Περιεχόμενα
Σημαντικότατη επιτυχία για τους αστυνομικούς του Τμήματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, αφού κατάφεραν ν’ αποτρέψουν μία αγοραπωλησία μεταξύ αρχαιοκάπηλων, στην οποία περιλαμβάνεται ένα νόμισμα του οποίου αντίτυπα έχουν στοιχήσει… πολλές περιουσίες κατά το πρόσφατο παρελθόν.
Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο νόμισμα – στατήρα, το οποίο προέρχεται από την αρχαία πόλη του Παντικαπαίου, ελληνική αποικία της Ταυρικής Χερσονήσου της Μαύρης Θάλασσας, στη σημερινή Κριμαία.
Το νόμισμα λόγω της σπανιότητας του, έχει πωληθεί έναντι πολλών εκατομμυρίων. Συγκεκριμένα δύο αντίστοιχα νομίσματα έχουν πουληθεί σε δημοπρασίες από οίκους δημοπρασιών όπως ο Numismatica Ars Classica στην Ελβετία κατά το παρελθόν έναντι του χρηματικού ποσού των 4.400.000 ελβετικών φράγκων και έναντι του χρηματικού ποσού των 6.000.000 δολαρίων αντίστοιχα.
Η αγοραπωλησία των αρχαίων αντικειμένων, σύμφωνα με τα όσα μεταφέρει ρεπορτάζ του ieidiseis.gr σχεδιαζόταν να πραγματοποιηθεί στις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Σταδίου Ταε Κβο Ντο στην περιοχή του Παλαιού Φαλήρου. Οι Αρχές είχαν εξετάσει πληροφορίες και τις αξιοποίησαν προχωρώντας στην κατάσχεση των αντικειμένων το πρωί του περασμένου Σαββάτου (16/9).
Το νόμισμα των εκατομμυρίων και η εκτίμηση των αρχαιολόγων
Οι αστυνομικοί αφού κατάφεραν να βάλουν τέλος σε επικείμενη αγοραπωλησία εξαιρετικά σπάνιων αντικειμένων, ζήτησαν τη συνδρομή των ειδικών για να αποτιμήσουν την αξία των ευρημάτων. Από τα συνολικά 31 αντικείμενα, ξεχώρισε σχεδόν με την πρώτη ματιά ένα χρυσό νόμισμα.
Όπως αποφάνθηκαν οι ειδικοί το νόμισμα – στατήρας του Παντικαπαίου Κριμαίας, προέρχεται από τα αρχαία χρόνια και συγκεκριμένα του 4ου αιώνα π.Χ. Έχει διάμετρο 17 χιλιοστά και βάρος 9,2 γραμμάρια.
Αυτό που κάνει ξεχωριστό αυτό το νόμισμα, είναι το γεγονός πως η μορφή η οποία απεικονίζεται, στην προκειμένη περίπτωση ο θεός Πάνας, δεν βρίσκεται σε θέση προφίλ όπως όλα τα πρόσωπα που απεικονίζονται στα αντίστοιχα νομίσματα από τους αρχαίους χρόνους, μέχρι ακόμη και πρόσφατα. Ο Πάνας φαίνεται να κοιτά κατά τα ¾ και σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ο χαράκτης του νομίσματος φαίνεται πως κατείχε εξαιρετική δεξιοτεχνία.
Ο Στάλιν και η ιστορία του νομίσματος
Παλαιότερο ρεπορτάζ της ιστοσελίδας mononews.gr, είχε αναφερθεί επισταμένως στο συγκεκριμένο νόμισμα αλλά και στην πλούσια ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτό:
«Η παρουσία του Σάτυρου, μιας αλλόκοτης και συχνά ανάρμοστης μορφής της ελληνικής μυθολογίας, που μοιάζει με άνθρωπο αλλά έχει αυτιά αλόγου και ουρά, θεωρείται πάντως, ότι αναφέρεται στον βασιλιά Σάτυρο Α’, ο οποίος κυβέρνησε μια ελληνοσκυθική αυτοκρατορία στην ανατολική Κριμαία από το 432 έως το 389 π.Χ.
»Οι λεπτομέρειες εξάλλου, κάνουν τους νομισματικούς να πιστεύουν, ότι το νόμισμα είναι έργο ενός δεξιοτέχνη χαράκτη. Κι αυτό, γιατί σε αντίθεση με παρόμοια νομίσματα, ο στατήρας του Παντικάπαιου παρουσιάζει τον σάτυρο στραμμένο κατά τα τρία τέταρτα στο πλάι (προς τα αριστερά). Κάτι εντελώς ασυνήθιστο, αφού οι απεικονίσεις των προσώπων στα νομίσματα γίνονται κατά μέτωπον ή στραμμένα εντελώς στο πλάι. Μια ακόμη λεπτομέρεια, που θεωρείται ότι ήταν αποτέλεσμα της προσπάθειας του καλλιτέχνη να αλλάξει τα ισχύοντα πρότυπα και να ακολουθήσει μια νέα πρόταση.
»Το νόμισμα ήταν μέρος της συλλογής του Ερμιτάζ, αλλά πουλήθηκε το 1934, μαζί με πολλά έργα τέχνης, ύστερα από την απόφαση του Στάλιν να συγκεντρώσει ξένο νόμισμα για να χρηματοδοτήσει την εγχώρια βιομηχανική ανάπτυξη. Το νόμισμα αποκτήθηκε από τον Σαρλ Ζιλέ, Γάλλο βιομήχανο, ο οποίος είχε δημιουργήσει εξαιρετικές συλλογές σπάνιων βιβλίων, νομισμάτων, αρχαιοτήτων, ακόμη και επίπλων».
Πως έφτασε η ΕΛ.ΑΣ. στα ίχνη των αρχαιοκάπηλων
Αμέσως μετά της επιτυχημένης επιχείρησης, η ΕΛ.ΑΣ. εξέδωσε ανακοίνωση για το πώς κατάφερε να εντοπίσει και να κατασχέσει αυτόν τον αμύθητο θησαυρό:
«Η Ελληνική Αστυνομία, συνεχίζοντας τις δράσεις της για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Πατρίδας μας, εντόπισε και κατέσχεσε 31 αρχαία αντικείμενα αποτρέποντας συνάντηση αγοραπωλησίας αρχαιοτήτων που έχουν στην κατοχή τους μέλη εγκληματικής οργάνωσης.
Συγκεκριμένα, από το Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε επιχείρηση, πρωινές ώρες της 16-9-2023 στον περιβάλλοντα χώρο κτιριακής εγκατάστασης στο Παλαιό Φάληρο, έπειτα από ενδελεχή διερεύνηση και αξιοποίηση σχετικών πληροφοριών.
Στο πλαίσιο της επιχειρησιακής δράσης εντοπίστηκαν από κλιμάκιο αστυνομικών της ανωτέρω υπηρεσίας στον ανωτέρω τόπο πλήθος αρχαίων αντικειμένων, τα οποία περιλαμβάνονται στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και συνιστούν αντικείμενα μεγάλης ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας.
Τα αρχαία αντικείμενα, μεταφέρθηκαν από κλιμάκιο αστυνομικών στην έδρα της ανωτέρω υπηρεσίας και εξετάσθηκαν από αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, η οποία γνωμάτευσε ότι (27) εμπίπτουν στις προστατευτικές διατάξεις του Νόμου περί Προστασίας Αρχαιοτήτων, ενώ τέσσερα από αυτά χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης.
Οι αρχαιότητες, θα παραδοθούν για φύλαξη και τελική εκτίμηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, καθώς και στο Νομισματικό Μουσείο Αθηνών. Η σχηματισθείσα δικογραφία θα υποβληθεί στον κ. Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών.
Στα ανευρεθέντα αρχαία αντικείμενα περιλαμβάνεται χρυσό νόμισμα- στατήρας Παντικαπαίου Κριμαίας, αρχαίων χρόνων, και συγκεκριμένα του 4ου π.Χ. αιώνα με διάμετρο περί τα 17 χιλιοστά και βάρος περί τα 9,2 γραμμάρια.
Το χρυσό νόμισμα χαρακτηρίστηκε, κατά την εκτίμηση του από αρχαιολόγο του Νομισματικού Μουσείου Αθηνών, ως ιδιαίτερα σπάνιο διότι ο εικονιζόμενος «Πάνας» απεικονίζεται στην εμπρόσθια μορφή του και προέρχεται από την αρχαία πόλη του Παντικαπαίου, ελληνική αποικία της Ταυρικής Χερσονήσου της Μαύρης Θάλασσας (σημερινή Κριμαία).
Οι αρχαιότητες που ανήκουν στις προστατευτικές διατάξεις της νομοθεσίας, περιγράφονται αναλυτικά κάτωθι:
- μαρμάρινη λήκυθος με ανάγλυφη παράσταση δεξίωσης, με μέγιστο σωζόμενο ύψος 0,83 μ. και μέγιστη διάμετρο 0,29 μ.
- μαρμάρινη λήκυθος με ανάγλυφη παράσταση δεξίωσης, με μέγιστο σωζόμενο ύψος 0,66 μ. και μέγιστη διάμετρο 0,32 μ.
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,12 μ. και μέγιστο πλάτος 0,034 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,10 μ. και μέγιστο πλάτος 0,04 μ.,
- πήλινο ειδώλιο περιστεριού, 6ου έως 5ου αιώνα π.Χ., με μέγιστο ύψος 0,053 μ. και μέγιστο μήκος 0,07 μ.,
- πήλινο ειδώλιο όρθιας γυμνής ανδρικής μορφής, κλασικών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,08 μ. και μέγιστο πλάτος 0,038 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,078 μ. και μέγιστο πλάτος 0,027 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,09 μ. και μέγιστο πλάτος 0,032 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, αποτελούμενο από δύο συνανήκοντα τμήματα, το οποίο φέρει ίχνη ερυθρού χρώματος με μέγιστο ύψος 0,093 μ. και μέγιστο πλάτος 0,034 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,067 μ. και μέγιστο πλάτος 0,021 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,084 μ. και μέγιστο πλάτος 0,033 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,10 μ. και μέγιστο πλάτος 0,035 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,088 μ. και μέγιστο πλάτος 0,034 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,092 μ. και μέγιστο πλάτος 0,035 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,095 μ. και μέγιστο πλάτος 0,032 μ.,
- πήλινο ειδώλιο καθισμένης γυναικείας μορφής, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,098 μ. και μέγιστο πλάτος 0,037 μ.,
- πήλινο ειδώλιο γυμνής καθισμένης ανδρικής μορφής, κλασικών – ελληνιστικών χρόνων, το οποίο φέρει ίχνη ερυθρού χρώματος, με μέγιστο ύψος 0,086 μ. και μέγιστο πλάτος 0,061 μ.,
- πήλινο ειδώλιο πιθανόν χοιριδίου, αρχαϊκών – κλασικών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,055 μ. και μέγιστο μήκος 0,076 μ.,
- ένα (1) πήλινο ειδώλιο πιθανόν χοιριδίου, αρχαϊκών – κλασικών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,042 μ. και μέγιστο μήκος 0,07 μ.,
- πήλινο ειδώλιο πιθανόν χοιριδίου, αρχαϊκών – κλασικών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,044 μ. και μέγιστο μήκος 0,072 μ.,
- πήλινο μικρογραφικό αγγείο, πιθανόν κάνθαρος, από το οποίο λείπει το ανώτερο τμήμα, φέρει καστανόμαυρη βαφή, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο σωζόμενο ύψος 0,045 μ. και διάμετρο βάσης 0,03 μ.,
- πήλινος μικρογραφικός σκύφος, φέρει καστανόμαυρη βαφή στο εσωτερικό και διακόσμηση με καστανόμαυρες ταινίες στην εξωτερική όψη, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,024 μ., διάμετρο βάσης 0,024 μ. και διάμετρο χείλους 0,04 μ.
- πήλινος μικρογραφικός σκύφος, φέρει καστανόμαυρη βαφή στο εσωτερικό και διακόσμηση με καστανόμαυρες ταινίες στην εξωτερική όψη, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,035 μέτρα, διάμετρο βάσης 0,026 μ. και διάμετρο χείλους 0,05 μ.
- πήλινος μικρογραφικός σκύφος, αποτελούμενος από δύο συνανήκοντα τμήματα, φέρει καστανόμαυρη βαφή στο εσωτερικό και διακόσμηση με καστανόμαυρες ταινίες στην εξωτερική όψη, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,024 μ., διάμετρο βάσης 0,02 μ. και διάμετρο χείλους 0,034 μ.
- πήλινος μικρογραφικός σκύφος, από τον οποίον λείπει μία λαβή, φέρει καστανόμαυρη βαφή στο εσωτερικό και διακόσμηση με καστανόμαυρα γραμμίδια στην εξωτερική όψη, αρχαϊκών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,028 μ., διάμετρο βάσης 0,018 μ. και διάμετρο χείλους 0,035 μ.
- πήλινο πώμα μικρογραφικού αγγείου, από το οποίο λείπει η λαβή, φέρει μελανή βαφή στην εσωτερική και εξωτερική όψη, αρχαϊκών – κλασικών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,015 μ. και διάμετρο 0,04 μ.
Εκτός των ανωτέρω κατασχέθηκαν και (4) αρχαία αντικείμενα που χρήζουν περαιτέρω εξέτασης:
- μαρμάρινο ειδώλιο κυκλαδικού τύπου, με μέγιστο σωζόμενο ύψος 0,16 μ. και μέγιστο πλάτος 0,065 μ.
- πήλινο γυναικείο ειδώλιο, τύπου νεολιθικών χρόνων, με μέγιστο ύψος 0,125 μ. και μέγιστο πλάτος 0,045 μ.
- χάλκινο αγαλμάτιο πολεμιστή, με μέγιστο ύψος 0,15 μ. και μέγιστο πλάτος 0,073 μ.
- μολύβδινο ειδώλιο γυναικείας μορφής, στον τύπο της χορεύτριας, με μέγιστο σωζόμενο ύψος 0,145 μ. και μέγιστο πλάτος 0,07 μ.».
Photo credits: ΕΛ.ΑΣ.
