Σε μια διαδικασία όπως οι εκλογές, όπου οι μεταβλητές της μπορεί να είναι μέχρι και μη ανιχνεύσιμες -ακόμη και μήνες μετά την ψηφοφόρια, είναι φυσιολογικό για δημοσκόπους και εκλολόγους να εξετάζουν διεξοδικά τον παράγοντα “νέοι ψηφοφόροι”. Αυτή τους η σπουδή μοιάζει φυσιολογική, μιας και ένα νέο σώμα ψηφοφόρων εισέρχεται στη διαδικασία. Πόσος είναι ο όγκος των νέων ψηφοφόρων και πόση διαφορά μπορεί να κάνει σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές;
Το 2023 έχουν δικαίωμα ψήφου για πρώτη φορά οι γεννηθέντες των ετών 2003 (17χρονοι), 2004 (18χρονοι), 2005 (19χρονοι) και 2006 (20χρονοι). Σε απόλυτους αριθμούς οι ψηφοφόροι που προστίθενται στο εκλογικό σώμα αναμένεται να είναι άνω των 400.000, ποσοστό άνω του 5,5% περίπου του συνόλου των ψηφοφόρων.
Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό το ποσοστό αυτό δεν είναι και τόσο επιδραστικό, εκ πρώτης ανάγνωσης. “Στις εκλογές του 2019 η ηλικιακή ομάδα 17-24 αποτέλεσε το 8,4% του εκλογικού σώματος και με βάση τα στοιχεία του exit poll o ένας στους τρεις απείχε” δήλωνε αργότερα ο διευθύνων σύμβουλος της Alco, Κώστας Παναγόπουλος, στην “Κ”. Πρόσθεσε, μάλιστα, πως στην πραγματικότητα μπορεί να ψήφισαν οι μισοί από αυτούς που είχαν δικαίωμα ψήφου, καθώς “Πάρα πολλοί Ελληνες του εξωτερικού δηλώνουν τα παιδιά τους και στο ελληνικό δημοτολόγιο χωρίς να έχουν ζήσει ποτέ στην Ελλάδα” για να ολοκληρώσει τονίζοντας πως νέοι που σπουδάζουν στο εξωτερικό είναι επίσης εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο, αλλά επειδή “είμαστε από τις ελάχιστες χώρες που δεν μπορούν να ψηφίσουν στο εξωτερικό καταλήγουν να μην ψηφίζουν πολλοί από αυτούς”.
Όσο όμως οι ηλικιακές ομάδες μεγαλώνουν, αυξάνεται και το ποσοστό της επιρροής τους. Στους εκλογικούς καταλόγους το 2019 το 38,73% των ψηφοφόρων ήταν άνω των 60 ετών. Το ποσοστό μιας αυτοδύναμης κυβέρνησης, δηλαδή.
Η ηλικιακή ομάδα 42-59 ετών ήταν η “δεύτερη δύναμη” με 29,43% (2.905.645 εγγεγραμμένοι).
Η τρίτη ηλικιακή ομάδα πληθυσμιακά ήταν αυτή των 30-41 και αποτελούσε το 17,05% (1.689.456 εγγεγραμμένοι).
Τέλος, η ηλικιακή ομάδα, η οποία είναι και η νεότερη (17-29 ετών), αποτελούσε το 14,76% (1.462.241 εγγεγραμμένοι).
Ως εκ τούτου, αυτή η επικοινωνιακή καταιγίδα του ΣΥΡΙΖΑ στα social media, με στόχευση στα νεανικές ηλικίες, μοιάζει υπερβολική. Πρώτον γιατί απευθύνεται σε ηλικίες που ήδη διάκεινται θετικά προς την Κουμούνδουρου, δεύτερον γιατί ο αντίκτυπος στο σύνολο του εκλογικού σώματος είναι περιορισμένος.
Βέβαια, κάθε ψήφος είναι σημαντική, ιδιαίτερα όταν η εκλογική αναμέτρηση είναι… ντέρμπι, ιδιαίτερα όταν είναι πολύ πιθανό να προκύψει κυβέρνηση συνεργασίας. Αρκεί να αναφέρουμε πως στις γκραν γκινιόλ εκλογές του 2000, το ΠΑΣΟΚ είχε επικρατήσει της ΝΔ με διαφορά μόλις 72.373 ψήφους. Με το σκεπτικό πως τα εκλογικά τμήματα στις εκλογές του 2019 ήταν 18.959 και με τη μέθοδο της ανωτάτης μπακαλικής, φαίνεται πως αρκούσαν 4 ψήφοι παραπάνω σε κάθε εκλογικό κέντρο για να καταφέρει το ΠΑΣΟΚ να κερδίσει. Μόλις τέσσερις!
Η διαπίστωση πως η πλειονότητα των νέων ψηφοφόρων εμφανίζεται ιδεολογικά αριστερόστροφη δεν είναι καινοφανής. Το 2019, σύμφωνα με το exit poll της Singular Logic, οι μισές ψήφοι της ηλικιακής ομάδας 17-24 είχαν παει απο το ΚινΑλ και προς τα αριστερά. Συγκεκριμένα:
ΣΥΡΙΖΑ 33,8%
Νέα Δημοκρατία 29,7%
ΜέΡΑ25 6,9%
ΚΚΕ 5,5%
Χρυσή Αυγή 5,7%
Κίνημα Αλλαγής 4,2%
Ελληνική Λύση 3,4%
Όσο η ηλικιακή ομάδα ηλικιώνεται, τόσο η μεταστροφή στην ψήφο ενισχύεται. Η Singular Logic παρουσιάζει τις επιλογές των ψηφοφόρων στις εκλογές του 2019, χωρίζοντάς τους σε τρεις ηλικιακές ομάδες:
Στην ηλιακή ομάδα 17-34 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κερδίσει τη ΝΔ με διαφορά άνω του 6%, ενώ το ΜέΡΑ σημειώνει τα καλύτερα ποσοστά του.
ΣΥΡΙΖΑ 36,8%
Νέα Δημοκρατία 30,6%
ΜέΡΑ25 6%
ΚΙΝΑΛ 5,7%
ΚΚΕ 5,6%
Χρυσή Αυγή 4,7%
Ελληνική Λύση 3,2%
Στην ηλικιακή ομάδα 35-54, σημειώνεται εναλλαγή στην κορυφή, καθώς η ΝΔ κερδίζει άνετα, με διαφορά άνω των 10 μονάδων τον ΣΥΡΙΖΑ.
Νέα Δημοκρατία 40,8%
ΣΥΡΙΖΑ 29,5%
ΚΙΝΑΛ 7,3%
ΚΚΕ 4,4%
Ελληνική Λύση 4,4%
ΜέΡΑ25 3,9%
Χρυσή Αυγή 3,2%
Στις ηλικίες 55+ η ΝΔ σημειώνει τη μεγαλύτερη διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ (άνω των 13 μονάδων), ενώ το ΚΙΝΑΛ πιάνει διψήφια ποσοστά.
Νέα Δημοκρατία 43,2%
ΣΥΡΙΖΑ 30,8%
ΚΙΝΑΛ 10,4%
ΚΚΕ 6%
Ελληνική Λύση 3,3%
Χρυσή Αυγή 1,8%
ΜέΡΑ 25 1,7%
Σημαντικός παράγοντας για την έκβαση των εκλογών αποτελεί διαχρονικά και η αποχή. Αξίζει να σημειωθεί πως στις εθνικές εκλογές του 2019 σημειώθηκε το υψηλότερο ποσοστό αποχής από τη Μεταπολίτευση, το οποίο έφτασε το 42%.