Περιεχόμενα
Λιμάνι Θεσσαλονίκης. Εγκρίθηκε, κατά πλειοψηφία, η εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας για το master plan του λιμανιού, από το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης. Ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και Βιώσιμης Κινητικότητας Μάκης Κυριζίδης υπενθύμισε ότι «το 2016 το δημοτικό συμβούλιο είχε ήδη γνωμοδοτήσει θετικά» και ότι το σχετικό ΦΕΚ εκδόθηκε το 2018, ενώ αναφέρθηκε στις επτά παρατηρήσεις της υπηρεσίας σχετικά με το σχέδιο.
Αρνητικά και λευκό ψήφισε η αντιπολίτευση. Το λόγο πήραν η δημοτική σύμβουλος της παράταξης «Θεσσαλονίκη Μαζί» Ρία Καλφακάκου, ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Σωτήρης Ζαριανόπουλος, ο επικεφαλής της «Θεσσαλονίκη πόλη Ελληνική» Ιωάννης Κουριανίδης, ο δημοτικός σύμβουλος της «ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη» Ανδρέας Κουράκης, ο ανεξάρτητος δημοτικός σύμβουλος Σάκης Τζακόπουλος και η δημοτική σύμβουλος και γραμματέας του δημοτικού συμβουλίου Χριστίνα Αρχοντή.
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αλλάζει λοιπόν και σχεδιάζει το μέλλον του για την επόμενη 25ετία, μέχρι το τέλος της περιόδου παραχώρησης τον Ιούνιο του 2051, ενόσω η ΟΛΘ περιμένει εναγωνίως την έκδοση του ΠΔ για τη νέα ΣΜΠΕ και το επικαιροποιημένο master plan, προκειμένου να υπογράψει τη σύμβαση με την κ/ξ «MYTILINEOS SA – ROVER MARITIME SL – HDK SA, που επιλέχθηκε προσωρινός ανάδοχος, πριν ενάμισι χρόνο, για το πολυσυζητημένο έργο της επέκτασης του 6ου προβλήτα, ένα έργο που το κόστος του πλέον ξεπερνάει τα 160 εκατ. ευρώ.
Πώς θα μεταμορφωθεί το λιμάνι Θεσσαλονίκης
Ο ΟΛΘ της επόμενης ημέρας πιθανώς θα έχει intermodal Logistic Center, ξενοδοχείο στο διατηρητέο του Παλιού Τελωνείου, υδατοδρόμιο, ελικοδρόμιο, μαρίνα τουριστικών σκαφών, μικρή ναυπηγοεπισκευαστική βάση, car terminal, θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων και εκπαιδευτικές δομές σχετικές με τη λιμενική βιομηχανία, καταστήματα και επιχειρήσεις υποστηρικτικές στη λειτουργία του λιμανιού και, βεβαίως, χώρους εστίασης, αναψυχής, πολιτισμού, αλλά και, 50% πράσινο στη Ζώνη Α/ επιβατικό λιμάνι, δίκτυο ποδηλατοδρόμων, συστήματα ΑΠΕ, αξιοποιημένα τα διατηρητέα κτίρια με νέες χρήσεις, νέα «πράσινα» κτίρια, όπως και ένα καινούργιο, εμβληματικό κτίριο, ύψους 35 μέτρων, στο χερσαίο τμήμα του 2ου προβλήτα, στο επιβατικό λιμάνι.
Όλα τα παραπάνω προβλέπονται στο master plan που έχει υποβάλλει η ΟΛΘ ΑΕ και το οποίο, τονίζεται, έχει ορίζοντα 25ετίας. Κάποια από τα έργα που συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο αυτό, θα υλοποιηθούν, σε φάσεις και, ορισμένα, ενδέχεται να μην πραγματοποιηθούν εάν δεν συντρέξουν οι προϋποθέσεις.
Να σημειωθεί ότι οι μελετητές master plan και ΣΜΠΕ, έχουν κάνει προβλέψεις έργων αλλά και περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτών, στη βάση διαφορετικών σεναρίων εμπορευματικών ροών.
Το βέβαιο είναι ότι η ΟΛΘ ΑΕ πρέπει να υλοποιήσει τις υποχρεωτικές επενδύσεις που προβλέπονται στη Σύμβαση Παραχώρησης του 2018 και οι οποίες έχουν 7ετή χρόνο εκτέλεσης, δηλαδή ως το Μάιο του 2025. Η εταιρεία εκτιμάται ότι θα μπορέσει να εξασφαλίσει ένα έτος παράτασης και έως να ολοκληρωθούν οι απευθείας συνδέσεις του λιμανιού με το οδικό και το σιδηροδρομικό δίκτυο (σ.σ. στον 6ο προβλήτα). Επίσης, η παράταση στο χρόνο ολοκλήρωσης του έργου εκτιμάται ότι θα εγκριθεί και λόγω της αλλαγής στις νομικές απαιτήσεις (ΣΜΠΕ αντί για ΜΠΕ) που εισήχθησαν το 2022. Πάντως η μη υλοποίηση των υποχρεωτικών επενδύσεων μπορεί να επισύρει σημαντικές οικονομικές κυρώσεις στον ιδιώτη επενδυτή.
Σκοπός των επενδύσεων που ανέλαβε να πραγματοποιήσει ο ιδιώτης επενδυτής, είναι ο εκσυγχρονισμός του ΟΛΘ και ο μετασχηματισμός του λιμανιού της Θεσσαλονίκης σε σημαντικό κόμβο ναυτιλίας και logistics στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Για να «ανεβεί κατηγορία» ο ΟΛΘ, επιβάλλεται, μέσω έργων σε υποδομές, να μπορεί να προσελκύει τόσο απευθείας/ κύριες γραμμές (mainline services) όσο και τροφοδοτικές υπηρεσίες (feeder services), όπως επίσης να βελτιστοποιήσει τις λιμενικές λειτουργίας μέσω της ψηφιοποίησης και παρακολούθησης των λιμενικών δραστηριοτήτων.
Το Λιμάνι Θεσσαλονίκης, σήμερα….
Στην υφιστάμενη κατάσταση, ο ΟΛΘ αποτελείται από έξι προβλήτες με συνολικό μήκος κρηπιδωμάτων 6.150 m, μέγιστο λειτουργικό βάθος -12 μ. και έκταση χερσαίας ζώνης περίπου 1.550 στρεμμάτων. Εντός του λιμένα υπάρχουν ανοικτοί και στεγασμένοι χώροι συνολικής επιφανείας περίπου 600.000 τ.μ. Πολλά κτίρια αξιοποιούνται ως αποθήκες και ορισμένα για τη στέγαση υπηρεσιών , ενώ ορισμένα δεν χρησιμοποιούνται, είτε λόγω παλαιότητας, είτε για επιχειρηματικούς λόγους.
…και αύριο
Οι μελετητές του master plan έχουν εκτιμήσει σημαντική αύξηση στην εμπορευματική αλλά και στην ακτοπλοϊκή και τουριστική κίνηση του ΟΛΘ. Έτσι, οι εκτιμήσεις της κίνησης των πλοίων ακτοπλοΐας περιλαμβάνουν καθημερινή προσέγγιση ενός πλοίου από το 2024.
Αντίστοιχα, για το σταθμό κρουαζιέρας, στόχος του ΟΛΘ είναι οι 100 προσεγγίσεις/έτος σε βάθος 5ετίας και οι 200 προσεγγίσεις το 2051. Επιπλέον, σε 5 -10 χρόνια από σήμερα, εκτιμάται ότι 15 με 20 φορές το χρόνο θα υπάρχει ταυτόχρονη πρόσδεση δύο κρουαζιερόπλοιων.
Να σημειωθεί ότι ειδικά για την κρουαζιέρα, προτείνεται η αξιοποίηση και του κρηπιδώματος 10 στον Προβλήτα 2, πέραν των κρηπιδωμάτων 4-8, ενώ για την ενίσχυση των χρήσεων αναψυχής και της σχέσης πόλης – λιμένα, προτείνεται η τοποθέτηση πλωτής εξέδρας μπροστά από το κτίριο του Παλιού Τελωνείου.
Η επέκταση του 6ου προβλήτα θα εξυπηρετήσει κυρίως και πρώτιστα τη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων / containers, καθώς ο ΟΛΘ θα μπορεί να δεχθεί εξαιρετικά μεγάλα πλοία (ULCV) έως 24.000 ΤΕU’s. Mε την επέκταση του 6ου προβλήτα ( κρηπίδωμα 26) και τη διαπλάτυνση της χερσαίας ζώνης του, όπως επίσης με την προμήθεια πρόσθετου εξοπλισμού, η δυναμικότητα του Τερματικού Σταθμού Ε/Κ που εκτιμάται σε 600.000 TEU/έτος, θα αυξηθεί κατά 1,0-1,2 εκατ. TEUς, δηλαδή ουσιαστικά θα διπλασιαστεί.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων το 2050, αυτή αναμένεται να διαμορφωθεί λίγο πάνω από τα 4 εκ. (στα 4,037 εκ.) TEU, με το 48% να αφορά εμπορευματοκιβώτια προς μεταφόρτωση, το 32% να αποτελούν τα εμπορευματοκιβώτια προς διαμετακόμιση/transit, και το 20% να αποτελεί εγχώριο φορτίο (εισαγωγές-εξαγωγές).
Aξιοποίηση διατηρητέων κτιρίων
Στο χερσαίο τμήμα του Λιμένα, υπάρχουν αξιόλογα κτίρια τα οποία και έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέα. Το πλέον εντυπωσιακό είναι το κτίριο του Παλιού Τελωνείου, τμήμα του οποίου χρησιμοποιείται ως επιβατικός σταθμός. Μετά την αποκατάστασή του προτείνεται η λειτουργία, σε αυτό, ξενοδοχείου, όπως και ορισμένων εμπορικών και τουριστικών δραστηριοτήτων.
Διατηρητέο επίσης είναι το συγκρότημα των παλιών στάβλων, που μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο καταλαμβάνει έκταση 20 στρεμμάτων.
Κηρυγμένο διατηρητέο είναι και το Κτίριο Ελευθέρας Ζώνης, όπως και το πολύ μεγάλο Κτίριο Αποθήκης της ΠΑΕΓΑ, που καταλαμβάνει έκταση 13.872 τμ. Τα διατηρητέα του Λιμανιού ( στα οποία ανήκουν και οι αποκατεστημένες αποθήκες του 1ου Προβλήτα που ήδη αξιοποιούνται με χρήσεις πολιτισμού), θα λάβουν νέες χρήσεις, με την εγκατάσταση εκπαιδευτικών χώρων, συνεδριακών, ενώ είναι γνωστό ότι η Deloitte, διαπραγματεύεται τη μίσθωση του κτιρίου της ΠΑΕΓΑ.
Τονίζεται η σημασία ανάπτυξης στη Θεσσαλονίκη, Κέντρου Διακομιδής και Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Inland Intermodal Logistics Center) που, θα λειτουργεί τόσο με τρένα, όσο και με φορτηγά και το οποίο θα συνδέεται με το Λιμάνι οδικώς και σιδηροδρομικώς.
Για την περαιτέρω ανάπτυξη των πολυτροπικών μεταφορών από τον ΟΛΘ, θα πρέπει να αναβαθμιστεί και ο σιδηροδρομικός σταθμός που υπάρχει εντός του λιμένα (με δαπάνη της ΟΛΘ ΑΕ), έχοντας παράλληλα φροντίσει για την ανάπτυξη Εσωτερικών Τερματικών Σταθμών (dry ports) σε κρίσιμες περιοχές (π.χ. Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία, Ουγγαρία).
