Περιεχόμενα
Όσον αφορά στην αγορά εργασίας, υπάρχουν κάποιες ατάκες που λέγονται συχνά. Δεν υπάρχουν δουλειές. Δεν υπάρχουν άνθρωποι με υψηλές δεξιότητες να καλύψουν τη θέση. Αυξάνονται οι θέσεις εργασίας στην εστίαση και τα ξενοδοχεία. Μειώνεται η ανεργία. Όλα αυτά έρχεται να τα ακυρώσει μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Κ της Καθημερινής, βασισμένη σε στοιχεία του Μηχανισμού Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας.
Σε αυτή την έρευνα βλέπουμε αρκετά ανησυχητικά πράγματα. Πρώτο και βασικότερο ότι μόλις το 31,8% της αγοράς εργασίας αφορά σε θέσεις υψηλών δεξιοτήτων, 0,9% κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το 60% των ατόμων με, τουλάχιστον, μεταπτυχιακό, να εργάζεται σε θέση που να ανταποκρίνεται στις δεξιότητες του και το υπόλοιπο 40% να είναι σε θέση λίγο ως πολύ κάτω των δεξιοτήτων του.
Αυτό σημαίνει πως το ποσοστό του 40% αφορά σε άτομα που επιλέγουν να απασχοληθούν σε θέσεις εργασίας κατώτερες του εκπαιδευτικού τους επιπέδου και των γνωστικών τους ικανοτήτων, είτε γιατί δεν ικανοποιούνται από τις συνθήκες εργασίας στις θέσεις υψηλών δεξιοτήτων είτε γιατί δεν υπάρχουν διαθέσιμες στον κλάδο τους. Υπάρχουν δηλαδή κλάδοι με πληθώρα τέτοιων θέσεων, αλλά δεν υπάρχει το διαθέσιμο δυναμικό να τις καλύψει.
Η έρευνα δείχνει ότι στους κλάδους υγείας (73,9%), εκπαίδευσης (89%) και επιστημονικές – τεχνικές δραστηριότητες (82,1%) είναι σημαντικά υψηλά τα ποσοστά θέσεων εργασίας που απαιτούν δεξιότητες υψηλού επιπέδου, ενώ στις κατασκευές (9,0%), σε ξενοδοχεία – εστίαση (11,6%), στη μεταποίηση (22,8%) και στη δημόσια διοίκηση (31,4%) είναι χαμηλά.
Πού βρίσκονται οι περισσότερες κενές θέσεις εργασίας
Κάπως έτσι, έρχεται και το 2ο στοιχείο στην έρευνα, που λέει ότι μπορεί να βλέπουμε την ανεργία να είναι κοντά στο 10%, αλλά υπάρχουν πολλές κενές θέσεις εργασίας. Πρόκειται για 36.086 κενές θέσεις σε σύνολο 2.943.000 θέσεων, αριθμός που αντιστοιχεί στο 1,3% και είναι αυξημένο κατά μισή μονάδα περίπου σε σχέση με το 2022.
Οι περισσότερες κενές θέσεις, αναφέρει η έρευνα, καταγράφονται στον κλάδο «Χονδρικό και λιανικό εμπόριο» (6.125) και στον κλάδο της Υγείας (5.455), με τον Τουρισμό να βρίσκεται στην τρίτη θέση με 3.947 κενές θέσεις εργασίας, κάτι που έχει γίνει αρκετά κατανοητό μετά από τις αναφορές αρμοδίων στα νησιά όπου αναζητούνται άτομα για σέρβις και υποδοχή στην εστίαση, αλλά και για την κουζίνα, και δε βρίσκονται.
Το αντιφατικό είναι πως ενώ συμβαίνει αυτό στον Τουρισμό, το 2023, χρονιά στην οποία αυξήθηκαν κατά σχεδόν 57.000 οι θέσεις εργασίας, στον κλάδο τουρισμού-επισιτισμού οι υπάλληλοι ταχυφαγείου μειώθηκαν κατά 1.301 θέσεις, οι μάγειρες κατά 3.349 θέσεις εργασίας και οι σερβιτόροι άλλες 3.885 θέσεις. 152 λιγότερες ήταν οι θέσεις σε διευθυντές ξενοδοχείων και 225 λιγότερες οι θέσεις στους καθαριστές-φροντιστές των ξενοδοχείων.
Ο λόγος που βλέπουμε στην έρευνα αυτά τα αντιφατικά, είναι ότι ο μισθός που παρέχεται στις θέσεις υψηλών δεξιοτήτων είναι μόλις 250 ευρώ πιο πάνω σε σχέση με αυτόν που παίρνουν άτομα μεσαίων και χαμηλών δεξιοτήτων, με αποτέλεσμα το άτομο με τα υψηλά προσόντα να κρίνει ότι οι συνθήκες εργασίας δεν ταιριάζουν με το μισθολογικό και προτιμά να πάει σε λιγότερο απαιτητική θέση, όπου θα έχει περισσότερη ηρεμία με μόλις 250 ευρώ λιγότερα.
Πλήρως άσχετα με την τεχνολογία τα πιο δυναμικά επαγγέλματα στην έρευνα
Το μέγεθος του μέσου μισθού σε αυτό το επίπεδο είναι αποτέλεσμα και του παραγωγικού μοντέλου στην ελληνική αγορά εργασίας όπου σε πολλούς κλάδους δεν βλέπουμε μια τεχνολογική ανάπτυξη που να έφερνε αύξηση στην παραγωγή-κατανάλωση, άρα και στα έσοδα και τους μισθούς.
Είναι χαρακτηριστικό πως στην έρευνα κρίνονται ως επαγγέλματα με υψηλά προσόντα και δεξιότητες οι νοσηλευτές-μαίες, καθηγητές 2βάθμιας, επαγγελματίες των επιστημών της ζωής, εργαζόμενοι στον τομέα του αθλητισμού και της σωματικής αγωγής, διευθυντές επιχειρηματικών υπηρεσιών και διοίκησης, επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού τομέα, άλλοι εκπαιδευτικοί, τεχνικοί ιατρικής και φαρμακευτικής, επαγγελματίες σύμβουλοι πωλήσεων, μάρκετινγκ και δημοσίων σχέσεων καθώς και λειτουργοί και ελεγκτές ρυθμιστικών-εκτελεστικών κρατικών υπηρεσιών.
Την ίδια στιγμή, στο μεσαίο επίπεδο δεξιοτήτων, όπου οι μισθοί είναι μόλις 250 ευρώ μειωμένοι, έχουμε επαγγέλματα όπως γραμματείς (γενικών καθηκόντων), σερβιτόροι και μπάρμεν, γεωργοκτηνοτρόφοι μεικτών εκμεταλλεύσεων, οδηγοί αυτοκινήτων, μικρών φορτηγών και μοτοσικλετών, άλλοι πωλητές, χειριστές μηχανών παραγωγής ειδών διατροφής και συναφών προϊόντων, άλλοι χειριστές σταθερών εγκαταστάσεων και μηχανών, χύτες μετάλλων, συγκολλητές, ελασματουργοί, τεχνίτες μεταλλικών δομικών κατασκευών, σιδηρουργοί και ασκούντες συναφή επαγγέλματα, κτίστες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα, και τέλος μάγειροι.
Στα δυναμικά επαγγέλματα της αγοράς εργασίας δεν υπάρχει τίποτα που να σχετίζεται με την τεχνολογία, δείγμα του πόσο πίσω είμαστε. Είναι όμως η τεχνολογική ανάπτυξη, ειδικά στον τουρισμό, αυτή που θα ανεβάσει το μισθολογικό στάτους. Και γι’ αυτό πρέπει να υπάρξει ένα συνολικό παραγωγικό πλάνο, όπως επισημαίνει ο κ. Σταύρος Γαβρόγλου, επιστημονικός υπεύθυνος του Μηχανισμού που διεξήγαγε την έρευνα.
