Περιεχόμενα
Σε εξέλιξη βρίσκεται η επιχείρηση καταστολής των κινητοποιήσεων των πολιτών στο Καζακστάν, ωστόσο η ένταξη παραμένει. Το Αλμάτι, εξακολουθεί να είναι ένα καζάνι που βράζει, με την πλατεία Δημοκρατίας να είναι πλέον άδεια. Ο πρόεδρος της χώρας, Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ, τόνισε πως η συνταγματική τάξη αποκαταστάθηκε, ενώ εντός της ημέρας θα απευθύνει διάγγελμα.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, 26 «οπλισμένοι εγκληματίες» σκοτώθηκαν και πάνω από 3.000 συνελήφθησαν, ενώ στις τάξεις των δυνάμεων ασφαλείας έχασαν τη ζωή τους 18 αστυνομικοί και μέλη της εθνικής φρουράς από την έναρξη των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας.
Στην πραγματικότητα, όμως, ενδέχεται εκατοντάδες πολίτες να έχουν χάσει τη ζωή τους. Σύμφωνα με μαρτυρίες, στρατιώτες πυροβολούσαν στα τυφλά εναντίον διαδηλωτών και αυτοκινήτων. Αντιπολιτευόμενοι κατήγγειλαν ότι το κράτος χρησιμοποίησε συμμορίες του οργανωμένου εγκλήματος εναντίον τους. Το πλήθος στράφηκε με οργή κατά των κρατικών κτιρίων, ενώ δεν ήταν και λίγες οι περιπτώσεις πλιάτσικου σε τράπεζες και καταστήματα. Χιλιάδες είναι και τα αυτοκίνητα που καταστράφηκαν, ενώ το διαδίκτυο έκλεισε σε όλη τη χώρα, καθιστώντας αδύνατο να αναμεταδοθούν οι εικόνες.
Police in the city Almaty said they killed dozens of rioters overnight as fresh violence raged in Kazakhstan. More than 2,000 protesters were detained as Russia rushed in paratroopers to stop a countrywide uprising in the former Soviet state https://t.co/gHDEvrDRGl pic.twitter.com/uY2UpIG5Uc
— Reuters (@Reuters) January 7, 2022
Και μπορεί για την ώρα τα πράγματα να έχουν ηρεμήσει, ωστόσο φαίνεται να προκαλείται ανά πάσα ώρα και στιγμή μια νέα σύγκρουση. Όπως μεταδίδει το BBC, οι ειρηνευτικές δυνάμεις της Ρωσίας έχουν ήδη φτάσει στη χώρα, όπου θα παραμείνουν για αρκετές ημέρες, προκειμένου να εκτονωθεί η κρίση.
«Να πυροβολούν χωρίς προειδοποίηση»
Λίγο νωρίτερα, ο πρόεδρος του Καζακστάν δήλωσε πως έχει εξουσιοδοτήσει τις δυνάμεις ασφαλείας να πυροβολούν χωρίς προειδοποίηση, αν ξεκινήσουν πάλι συγκρούσεις. Ο Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ είπε ότι «20.000 ληστές» επιτέθηκαν, ενώ κατηγόρησε «τρομοκράτες» που έχουν εκπαιδευτεί στο εξωτερικό για τη βία, χωρίς να δώσει στοιχεία, όπως αναφέρει το BBC.
Το βλέμμα στραμμένο στο Καζακστάν
Τηλεφωνική επικοινωνία είχαν οι υπουργοί των Εξωτερικών, Ρωσίας και Τουρκίας με θέμα την έκρυθμη κατάσταση στο Καζακστάν.
Και η Κίνα, όμως, έχει στραμμένο το βλέμμα της Καζακστάν. Συνορεύει με το Καζακστάν και έχει στενές σχέσεις μαζί του. Μεταξύ άλλων, προμηθεύεται τουλάχιστον το 5% του φυσικού αερίου για να καλύψει τις ανάγκες της. «Όσα συμβαίνουν στο Καζακστάν είναι εσωτερικό πρόβλημα της χώρας και μόνο και πιστεύουμε ότι οι αρχές είναι παραπάνω από ικανές να το λύσουν μόνες τους αποτελεσματικά», ανακοίνωσε το ΥΠΕΞ της Κίνας. Η Δύση παρακολουθεί ανήσυχη, κυρίως για την ανάμιξη της Ρωσίας. Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ δήλωσε ότι ο ευρωπαϊκός οργανισμός «ανησυχεί πολύ» και ότι η αποστολή εξωτερικής στρατιωτικής βοήθειας θυμίζει «καταστάσεις που πρέπει να αποφευχθούν».
Το State Department ανακοίνωσε, από την πλευρά του, ότι ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίκεν συνομίλησε με το Καζάκο ομόλογό του και επανέλαβε την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ στους συνταγματικούς θεσμούς του Καζακστάν και μια ειρηνική επίλυση της κρίσης με σεβασμό των δικαιωμάτων. Ο ΟΗΕ έχει απευθύνει έκκληση για τερματισμό των ταραχών και επίδειξη αυτοσυγκράτησης και από τις δύο μεριές της αντιπαράθεσης, για να «προωθηθεί ο διάλογος» με στόχο μία λύση στα προβλήματα που έχουν ανακύψει.
Η Βρετανία απηύθυνε έκκληση για μια την εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης. «Ανησυχούμε για τις βίαιες συγκρούσεις και παρακολουθούμε τις εξελίξεις από κοντά. Προτρέπουμε να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και θέλουμε να δούμε μια ειρηνική επίλυση», ανέφερε η ανακοίνωση. Τέλος, η κατάσταση στο Καζακστάν επηρεάζει και την τιμή του πετρελαίου. Πρόκειται για μια χώρα που παράγει 1,6 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα.
Τι οδήγησε στις βίαιες διαμαρτυρίες στο Καζακστάν
Οι διαδηλώσεις αναζωπυρώθηκαν στην παραγωγό πετρελαίου δυτική περιοχή Μανγκιστάου, όταν η κυβέρνηση πήρε τον έλεγχο των τιμών στο υγραέριο στις αρχές του έτους. Σημειώνεται ότι πολλοί Καζάκοι έχουν μετατρέψει τα αυτοκίνητά τους για να λειτουργούν με υγραέριο, λόγω του χαμηλού κόστους.
Το πλούσιο σε πετρέλαιο Καζακστάν, η ένατη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο σε έκταση, έχει προσελκύσει δισεκατομμύρια από ξένες επενδύσεις και έχει διατηρήσει μια ισχυρή οικονομία από την ανεξαρτησία και έπειτα, τα τελευταία 30 χρόνια. Ομως, οι επιδοτήσεις υγραερίου είχαν δημιουργήσει μια ιδιαίτερη κατάσταση, όπου το Καζακστάν αντιμετώπιζε τακτικά ελλείψεις πετρελαίου.
Η άρση των ανώτατων ορίων τιμών ήταν ένα μέσο της κυβέρνησης για να μειώσει αυτές τις ελλείψεις και να διασφαλίσει ότι οι προμήθειες πήγαιναν στην εγχώρια αγορά. Ωστόσο, το σχέδιο γύρισε μπούμερανγκ. Οι τιμές του υγραερίου υπερδιπλασιάστηκαν μετά την άρση των ανώτατων ορίων και οι διαμαρτυρίες στη συνέχεια εξαπλώθηκαν γρήγορα σε όλη τη χώρα.
Υπάρχουν επίσης μακροχρόνια ζητήματα που πυροδοτούν τις διαδηλώσεις, όπως η οργή για τη διαφθορά στην κυβέρνηση, η εισοδηματική ανισότητα και οι οικονομικές δυσκολίες, προβλήματα τα οποία επιδεινώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Την ίδια ώρα, οι φυσικοί πόροι της χώρας έχουν καταστήσει μια μικρή ελίτ εξαιρετικά πλούσια, ενώ πολλοί απλοί κάτοικοι του Καζακστάν αισθάνονται ότι έχουν μείνει πίσω.
Η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε ότι οι διαμαρτυρίες είναι «άμεση συνέπεια της εκτεταμένης καταστολής των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις Αρχές». «Για χρόνια, η κυβέρνηση καταδιώκει ανελέητα την ειρηνική έκφραση διαφωνίας, αφήνοντας τον λαό του Καζακστάν σε κατάσταση ταραχής και απελπισίας», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Μαρί Στράδερς, διευθύντρια της Αμνηστίας για την Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.