Αν έψαχνε κάποιος μια ξεκάθαρη απόδειξη πως το ελληνικό κράτος είναι δομημένο έτσι ώστε να μπορεί να γίνει η «πληγή» και να μην είναι καν παράνομη, αλλά με το γράμμα του νόμου, τότε αυτό που συνέβη στην πιο ξακουστή παραλία των Κυκλάδων, είναι το ιδανικό παράδειγμα. Ένα πεντάστερο ξενοδοχείο ξεκίνησε να χτίζεται σε ένα σημείο που θα έπρεπε να προστατεύεται, χωρίς τα αρμόδα υπουργεία να πάρουν χαμπάρι, απλά και μόνο επειδή κάποιες επιτροπές το ενέκριναν στα τυφλά, χωρίς να τους απασχολεί το μέγεθος της καταστροφής.
Το Σαρακήνικο στη Μήλο, είναι αναμφίβολα η πιο δημοφιλής παραλία, αυτή με τις περισσότερες αναφορές σε ξένα μέσα, ειδικά το έτος που μας πέρασε. Δε φανταζόμασταν ποτέ πως κάποιος θα είχε τόσο θράσος να πάει να χτίσει ξενοδοχείο εκεί, εφόσον όμως το κράτος του δίνει το νομικό πάτημα, ουδεμία ευθύνη φέρει, τελικά, διότι ζούμε στη χώρα όπου αν δεν υπάρχουν νόμοι αυστηροί να μας σταματήσουν κάπως, τότε από μόνοι μας δεν μπορούμε να σεβαστούμε.
Εν προκειμένω, βέβαια, είναι τελικά οι ντόπιοι, ο δήμαρχος του νησιού, κ. Μανώλης Μικέλης, και οι κάτοικοι που ξεσηκώθηκαν για να αποτρέψουν την καταστροφή της παραλίας, του βράχου στο Σαρακήνικο, όπου ξεκίνησε ξένη εταιρεία να χτίζει 5αστερο ξενοδοχείο που θα κάλυπτε έκταση λίγο κάτω από τα 3.000 τ.μ.
Το έκανε παράνομα; Όχι. Ακολούθησε απλώς το μονοπάτι που προσφέρει το νομικό πλαίσιο, διότι σε εκτάσεις κάτω των 3.000, το μόνο που χρειάζεται, είναι να εκδώσει άδεια ο μηχανικός, χωρίς να έχει την αρμοδιότητα να απορρίψει επειδή είναι σε μια παραλία τέτοιας φυσικής ομορφιάς και συνθηκών.
Για να φτάσει ο μηχανικός να δώσει την άδεια, θα πρέπει αυτός που αιτείται να οικοδομήσει, να παραδώσει σε διάφορες επιτροπές κάποια στοιχεία. Είναι όμως μια διαδικασία που γίνεται πια μηχανικά, τυφλοσούρτης, άκριτα. Και ο Δήμος δεν έχει καμία δικαιοδοσία παρέμβασης ή απαγόρευσης. Η Πολεοδομία της Μήλου υπάγεται διοικητικά και μόνο στον Δήμο Μήλου, αλλά δεν μπορεί να δεχτεί παρέμβαση. Εξωφρενικό. Θα αλλοιωθεί ο τόπος όπου μένουν κάποιοι άνθρωποι, αλλά το κράτος δεν τους δίνει το δικαίωμα να τον προστατεύσουν.
Ο μηχανικός που θα ορίσει η εταιρεία, θα πρέπει να λάβει τις σχετικές αδειοδοτήσεις, όπως της αρχιτεκτονικής επιτροπής (η οποία χαράζει τον αιγιαλό και την παραλία με όποια κριτήρια κρίνει αυτή), της κτηματικής υπηρεσίας, της δασικής, τα περιβαλλοντικά, τις διευθετήσεις ρεμάτων, τους δρόμους κλπ. Η κάθε εταιρεία, μπορεί να καλύψει τις προϋποθέσεις εύκολα και, σαφώς, δεν έχει υποχρέωση να νοιαστεί για τον τόπο. Αρκεί να πάει με το γράμμα του νόμου.
Και οι αρμόδιες υπηρεσίες, εφόσον δεν υπάρχει κάποιο καθεστώς προστασίας και καλύπτονται όλα τα απαιτούμενα, δεν έχουν κανένα δικαίωμα να αρνηθούν.
Πώς μπορεί να προστατευτεί τελικά η παραλία;
Μιλάμε δηλαδή για ένα τεράστιο κενό επικοινωνίας και διανομής αρμοδιοτήτων, αφού το κράτος δεν μπορεί να παρέμβει αν δε γνωρίζει ακριβώς, ενώ ο δήμος που γνωρίζει, δεν έχει τη δικαιοδοσία.
Ένα μέρος της ζημιάς στην παραλία έχει γίνει, διότι οι εργασίες είχαν ξεκινήσει, είχαν προκληθεί ζημιές στον βράχο και αν δεν είχαν ξεσηκωθεί οι κάτοικοι και ο δήμαρχος, ποιος ξέρει τι θα συνέβαινε στην παραλία σε επίπεδο διάβρωσης στα επόμενα χρόνια.
Το Σαρακήνικο δεν είναι μόνο μια παραλία με τεράστια φυσική ομορφιά, που, δυστυχώς, δεν έχει κάποιο πλαίσιο ειδικής προστασίας για να απαγορεύεται το χτίσιμο. Έχει και προϊστορική σημασία, διότι διαθέτει ιχνοστοιχεία και απολιθώματα από την προϊστορία, ενώ εκεί έχει ένα από τα καταφύγιά της η φώκια Μονάχους Μονάχους, άρα υπάρχει και ζήτημα οικολογικής καταστροφής.
Όπως εξήγησε ο δήμαρχος στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, βρίσκεται σε επικοινωνία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ εξετάζεται το πλαίσιο για να μην βρεθεί κανένα μέρος του νησιού σε τέτοια κατάσταση, μιας και αυτό που πήγε να γίνει στο Σαρακήνικο, συμβαίνει και σε άλλα σημεία του νησιού – περί τα 15 ξενοδοχεία χτίζονται για να λειτουργήσουν από φέτος ή του χρόνου. Μια λύση, όπως δήλωσε, είναι να απαλλοτριώσουν την παραλία, ώστε να περιέλθει στην περιουσία του δήμου και παίρνεται πάντοτε η τελική απόφαση από τους ντόπιους.
Σε δηλώσεις του στο MEGA, ο δήμαρχος έριξε την ευθύνη αποκλειστικά στον ΕΟΤ. «Ποιος έδωσε την άδεια καταλληλότητας και τα περιβάλλοντα για το Σαρακήνικο; Ο ΕΟΤ».
Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι η εταιρεία Unique Developments που βρίσκεται πίσω από το έργο, τονίζει πως δεν έχει κάνει κάτι παράνομο, ενώ επικοινωνείται πως δεν πρόκειται για την παραλία Σαρακήνικο, αλλά για τη θέση Καμίνι και διασαφηνίζει πως δεν έχει υπάρξει καμία παρέμβαση στον βράχο, καμία καταστροφή.
Τονίζει μάλιστα η εταιρεία ότι έχει πάρει άδεια και από αρχαιολογική υπηρεσία και από τη δασική υπηρεσία. Από τη μεριά του δημάρχου πάντως και των ντόπιων, δεν έχει υπάρξει κάποια τέτοια αιτίαση, ότι δηλαδή η εταιρεία κινήθηκε παράνομα. Το όλο ζήτημα δεν βρίσκεται στη νομιμότητα, αλλά αλλού και δεν αφορά την εταιρεία, μα τη σχέση κράτους-τοπικής αυτοδιοίκησης.
Με το δίκιο της πάντως η εταιρεία, αντιδρά διότι έχει προχωρήσει σε ένα κομμάτι της επένδυσης με την άδεια του κράτους και τώρα, με την αναστολή των εργασιών, θα της προκληθεί ζημία. Ποιος θα την πληρώσει; Το κράτος.
Η όλη κατάσταση αναδεικνύει ότι τα πράγματα δεν είναι όπως τα σκεφτόμαστε στο ελληνικό κράτος. Δεν έχουμε δηλαδή να κάνουμε με δόλο στο ύψιστο επίπεδο και γνώση των Υπουργείων στο τι συμβαίνει από κάτω. Δεν έχουμε να κάνουμε με πρόθεση. Έχουμε να κάνουμε με δομές που προκαλούν είτε άγνοια είτε κενό αρμοδιοτήτων και σε αυτό το κενό κινούνται όσοι νοιάζονται μόνο για επενδύσεις.
Κι αυτό είναι πιο τρομακτικό, διότι οι κάτοικοι της Μήλου κινητοποιήθηκαν για να προστατεύσουν την παραλία. Δεν είμαστε βέβαιοι πως θα συμβεί το ίδιο σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση σε κάποιο άλλο νησί ή τόπο που θα έπρεπε να διατηρείται ατόφιος και όχι να αλλοιώνεται από ξενοδοχεία, όσο καλαίσθητα και 5άστερα κι αν είναι.
Και, το τονίζουμε, το πρόβλημα εδώ δεν βρίσκεται στον εκάστοτε επενδυτή. Βρίσκεται στους μηχανισμούς της πολιτείας που θέλουν να γίνονται επενδύσεις, δίνουν εγκρίσεις και μετά εκτίθενται.
