Την Τρίτη, ακριβώς μια εβδομάδα μετά την εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον στα ραντάρ της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας, ο Stéphane Bancel, CEO της Moderna, έκανε μια δήλωση που προκάλεσε πανικό. Ο Bancel είχε πει πως εκτιμά ότι τα εμβόλια θα είναι λιγότερο αποτελεσματικά απέναντι στην Όμικρον και πως θα χρειαστεί μια νέα πατέντα, όχι απλώς ενίσχυση των υπαρχόντων εμβολίων. Σε μια αποστροφή του λόγου του μάλιστα είχε πει πως ενδεχομένως να είναι ένα μεγάλο πισωγύρισμα στη διαχείριση της πανδημίας.
Αυτή η εκτίμηση είχε αντίκτυπο μέχρι και στο χρηματιστήριο, με τις μετοχές όλων των εταιρειών και δη των πετρελαϊκών, να σημειώνουν ραγδαία πτώση στην Ευρώπη και στην Ανατολική Ασία.
Ο πρόεδρος της Moderna, Stephen Hoge, μίλησε το πρωί της Πέμπτης στο CNN και θέλησε να ανασκευάσει τις δηλώσεις του CEO, δίνοντας ένα σαφώς πιο αισιόδοξο μήνυμα για τα εμβόλια, εκτιμώντας πως σε μεγάλο ποσοστό θα καλύπτουν τη μετάλλαξη Όμικρον, όμως αυτό θα μπορούν να το πουν με σιγουριά σε μερικές εβδομάδες.
«Η αισιόδοξη πλευρά μου, λέει ότι πιθανόν θα γνωρίζουμε τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, που θα έχουμε και περισσότερα δεδομένα, ότι τα εμβόλια αντέχουν πραγματικά πολύ καλά (στη μετάλλαξη Όμικρον). Θεωρώ ότι ορισμένες από τις λέξεις που επέλεξε μπορεί να μην ήταν οι καταλληλότερες.
Αλλά, νομίζω ότι αυτό που ο Στεφάν Μπανσέλ προσπάθησε να πει ήταν ότι ενδέχεται η παραλλαγή Όμικρον να κάνει μία “κάμψη” στην αποτελεσματικότητα του εμβολίου μας. Στην πραγματικότητα, στην αποτελεσματικότητα όλων των εμβολίων. Eάν τα εμβόλια αντέξουν κατά της Όμικρον, θα μπορούσαν να έχουν όφελος έναντι μελλοντικών στελεχών του ιού που παρουσιάζει σημαντικές μεταλλάξεις».
Στην ουσία, αυτό που λέει ο πρόεδρος της Moderna είναι πως αυτή η συνθήκη, με τη μετάλλαξη Όμικρον, είναι μάλλον η πιο κρίσιμη πίστα στην παγκόσμια διαχείριση της πανδημίας. Ο λόγος; Ότι η πρωτεϊνική της ακίδα έχει τις περισσότερες μεταλλάξεις που έχουν εμφανιστεί μέχρι σήμερα σε κάποιες από τις παραλλαγές της βασικής νόσου (32).
Και παρόλο που δεν μπορεί ποτέ και τίποτα να αποκλειστεί, θεωρεί απίθανο να εμφανιστεί παραλλαγή με περισσότερες μεταλλάξεις. Επομένως, αν τα εμβόλια, της Moderna και των άλλων εταιρειών, δείξουν αντοχή στην Όμικρον, τότε το μέλλον θα είναι σίγουρα πιο αισιόδοξο.
Έρευνα δείχνει επικράτηση της Moderna έναντι της Pfizer
Η Moderna πάντως φαίνεται να βρίσκεται στην καλύτερη θέση ως προς τα εμβόλια, καθώς κάθε νέα έρευνα την τοποθετεί στην κορυφή της αποτελεσματικότητας. Όχι μόνο απέναντι στο AstraZeneca και το Johnson, αλλά και στης Pfizer το εμβόλιο. Η δρ. Μπάρμπρα Ντίκερμαν του Τμήματος Επιδημιολογίας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, μελέτησε από τον Ιανουάριο του 2021 ως τον Μάιο 450.000 εμβολιασμένους στρατιωτικούς στις ΗΠΑ με τα δύο εμβόλια.
Σύμφωνα με τα όσα δημοσιεύονται στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «New England Journal of Medicine», ένας εμβολιασμένος με Moderna έχει 21% μικρότερη πιθανότητα λοίμωξης σε σχέση με την Pfizer και 41% μικρότερο κίνδυνο νοσηλείας.
«Και τα δύο εμβόλια είναι απίστευτα αποτελεσματικά, με σπάνιες περιπτώσεις λοιμώξεων breakthrough σε εμβολιασμένους. Όμως, άσχετα από το ποιο στέλεχος επικρατούσε -στην αρχή το Άλφα και μετά το Δέλτα- το εμβόλιο της Moderna ήταν ελαφρώς πιο αποτελεσματικό» εξηγεί ο Χουάν Κάζας, αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και του Νοσοκομείου Brigham & Women’ς της Βοστώνης.
Για να εξαχθούν τα δεδομένα της Ντίκερμαν, χρησιμοποιήθηκαν πέντε δείκτες: ήπια περιστατικά νόσου Covid-19, περιστατικά με συμπτώματα, περιπτώσεις νοσηλείας, εισαγωγές σε ΜΕΘ και φυσικά θάνατοι. Σε μια περίοδο που η Δέλτα δεν είχε κάνει ακόμα την εμφάνιση της και τα εμβόλια συμπλήρωναν 5 μήνες παρουσίας σε ευρεία κλίμακα, η Ντίκερμαν εξέτασε μετά από 24 εβδομάδες τα περιστατικά και υπολόγισε πως η λοίμωξη εμφανίστηκε σε 4,52 ανά 1.000 εμβολιασμένους με Moderna και σε 5,75 ανά 1.000 με Pfizer.
Οι εμβολιασμένοι με Pfizer είχαν επίσης μεγαλύτερη αναλογία εμφάνισης συμπτωμάτων (0,44 ανά 1.000), νοσηλείας (0,55), εισαγωγής σε ΜΕΘ (0,10) και θανάτων (0,02).
Στα εμβόλια της Moderna φαίνεται μάλιστα πως ο μειωμένος κίνδυνος έχει ισχύ και για μεγαλύτερο διάστημα, με την έρευνα να διαρκεί ως τον Σεπτέμβριο, όταν και η παραλλαγή Δέλτα είχε πια επικρατήσει καθολικά.