Περιεχόμενα
Ολοένα και περισσότερο συμπεριλαμβάνονται στην καθημερινή ειδησεογραφία περιστατικά με σκυλιά που είτε καταλήγουν θύματα κακοποίησης, είτε παρουσιάζουν επιθετικές συμπεριφορές προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς ή ακόμη και τον θάνατο. Πέραν από τις αδιαπραγμάτευτες ευθύνες της τοπικής αυτοδιοίκησης όσον αφορά περιστατικά που αφορούν τα λεγόμενα αδέσποτα, διαπιστώνεται και ζήτημα μεταχείρισης των δεσποζόμενων σκύλων.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του τραγικού χαμού της Ελισάβετ Κουρζιώτη στη Νεοχωρούδα Θεσσαλονίκης. Η 50χρονη μητέρα δύο παιδιών βρήκε τραγικό θάνατο όταν εισέβαλλαν στην αυλή του σπιτιού της, τρία μεγαλόσωμα σκυλιά, τα οποία της επιτέθηκαν με τον πλέον βάναυσο τρόπο. Αντίστοιχα περιστατικά έχουν παρατηρηθεί και στο παρελθόν με θύματα συνήθως μικρά παιδιά. Πλήρως ενδεικτική είναι η επίθεση σκύλου σε ένα 9χρονο αγόρι στο Καματερό, πριν από μερικές ημέρες.
Την ώρα που η ποινική διερεύνηση της υπόθεσης στη Νεοχωρούδα προχωρά, μία σειρά από συγκλονιστικές αποκαλύψεις έχουν έρθει στην επιφάνεια. Από τα όσα προκύπτουν από την ιατροδικαστική εξέταση, η μανία που επέδειξαν οι τρεις –κατά πληροφορίες- ποιμενικοί είναι τουλάχιστον παροιμιώδης. Δεκάδες δαγκώματα στα άνω άκρα, τραύματα και εκδορές στον κορμό και στα πόδια, είναι μόνο μερικά από τα χτυπήματα που δέχτηκε η άτυχη γυναίκα, πριν ξεψυχήσει.
Την ευθύνη αυτών των τριών σκυλιών έχει σαφώς ο 37χρονος ιδιοκτήτης τους, ο οποίος όπως ισχυρίστηκε στις δικαστικές Αρχές πριν κριθεί προφυλακιστέος τα είχε βρει πριν από δύο χρόνια και με πόνο ψυχής τα περιέθαλψε. Όπως και να ‘χει, πολλά έχουν ειπωθεί γι’ αυτή την υπόθεση αφού κάθε πτυχή της έχει τεθεί κάτω από το μικροσκόπιο. Το δέσιμό των σκυλιών, η ποιότητα της περίφραξης, οι ήχοι από τα κηπουρικά εργαλεία από το γειτονικό σπίτι, η εκπαίδευση των σκυλιών. Όλα φαίνεται να παίζουν κάποιον ρόλο σε αυτήν την τραγωδία. Ποιος είναι όμως ο ορθός τρόπος μεταχείρισης των σκυλιών; Πως οφείλει ο κάθε ιδιοκτήτης σκύλου να διαχειριστεί τα σκυλιά του;
Τις απαντήσεις για τα παραπάνω καλείται να δώσει στο intronews.gr, ο εκπαιδευτής σκύλων, Γιώργος Κυριακού, ο οποίος με βάση την πολύχρονη ενασχόλησή του με τον πιο πιστό φίλο του ανθρώπου, μεταφέρει πολύτιμες πληροφορίες που πρέπει να έχει οποιοσδήποτε κηδεμόνας ή εν δυνάμει κηδεμόνας ενός τέτοιου ζώου.
Από την πρώτη στιγμή ο κ. Κυριακού «προειδοποίησε» αναφορικά με την ενασχόλησή μας με την υπόθεση της Νεοχωρούδας. Για τον έμπειρο εκπαιδευτή είναι σημαντικό να μην εκφράζεται η παραμικρή βεβαιότητα για την πραγματική φυλή από την οποία κατάγονται τα σκυλιά. Όπως τονίζει, «δεν είναι σωστό να βάζουμε ταμπέλες σε ράτσες». Άλλωστε, μιλώντας εκ πείρας, ο κ. Κυριακού τονίζει πως επιθετικότητα μπορούν να εκφράσουν όλα τα σκυλιά, αναλόγως της μεταχείρισής τους.
«Κρίσιμη η κοινωνικοποίηση»
Ξεκινώντας από τα βασικά, ο κ. Κυριακού επισημαίνει την αξία της κοινωνικοποίησης των ζώων. Μάλιστα τη θεωρεί σημαντικότερη (έως ενός σημείου) από την ίδια την εκπαίδευση:
«Το σημαντικότερο είναι η κοινωνικοποίηση. Ίσως σημαντικότερη ακόμη και από την εκπαίδευση. Πρέπει να εκθέτουμε τα σκυλιά σε διαφορετικά περιβάλλοντα από μικρή ηλικία, πριν ακόμη κλείσουν τους τέσσερις μήνες ζωής. Για να εξοικειώνονται με τα ερεθίσματα τα οποία θα συναντήσουν στο υπόλοιπο της ζωής τους», τονίζει αρχικά και συνεχίζει: «Αυτό πρέπει να συμβαίνει με τέτοιο τρόπο, ώστε τα σκυλιά να μην τρομάζουν και να λαμβάνουν τα ερεθίσματα με θετικό τρόπο».
Το ένστικτο των σκύλων-φυλάκων
Σε μία προσπάθεια να «μπούμε» στο σενάριο της Νεοχωρούδας, ο κ. Κυριακού περιέγραψε την ευθύνη των ιδιοκτητών ως κηδεμόνων, ιδίως για τους σκύλους-φύλακες:
«Πολλά σκυλιά έχουν το ένστικτο της φύλαξης. Είτε φυλούν χώρο, είτε φυλούν τον οικείο τους. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να είμαστε και εμείς υπεύθυνοι κηδεμόνες. Αυτό σημαίνει πως δεν αφήνουμε τα σκυλιά μας ελεύθερα. Τα αφήνουμε μόνο σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Φροντίζουμε να τα έχουμε σε περιφραγμένο χώρο, με κάγκελα συγκεκριμένου ύψους και με κλίση προς τα μέσα», είπε και συνέχισε περιγράφοντας την ψυχοσύνθεση αυτών των φυλών των σκύλων:
«Ένα σκυλί το οποίο με κάποιον τρόπο θα βρεθεί έξω από αυτόν τον χώρο, επειδή θα θεωρήσει πως φυλάει αυτό το σημείο, θα εκφράσει επιθετικότητα, θ’ αντιμετωπίσει τον οποιοδήποτε ως εισβολέα. Πρόκειται για φυσικό ένστικτο των σκύλων-φυλάκων. Όπως όλα τα πλάσματα, έτσι και τα σκυλιά όταν θα αισθανθούν απειλή και φόβο, είτε θα φύγουν είτε θα μάχονται (σ.σ. αναφέρεται στην αντίδραση fight or flight)».
Το επικίνδυνο συναπάντημα
Σε μία τέτοια περίπτωση συνάντησης με έναν παραμελημένο σκύλο-φύλακα, οι ενέργειες που μπορεί να γίνουν είναι συγκεκριμένες και όχι απόλυτα εγγυημένες. Ο κ. Κυριακού σημειώνει πως ο ανθρώπινος παράγοντας είναι καθοριστικός και η ευθύνη των κηδεμόνων είναι το «Α» και το «Ω»:
«Το να πούμε πως ευθύνονται τα σκυλιά είναι άδικο προς αυτά, με δεδομένα πως είναι ζώα με συγκεκριμένη ψυχοσύνθεση. Πρέπει και εμείς να είμαστε ενημερωμένοι, να μην τα προκαλούμε και να μην πλησιάζουμε περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται σε σκυλιά τα οποία δεν ξέρουμε. Οι άνθρωποι που έχουν τα σκυλιά θα πρέπει να είναι υπεύθυνοι. Σαφώς υπάρχουν οι περιπτώσεις, φερειπείν των βοσκών που συνεργάζονται με αυτά, όπου αντίστοιχα μέτρα δεν μπορούν να ληφθούν στην ύπαιθρο. Τέτοια σκυλιά σαφώς θα πρέπει να περιορίζονται σημαντικά όταν επιστρέφουν σε οικιστικό περιβάλλον μετά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους.
Σε περίπτωση που βρεθούμε απέναντι σε ένα τέτοιο σκυλί, καλό είναι να βρούμε την ψυχραιμία και να ακινητοποιηθούμε. Δεν κοιτάμε το σκυλί στα μάτια, δεν κάνουμε απότομες κινήσεις και στις περισσότερες των περιπτώσεων, το σκυλί χάνει το ενδιαφέρον του και αποχωρεί».
Φιλοζωία χωρίς κουλτούρα
Όπως σημειώνει ο κ. Κυριακού, στην Ελλάδα παραμένουμε… νεοφώτιστοι φιλόζωοι, που βασιζόμαστε στο συναίσθημα και δεν έχουν καλλιεργήσει κουλτούρα φιλοζωίας:
«Οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια έχουμε γίνει φιλόζωοι. Δεν έχουμε όμως ακόμη την απαιτούμενη κουλτούρα. Για ν’ αποκτήσουμε κουλτούρα μπορεί να συμβάλλει η πολιτεία με διάφορες δράσεις, έτσι ώστε να επιλέγει και ο καθένας την κατάλληλη φυλή που του ταιριάζει με τον τρόπο ζωής του και όχι σύμφωνα με το λ.χ. παρουσιαστικό του εκάστοτε σκύλου».
Αναφορικά με τα βιώματά του στο εξωτερικό και τις καλές πρακτικές που έχει εντοπίσει συμπληρώνει:
«Σίγουρα υπάρχουν κάποιες χώρες οι οποίες απαγορεύουν κάποιες φυλές σκύλων, όπως για παράδειγμα η Αγγλία που απαγορεύει τα πίτμπουλ. Σε κάποιες χώρες, όπως είναι η Ελβετία, γνωρίζω πως είναι υποχρεωτικά κάποια μαθήματα, θεωρητικά και πρακτικά με επαγγελματίες εκπαιδευτές. Έτσι μαθαίνουν και οι κηδεμόνες και τα σκυλιά τους τα βασικά. Προσωπικά αν με ρωτάτε, η απαγόρευση φυλών δεν είναι λύση. Εμπειρικά θα σας πω πως τα περισσότερα περιστατικά όπου σκυλιά εκφράζουν επιθετικότητα δεν είναι οι “συνήθεις ύποπτοι”. Τα σκυλιά εκφράζουν επιθετικότητα επειδή συνήθως εμείς τα έχουμε διαχειριστεί λάθος ή δεν είμαστε υπεύθυνοι».
«Υπάρχουν νόμοι, μένει να εφαρμοστούν»
Τόσο η καλλιέργεια της κουλτούρας όσο και η εξασφάλιση του περιορισμού τέτοιων φαινομένων περνά από το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, σύμφωνα με τον κ. Κυριακού, θέλοντας προφανώς να επισημάνει πως η συνεχής τριβή με τις σωστές πρακτικές, οδηγεί στην υπεύθυνη διαχείριση και φροντίδα των σκυλιών:
«Ένα μεγάλο βήμα θα γίνει αν εφαρμοστούν επιτέλους τα υπάρχοντα νομοθετικά πλαίσια. Υπάρχει νομοθεσία η οποία αναφέρει ρητώς πως τα σκυλιά απαγορεύεται να κυκλοφορούν λιτά σε χώρους που δεν είναι ειδικά διαμορφωμένοι. Στη Νορβηγία για παράδειγμα, υπάρχουν ειδικές σημάνσεις, ακόμη και σε φαινομενικά μεγάλες μη οικιστικές εκτάσεις που επιβάλλουν τη χρήση λουριού. Ακόμη κι αν τα σκυλιά δεν είναι επιθετικά μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς σε ανθρώπους π.χ. με κινητικά προβλήματα ή με φοβίες. Στην Ελλάδα αφήνουμε λιτά τα σκυλιά χωρίς να λογαριάζουμε το τι μπορεί να συμβεί. Γι’ αυτό μιλώ για υπευθυνότητα από την πλευρά των κηδεμόνων των σκυλιών».
