Περιεχόμενα
Προχθές, σου γράφαμε εδώ για μια σειρά του Netflix που βασίζεται σε αληθινή ιστορία, το Toxic Town, όπου μια ομάδα γυναικών τα έβαλαν με τον δήμο γιατί η αμέλειά του γέμισε την ατμόσφαιρα με τοξική σκόνη που προκάλεσε προβλήματα στα νεογέννητα μωρά τους. Λέγαμε στο κείμενο πως αυτή η ιστορία, αν αλλάξεις τις λεπτομέρειες, εντοπίζεται σε κάθε γωνιά του πλανήτη κι ένα ελληνικό νησί ήρθε να το επιβεβαιώσει, διότι τις τελευταίες ημέρες συζητείται έντονα η εξόρυξη ενός μετάλλου από τα εδάφη του. Κάτι που, αν συμβεί, μπορεί να αποβεί καταστροφικό. Γι’ αυτό και οι ντόπιοι βρίσκονται σε εγρήγορση για να βάλουν ένα στοπ.
Το νησί της Χίου, όπως και πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας, έχει πλούσιο υπέδαφος με μεταλλεύματα. Το νησί φημίζεται για τα κοιτάσματα αντιμονίου, τα οποία βρίσκονται κυρίως στα μεταλλεία της Κεράμου, τα οποία υπήρξαν σημαντική πηγή εξαγωγής αντιμονίου κατά τη διάρκεια του 19ου και του 20ού αιώνα. Το αντιμόνιο είναι ένα πολύτιμο μέταλλο που χρησιμοποιείται σε πολλές βιομηχανίες, όπως για τη δημιουργία κραμάτων, ημιαγωγών και επιβραδυντικών φλόγας.
Εκτός από το αντιμόνιο, το νησί έχει επίσης αποθέματα άλλων μεταλλευμάτων και πόρων, αν και τα μεταλλευτικά ενδιαφέροντα της περιοχής επικεντρώνονται κυρίως στο αντιμόνιο και τα προϊόντα του.
Το νησί διαθέτει γεωλογικές συνθήκες που επιτρέπουν την ανάπτυξη κοιτασμάτων, μερικά από τα οποία παραμένουν ανοιχτά για μελλοντική εκμετάλλευση, καθώς η ζήτηση για τέτοια μέταλλα, όπως το αντιμόνιο και οι σπάνιες γαίες, αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια λόγω των νέων τεχνολογικών αναγκών.
Η τοπική κοινωνία στο νησί της Χίου ωστόσο δίνει αγώνα κατά της εξόρυξης του αντιμονίου το οποίο σύμφωνα με τους επιστήμονες έχει καρκινογόνες ιδιότητες, καθώς έχει αποδειχτεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε ανθρώπους και ζώα.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου κατέθεσε προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας εκ μέρους 49 κατοίκων των χωριών της Αμανής, οι οποίοι ζητούν την ακύρωση της απόφασης της υφυπουργού Ενέργειας, κυρίας Αλεξάνδρας Σδούκου, που αφορά την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για την εκμίσθωση των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης μεταλλευτικών ορυκτών σε περιοχή 9,02 τετραγωνικών χιλιομέτρων του Δημόσιου Μεταλλευτικού Χώρου Χίου.
Οι προσφεύγοντες, που είναι ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας και κάτοικοι της περιοχής (μόνιμοι ή εποχικοί), αντιτίθενται στην προγραμματισμένη εξόρυξη αντιμονίου στην περιοχή γύρω από τα παλαιά μεταλλεία. Η ομάδα νομικών που τους εκπροσωπεί στο ΣτΕ έχει επικεφαλής τον καθηγητή Διοικητικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Πάνο Λαζαράτο.
Η ιστορία των μεταλλείων αντιμονίου στο νησί
Η μεταλλευτική δραστηριότητα στο νησί και πιο συγκεκριμένα στο χωριό Κέραμος ξεκίνησε το 1880 και ολοκληρώθηκε το 1890 (ή 1908, σύμφωνα με άλλες πηγές) από τη γαλλική εταιρεία «Société Anonyme des mines de Keramos». Στην περιοχή εργάζονταν περίπου 250 άνθρωποι, καθώς τα μεταλλεία της Κεράμου ήταν τότε τα μεγαλύτερα ορυχεία αντιμονίου στην Ελλάδα.
Οι εγκαταστάσεις στο νησί περιλάμβαναν κτήρια διοίκησης, χημικό εργαστήριο, κτίρια επισκευής, φούρνους και αποθήκες. Το αντιμόνιο (ή αντιμονίτης), μετά την επεξεργασία του, μεταφερόταν με μουλάρια στα Αγιάσματα και από εκεί φορτωνόταν σε βάρκες για εξαγωγή.
Το 1950, τα μεταλλεία επαναλειτούργησαν από την εταιρεία «Μποδοσάκης», αλλά η λειτουργία τους σταμάτησε μετά από τρία χρόνια λόγω οικονομικών δυσχερειών. Έκτοτε, ο χώρος εγκαταλείφθηκε και σιγά-σιγά μετατράπηκε σε ερείπια. Πολλοί εργάτες υπέφεραν από πνευμονοκονίαση, με 24 από αυτούς να χάνουν τη ζωή τους από την ασθένεια, όπως αναφέρεται σε τοπικό μνημείο στην Κέραμο.
Σήμερα, η συζήτηση για την επαναλειτουργία των ορυχείων στο νησί έχει αναζωπυρωθεί, καθώς το αντιμόνιο θεωρείται πλέον στρατηγικό μέταλλο με υψηλή αξία.
Παρόλο που δεν οργανώνονται επίσημα επισκέψεις στον χώρο, η περιοχή διαθέτει μοναδική φυσική ομορφιά και αποτελεί ιδανικό προορισμό για πεζοπορίες. Αυτές οι βόλτες μπορούν να συνδυαστούν με χαλάρωση στα λουτρά των Αγιασμάτων ή καφέ στο παραδοσιακό καφενείο των Λεπτόποδων.
Αντιμόνιο: Ένα στοιχείο με πολλαπλές βιομηχανικές και ιατρικές εφαρμογές
Το αντιμόνιο χρησιμοποιείται σε πολλές βιομηχανικές και τεχνολογικές εφαρμογές. Είναι σημαντικό στην παραγωγή κραμάτων, ημιαγωγών και επιβραδυντικών φλόγας, ενώ χρησιμοποιείται επίσης στην κατασκευή μπαταριών, γυαλιού και κεραμικών.
Αξιοσημείωτο είναι το υψηλό σημείο τήξης του αντιμονίου και η αντοχή του στη διάβρωση, που το καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμο για εφαρμογές σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών. Επιπλέον, το αντιμόνιο αποτελεί βασικό συστατικό σε ορισμένα πυρομαχικά, καθώς συμβάλλει στη βελτίωση της απόδοσης των βλημάτων.
Στη βιομηχανία, το αντιμόνιο χρησιμοποιείται στη δημιουργία κραμάτων που χρησιμοποιούνται στην αεροδιαστημική και στην αυτοκινητοβιομηχανία, ενώ είναι απαραίτητο για την παραγωγή ημιαγωγών που βρίσκονται σε πολλές ηλεκτρονικές συσκευές, όπως υπολογιστές, smartphones και τηλεοράσεις. Επιπλέον, χρησιμοποιείται στην παραγωγή επιβραδυντικών φλόγας για τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς σε υλικά όπως πλαστικά και υφάσματα.
Το αντιμόνιο έχει και εφαρμογές στην ιατρική και τη βιολογία. Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία παρασιτικών λοιμώξεων, όπως ταινίες και ηπατικά σκουλήκια, και στην παραγωγή γυαλιού και κεραμικών, βελτιώνοντας την αντοχή και τη σταθερότητά τους.
Ωστόσο, ενώ το αντιμόνιο είναι γενικά ασφαλές σε μικρές ποσότητες, η υπερβολική έκθεση σε αυτό μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία. Η παρατεταμένη επαφή με το αντιμόνιο μπορεί να προκαλέσει δερματικά ερεθίσματα, αναπνευστικά προβλήματα και βλάβες στο ήπαρ και τα νεφρά. Επιπλέον, το αντιμόνιο έχει καρκινογόνες ιδιότητες, καθώς έχει αποδειχτεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε ανθρώπους και ζώα.
