχών για να εξασφαλίσουν την απελευθέρωσή της.
Μια ανοιχτή επιστολή υπογεγραμμένη από τουλάχιστον 163 δικηγόρους και πολίτες προέτρεψε τις αρχές να την αφήσουν σε ιατρική περίθαλψη. Αναφέρει ότι ήταν αθώα και επαίνεσε το έργο της τους πρώτους μήνες της πανδημίας, όταν λίγα ήταν γνωστά για τους κινδύνους του ιού και οι κινεζικές αρχές προσπαθούσαν να τον συγκαλύψουν.
«Κρέμεται από μια κλωστή, είμαστε πολύ ανήσυχοι», ανέφερε η επιστολή. «Προκειμένου να αποφευχθεί μια τραγωδία, πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητο να σας γράψουμε μια επιστολή εκφράζοντας την κοινή μας επιθυμία: να κάνουμε μια ολοκληρωμένη φυσική εξέταση της Zhang Zhan και να της δώσουμε επείγουσα περίθαλψη».
«Όταν πολλοί άνθρωποι έφυγαν από τη Γουχάν φοβισμένοι, η Zhang παρέμεινε. Αυτό το είδος θάρρους είναι σπάνιο», είπε. «Είναι συμπεριφορά που πρέπει να ενθαρρύνει μια σύγχρονη κυβέρνηση. Όχι μόνο συμβάλλει στην αντιμετώπιση καταστροφών, αλλά δημιουργεί μια ατμόσφαιρα αμοιβαίας βοήθειας. Είναι άδικο να χρησιμοποιούμε εγκληματικά μέσα για να τιμωρήσουμε τις ενέργειες του Zhang Zhan, οι οποίες όχι μόνο ήταν αβλαβείς αλλά και χρήσιμες».
