Στη διάρκεια της πανδημίας χάθηκαν πολλές δουλειές, άνθρωποι έμειναν άνεργοι και αναγκάστηκαν να ζουν με κρατικά επιδόματα που συνήθως δεν έφταναν ούτε για τσίχλες. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, αυτά τα λεφτά ήταν περισσότερα από τον κανονικό τους μισθό. Θα περίμενε κάποιος η πανδημία να αυξήσει την ανάγκη για εργασία. Συνέβη το αντίθετο σε αρκετές χώρες. Ένα anti-work κίνημα αναπτύχθηκε και στις μητροπόλεις και μητρο-χώρες του χρήματος, εκατομμύρια άνθρωποι επέλεξαν να αποστασιοποιηθούν.
Η πανδημία, εκτός από την έλλειψη εργασίας, αφού έκλεισε πολλούς τομείς, ανέδειξε και τα προβλήματα που έχει εγγενώς το σύγχρονο οικονομικό σύστημα και η πλειοψηφία των εργοδοτών. Η πανδημία έφερε μια ανασφάλεια γύρω από την προστασία της υγείας, αφού σε πάρα πολλές επιχειρήσεις δεν καλύπτονταν οι εργαζόμενοι απέναντι στον κορωνοϊό, δεν τους παρέχονταν όλα τα μέσα προστασίας και ήταν διαρκώς εκτεθειμένοι στο να κολλήσουν. Αυτό προφανώς και αφορά περισσότερο στους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και ιδίως της ιδιωτικής, όπου είναι πιο εύκολο να παραιτηθείς.
Ο φόβος για την υγεία, προσέφερε μια καθαρότερη ματιά και ανέδειξε τα προβλήματα γύρω από την πνευματική και ψυχική υγεία. Οι άνθρωποι κατάλαβαν ότι με το παρόν σύστημα και με τις αυξημένες απαιτήσεις για μεγαλύτερη παραγωγή στη διάρκεια της πανδημίας με το πρόσχημα της τηλεργασίας, η δουλειά δεν μπορεί ποτέ να γίνει ευχάριστη, ακόμα κι αν κάνεις αυτό που «ονειρευόσουν» πάντοτε. Το anti-work κίνημα είναι το αποτέλεσμα της κατρακύλας των μύθων
Αν κάνεις αυτό που αγαπάς, τότε δεν δουλεύεις, κάνεις το χόμπι σου. Αν κάνεις αυτό που αγαπάς, τότε θα είσαι κάθε μέρα χαρούμενος. Γκρεμίστηκαν όλες αυτές οι φανφάρες που έλεγαν οι Πάολο Κοέλιο του life coaching και κατάλαβαν οι άνθρωποι πως η δουλειά, είναι…δουλειά. Όσο και να της αλλάζεις τα ρούχα, πάντοτε κουρελού θα είναι.
Στην Αμερική πάνω από 40 εκατομμύρια εργαζόμενοι, σε χαμηλά, αλλά και υψηλότατα πόστα, επέλεξαν να παραιτηθούν και να απέχουν για μερικούς μήνες, ανάλογα με το πόσα λεφτά είχαν καταφέρει να βάλουν στην άκρη. Το anti-work κίνημα εγκολπώθηκε σε έναν λογαριασμό στο Reddit που σήμερα αριθμεί 1.7 εκατομμύρια ακόλουθους-υποστηρικτές. Είναι ένα νέο συνδικάτο, θα έλεγε κανείς.
Από το Occupy Wall Street στο Anti-work κίνημα
Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι per se κατά της εργασίας. Είναι όμως κατά της εργασίας όπως τη συναντά κανείς σήμερα στην πλειοψηφία της δύσης. Υπάρχουν προφανώς εξαιρέσεις, αλλά η μεγάλη εικόνα λέει πως απαιτούνται αλλαγές και σεβασμός του εργαζομένου. Ακόμα και ο καλύτερος εργοδότης, επειδή είναι εργοδότης, αναφέρει το BBC, αργά ή γρήγορα θα γίνει τοξικός για τους υπαλλήλους του.
Σε πολλές περιπτώσεις στις ΗΠΑ, άνθρωποι δεν πήγαν καν στις συνεντεύξεις για δουλειά ή αποφάσισαν να παραιτηθούν μετά την πρώτη τους ημέρα. Αν αυτό το κίνημα συνεχίζει να αυξάνεται, τότε εκτιμάται πως θα χαθούν τρισεκατομμύρια στην αμερικανική αγορά. Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, φέρνει μείωση στην παραγωγή. Η έλλειψη στελεχών, φέρνει αδυναμία στην οργάνωση, στη στρατηγική. Αυτή σκάει πάνω στους ανώτερους ή κατώτερους και έρχεται το burn out που οδηγεί και άλλους στην αποχώρηση.
Αυτή τη στιγμή φαίνεται πως οι εργαζόμενοι έχουν ένα πλεονέκτημα. Με την απόφαση τους να απέχουν, αυξάνουν την αξία τους και δημιουργούν προϋποθέσεις για να επιστρέψουν με τους δικούς τους όρους, με καλύτερους μισθούς και συνθήκες. Κι ό,τι συμβαίνει σε ένα μέρος, γρήγορα θα λειτουργήσει ως παράδειγμα και αλλού.
Φυσικά το anti-work δε σημαίνει απαραίτητα ότι θα κάθεται κάποιος στο υπόλοιπο της ζωής του. Πολλοί αναζητούν καλύτερες συνθήκες εργασίας που σίγουρα θα υπάρχουν κάπου, άλλοι στήνουν δική τους επιχειρήση και κάποιοι επιλέγουν να μείνουν στη δουλειά τους αλλά να αντισταθούν και να αλλάξουν εκ των έσω τους όρους. Αυτό βέβαια συνήθως οδηγεί στην απόλυση, αλλά είναι κι αυτό μια επιλογή. Ένα that’s enough αρχίζει να γεννάται, σύμφωνα με την καθηγήτρια του Cornell University, Kate Bronfenbrenner.
Τέλος στο εργασιακό Schadenfreude
Αν αυτό το anti-work κίνημα και τα παρακλάδια του συνεχιστούν, θα οδηγήσουν πολιτικούς και εργοδότες σε αναθεώρηση. Ήδη σε πολλούς κλάδους αυξάνονται τα προνόμια και αλλάζουν προς το καλύτερο οι συνθήκες, γιατί η απώλεια στελεχών σε μια τέτοια εποχή, σημαίνει μεγάλο πισωγύρισμα, ακόμα και για τους κολοσσούς. Είδατε τι συμβαίνει στη Silicon Valley.
Η αδυναμία και ταυτόχρονα δύναμη του συστήματος είναι πως χωρίζει τους ανθρώπους σε δύο μεριές και όσοι βρίσκονται στη μία μεριά, της αντίστασης, αν τους προσφερθεί να περάσουν στην απέναντι όχθη, θα ξεχάσουν κάθε αντίσταση και θα συντηρούν το status quo. Ο καπιταλισμός του σήμερα έχει επιβάλλει ένα schadenfreude, δηλαδή τη χαρά του εργοδότη από τη μιζέρια και θλίψη του εργαζομένου. Ο καπιεσμένος εργαζόμενος παράγει, ο εργοδότης απολαμβάνει τα παραγόμενα.
Η εποχή πάντως θυμίζει τις αρχές των 80’s, όταν και υπήρξε κάτι αντίστοιχο, σαφώς με διαφορετικές διεκδικήσεις, οι οποίες επετεύχθησαν εν μέρει και για μικρό χρονικό διάστημα, μέχρι που η εργοδοσία βρέθηκε και πάλι καβάλα στο άλογο. Αυτό μπορεί να συμβεί και τώρα, σύμφωνα με τον καθηγητή Leon Fink του πανεπιστημίου του Ιλινόι στο Σικάγο.
Το anti-work κίνημα έρχεται ως λογική συνέχεια του Occupy Wall Street, παίρνει άλλες μορφές επηρεασμένο από τις συνθήκες της εποχής και κατευθύνεται προς έναν στόχο. Αν θα τον πετύχει, μένει να φανεί…
Πηγή: BBC
