Ήταν να μη γίνει η αρχή για τη χώρα μας κι έτσι, ένα προς ένα τα νησιά εμφανίζουν μεγάλα προβλήματα λειψυδρίας, με αποτέλεσμα να μπαίνουν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Πριν μερικές μέρες γράφαμε εδώ για το νησί της Λέρου, αλλά πριν από τη Λέρο είχε υπάρξει ένα άλλο, πολύ πιο δημοφιλές και πολυσύχναστο που είχε μπει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Η Σίφνος είναι από τα πιο δημοφιλή νησιά στις Κυκλάδες, τόσο λόγω εγγύτητας με το λιμάνι του Πειραιά όσο και λόγω του ότι έχει πολλές ομορφιές, ιδίως στην τοπική κουζίνα. Πολλές φορές στο παρελθόν έχουμε πει πως φημίζεται για το φαγητό του αυτό το νησί. Όμως, αυτό το φαγητό δεν μαγειρεύεται εύκολα εσχάτως, μιας και το νερό βρίσκεται σε έλλειψη και από τις 22 Ιουνίου το νησί έχει μπει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Η έλλειψη βροχοπτώσεων τον χειμώνα, μα κυρίως η αύξηση των ανοικοδομήσεων για να χτιστούν ξενοδοχεία, έχουν φέρει το νησί στα όριά του, έφεραν αυτή την απόφαση για τη Σίφνο.
Στη συνομιλία μας με τη δήμαρχο κ. Μαρία Ναδάλη, μας εξήγησε πως πρόκειται για μια κίνηση που έχει και προληπτικό χαρακτήρα, καθώς η κατανάλωση του Ιουνίου ήταν διπλάσια σε σχέση με πέρσι και δεν είναι καν ο πιο έντονος τουριστικά μήνας του καλοκαιριού. Υπάρχει, μάλιστα, μια εκτίμηση, ένας υπολογισμός πως ως τον Οκτώβριο θα καταναλωθούν 390.000 κυβικά λίτρα, που το ίδιο το νησί δε μπορεί να υποστηρίξει.
Αυτή η σχεδόν διπλάσια κατανάλωση, κι ενώ έχουμε Ιούλιο και Αύγουστο όπου ο τουρισμός είναι μεγαλύτερος, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις ανοικοδομήσεις σε βίλες με πισίνες και μεγάλους κήπους, που απαιτούν πολύ νερό. Είναι μάλιστα, όπως λέει ο αντιδήμαρχος, βίλες που αλλοιώνουν την εικόνα του νησιού, χωρίς κυκλαδίτικο χαρακτήρα.
Το πρόβλημα έγινε πολύ μεγάλο επίσης γιατί υπήρξε πρόβλημα σε ένα από τα τέσσερα σημεία αφαλάτωσης στο νησί, το ένα από τα δύο στον Πλατύ Γυαλό, που άφησε χωρίς υδροδότηση για αρκετές μέρες δύο οικισμούς. Πρόκειται για μια μονάδα αφαλάτωσης 1.000 κυβικών.
Άλλα τρία σημεία αφαλατώσεων στο νησί είναι ένα δεύτερο στον Πλατύ Γυαλό και δύο στις Καμάρες, όπου μιλάμε για νερό υφάλου. Η λειψυδρία από τον «στεγνό» χειμώνα αποδυνάμωσε τις αφαλατώσεις, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξυπηρετηθούν όχι μόνο οι αυξημένες ανάγκες της φετινής χρονιάς, αλλά και αυτές που υπήρχαν μέχρι πέρσι.
Το νησί θα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μέχρι 22 Ιουλίου, με την κ. Ναδάλη να μου εξηγεί πως πρέπει να υπάρξει μια γενικότερη συνείδηση στην χρήση του νερού και όχι να αντιμετωπίζεται με μια οικονομική λογική του στυλ «μπορώ να το πληρώσω, θα καταναλώνω όσο θέλω», διοτί, αντιλαμβάνεται κάποιος, ότι δε γίνεται να έχει ένας άφθονο νερό για να ποτίσει τον κήπο του και στο δίπλα σπίτι να μην έχουν να πλυθούν.
Ρώτησα την κ. Ναδάλη αν κάποιος που πηγαίνει διακοπές στο νησί, θα καταλάβει το πρόβλημα και μου εξήγησε ότι έχουν τυπώσει φυλλάδια ενημέρωσης που τα μοιράζουν σε καταλύματα και σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες και πως δεν έχουν στόχο να επιτεθούν στον τουρισμό, θέλουν η Σίφνος να κερδίζει τις καρδιές όσων την επισκέπτονται. Αυτό που ζητάει η ίδια ως εκπρόσωπος των ανθρώπων στο νησί, είναι μια αλλαγή νοοτροπίας και μια κατανόηση και δίκαιη κατανομή των υδάτινων πόρων.
Η υδροδότηση είναι ένα από τα δύο βασικά κομμάτια με τα οποία ασχολείται η δημοτική αρχή όλο τον χρόνο, η δήμαρχος έκανε αίτημα στη Γενική Γραμματεία Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής, Υπουργείο Εσωτερικών και στον Υφυπουργό Ναυτιλίας με τον οποίο συναντήθηκε, για να εγκριθεί η δημιουργία μιας νέας μονάδας αφαλάτωσης 1.000 κυβικών, η οποία, αν εγκριθεί, θα πάρει πολύ χρόνο, άρα δεν θα μπορεί να αποσυμφορήσει την κατάσταση φέτος.
Επίσης, στο νησί έγινε τα τελευταία χρόνια μια μεγάλη επένδυση στην ύδρευση με νέα, μεγαλύτερα δίκτυα, ώστε να πηγαίνει το νερό πιο εύκολα στα σπίτια, και με τις μονάδες αφαλάτωσης και με τις γεωτρήσεις, αλλά οι τελευταίες, λόγω της έλλειψης βροχοπτώσεων, δεν λειτουργούν παρά μερικές, όπως μου εξηγεί η κ. Ναδάλη.
Μια άλλη πρόταση που έχει γίνει προς τους ιδιώτες στο νησί, είναι να χρησιμοποιηθούν και οι στέρνες που υπάρχουν, οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται, ενώ αρκετές έχουν μετατραπεί σε δωμάτια.
Το θετικό σε αυτή την κατάσταση είναι πως οι ντόπιοι έχουν ανησυχήσει, έχουν συνταχθεί με τη δημοτική αρχή στις κινήσεις της και αντιλαμβάνονται πως χρειάζεται μια επανεκτίμηση και μια διαφορετική λειτουργία στα πράγματα, ώστε να υπάρχει βιώσιμος τουρισμός και οι ίδιοι να μην δέχονται τέτοια πίεση σε επίπεδο νερού και της χρήσης του.
«Εγώ όταν ήμουν μικρή, πήγαινα κάθε δύο μέρες σε ένα πηγάδι και έπαιρνα νερό για το σπίτι», μου αναφέρει η κ. Ναδάλη καθώς την ρωτάω τι είναι αυτό που θα άλλαζε για να βρεθούμε σε ένα μονοπάτι βιωσιμότητας, όχι μόνο για το νησί της, αλλά συνολικά στη χώρα. «Πρέπει να αρχίσουμε από τα σχολεία να επενδύουμε στη συνείδηση της σωστής χρήσης και της μη αλόγιστης σπατάλης», τονίζει και μου αναφέρει ένα παράδειγμα για το ζήτημα λανθασμένης νοοτροπίας που υπάρχει στη χώρα.
«Είχα πάει στη Βαρκελώνη και είχα ζηλέψει το σύστημα περισυλλογής των σκουπιδιών που έχουν, αλλά κυρίως ότι δεν είδα ούτε μία γόπα στον δρόμο. Κι εμείς εδώ, βγάζουμε κάθε δεύτερη μέρα έναν άνθρωπο να περπατάει 14 χιλιόμετρα για να μαζεύει τα σκουπίδια».
Αν λοιπόν δεν δούμε με άλλο μάτι όλα αυτά που μας φαίνονται μικρά, ασήμαντα, ότι δεν κάνουν διαφορά, τότε θα είναι πολλά περισσότερα τα σημεία όπου θα συναντάμε έλλειψη νερού στο μέλλον κι όχι μόνο το νησί της Σίφνου.
Δεν είναι μόνο ένα νησί στην Ελλάδα
Η προσωπική μου άποψη
Βλέπουμε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο πώς ο υπερτουρισμός και η παράδοση στις ξένες επενδύσεις για να φτιαχτούν ξενοδοχεία και πολυτελή καταλύματα, φτάνει έναν τόπο στο χείλος του γκρεμού. Αν η κατάσταση είναι τέτοια φέτος, φανταστείτε τι θα συμβεί του χρόνου και του παραχρόνου που υπάρχει πλάνο εμφάνισης νέων luxury ξενοδοχειακών μονάδων στο νησί.
Αυτό που συμβαίνει στη Σίφνο, στη Λέρο, στην Κέρκυρα, συμβαίνει στη Νάξο και θα συμβεί και σε πολλά ακόμα νησιά όπου παραδίνεται γη σε για να ανεγερθούν πολυτελή ξενοδοχεία ή βίλες και να χτιστούν πισίνες σε βαθμό που πολλά νησιά δε μπορούν να υποστηρίξουν.
Οι τοπικές αρχές σε αυτούς τους τόπους ζητούν τη βοήθεια της Αθήνας, αλλά με το πλάνο τουριστικής ανάπτυξης που υπάρχει στην πρωτεύουσα, προβλέπουμε ότι στο μέλλον και η Αθήνα θα βρεθεί σε θέση λειψυδρίας και θα γίνει σαν τη Μπογκοτά στην Κολομβία.
Να θυμίσουμε κι ότι αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζει κι η Ισπανία, όπου από πέρσι δεξαμενές νερού έχουν ιστορικό χαμηλό σε ποσότητα.
Η σοβαρότητα της κλιματικής κρίσης και της ανθρώπινης υποταγής στο χρήμα του υπερτουρισμού, καταστρέφουν τόπους πολύ πιο βάναυσα και γρήγορα από αυτό που περιμέναμε παγκοσμίως και πλέον χρειάζονται αποφάσεις-τομές. Από το κράτος, από εμάς τους ίδιους για το πώς θα συμπεριφερθούμε στις διακοπές μας, σε κάθε επίπεδο. Ίσως είναι το τελευταίο καλοκαίρι που μπορούμε να μιλάμε για διακοπές.
