Η αφαίρεση της «καρδιάς» ενός πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας είναι μια «χειρουργική επέμβαση» που ελάχιστοι μπορούν να φέρουν εις πέρας.
Η τεχνογνωσία που απαιτείται για τον παροπλισμό πυρηνικής ενέργείας είναι τέτοια που «υπάρχουν μόνο μια χούφτα παίκτες», δήλωσε ο Μάικλ Μπέτσλερ της Uniper SE, ο οποίος επιβλέπει την αποξήλωση του σταθμού Barsebaeck της Σουηδίας.
Μεταξύ των παλαιότερων και πιο έμπειρων είναι η Nukem Technologies Engineering Services, η οποία εδώ και δεκαετίες προσφέρει τις μοναδικές υπηρεσίες της στην Ασία και την Αφρική και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι μηχανικοί της Nukem έπαιξαν κεντρικό ρόλο στον περιορισμό της ραδιενέργειας από τους κατεστραμμένους αντιδραστήρες στο Τσερνομπίλ και στη Φουκουσίμα. Στη Γαλλία, η εταιρεία κατάφερε να βρει τρόπους επεξεργασίας των αποβλήτων από τον Διεθνή Θερμοπυρηνικό Πειραματικό Αντιδραστήρα.
Την ώρα που ο καθαρισμός των (παλαιών) πυρηνικών εργοστασίων προβλέπεται να φτάσει ως κλάδος τα 125 δισεκατομμυρία δολάρια, η Nukem είναι σε θέση ισχύος. Ωστόσο η εν λόγω εταιρεία ανήκει εξ ολοκλήρου στη Rosatom, τον πυρηνικό κολοσσό της Ρωσίας, γεγονός που υπό τις παρούσες συνθήκες αποκτά ξεχωριστή σημασία.
Η Nukem, που βρίσκεται ανατολικά της Φρανκφούρτης, είναι ένα εξιδικευμένο παρακλάδι στην παγκόσμια αυτοκρατορία της Rosatom. Ταυτόχρονα, αποκαλύπτει το ρήγμα που διατρέχει την προσέγγιση της ΕΕ στην πυρηνική ενέργεια. Σε αντίθεση με τη Ρωσία, η οποία έχει τεχνογνωσία σε όλες τις βιομηχανικές διεργασίες που απαιτούνται για τη μετατροπή και τον εμπλουτισμό ουρανίου για την παραγωγή ενέργειας, η ανάπτυξη πυρηνικών τεχνολογιών στην Ευρώπη χωρίς σχέδιο, έχει αφήσει τα κράτη να εξαρτώνται από εξωτερικούς παρόχους για να καλύψουν τα κενά στην παραγωγή και τις υπηρεσίες.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον τέσσερα ή πέντε χρόνια προτού η ΕΕ μπορέσει να φτάσει την ικανότητα της Rosatom για την παραγωγή καυσίμων, αλλά ακόμη και αν η διαδικασία αυτή επιταχυνθεί, θα απαιτηθεί ακόμη περισσότερος χρόνος για να αντικαταστήσει το φάσμα των υπηρεσιών της.
Η πίεση για την αποκοπή της Rosatom από τις ευρωπαϊκές αλυσίδες εφοδιασμού έχει αυξηθεί από τότε που οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης έξω από την ουκρανική πόλη Ζαπορίζια και έστειλαν μηχανικούς της Rosatom για να τον λειτουργήσουν.
«Το γεγονός ότι η ίδια ή η Nukem, μια θυγατρική της, δεν έχουν υποστεί κυρώσεις, εγείρει κάποια σοβαρά ερωτήματα», δήλωσε η Ντάρια Ντολζίκοβα, ερευνήτρια στο Royal United Services Institute. Αλλά περισσότερο από ένα χρόνο μετά, εναπόκειται ακόμη στις επιμέρους εταιρείες να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με τον ενεργειακό γίγαντα.
Αυτή τη στιγμή μόνο η Λιθουανία και η Φινλανδία έχουν σταματήσει να συνεργάζονται με τη Nukem και τη Rosatom, αντίστοιχα. Άλλες, όπως η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβακία και η Βουλγαρία απλά διαφοροποιούνται από τους Ρώσους προμηθευτές.
Ήδη πάντως η Rosatom κατασκευάζει ήδη νέα πυρηνικά εργοστάσια στο Μπαγκλαντές, την Κίνα, την Αίγυπτο και την Τουρκία, ενώ άλλες δώδεκα συμβάσεις προμήθειας βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση. Οι συμφωνίες αυτές ενδεχομένως να κλειδώσουν τις ταμειακές ροές και την πολιτική επιρροή για τις επόμενες δεκαετίες.
