Το πρώτο πρωτεϊνικό εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, της Novavax, έρχεται στην Ελλάδα, τη Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου. Βασίζεται σε διαφορετική τεχνολογία από τα άλλα εμβόλια για τον covid, τα mRNA (Pfizer, Moderna) και τα κλασικά εμβόλια (AstraZeneca και Jhonson & Jhonson) που γνωρίζουμε μέχρι τώρα. Θα αποτελέσει ακόμα ένα «όπλο» στη μάχη κατά της πανδημίας.
O γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστεκλέους, ανακοίνωσε ότι η χώρα μας αναμένεται να παραλάβει το διάστημα, από τον Φεβρουάριο ως τον Μάρτιο, «474.000 δόσεις, με την πρώτη παραλαβή στις 21/2 με 168.000 δόσεις». Οι εμβολιασμοί με το παρασκεύασμα της αμερικανικής εταιρείας θα γίνονται σε συγκεκριμένα εμβολιαστικά κέντρα και σημεία της χώρας, από τις αρχές Μαρτίου.
Η Νovavax ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι το υποψήφιο εμβόλιό της, το NVX-CoV2373, είχε συνολική αποτελεσματικότητα 90,4% σε κλινικές δοκιμές Γ΄φάσης που διεξήχθησαν στις ΗΠΑ και το Μεξικό. Ένα από τα πλεονεκτήματα του εμβολίου της Novavax είναι ότι μπορεί να αποθηκευτεί σε κανονικές θερμοκρασίες ψύξης μεταξύ 2 και 8 βαθμών Κελσίου για έως εννέα μήνες.
Η Ινδονησία ήταν η πρώτη χώρα της οποίας οι υγειονομικές αρχές είχαν εγκρίνει τον εμβολιασμό με Novavax. Στην Ευρώπη η Γαλλία, μετά την έγκριση από τον ΕΜΑ, θα παραλάβει τις πρώτες δόσεις την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου. «Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε, οι πρώτες παραδόσεις (από τη Novavax) αναμένονται την εβδομάδα της 21ης Φεβρουαρίου», είχε ανακοινώσει στις 18 Ιανουαρίου το γαλλικό υπουργείο Υγείας.
Στις 28 του προηγούμενου μήνα, το Ισραήλ υπέγραψε συμφωνία για να αγοράσει 5.000.000 δόσεις του εμβολίου της Novavax. Τα παρασκευάσματα αναμένεται να πάνε στη χώρα τους ερχόμενους μήνες, εν αναμονή έγκρισης από τις ρυθμιστικές αρχές. Οι οικονομικές λεπτομέρειες της συμφωνίας, η οποία περιλαμβάνει την επιλογή για επιπλέον 5 εκατ. δόσεις, δεν αποκαλύφθηκαν. H Novavax έχει υποβάλει αίτημα έγκρισης για έκτακτη χορήγηση του εμβολίου της για την Covid-19 σε αρκετές ακόμη χώρες, περιλαμβανομένης της Βρετανίας, του Καναδά και της Νέας Ζηλανδίας.
Η εταιρεία κατέθεσε επισήμως αίτημα στον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάγκων προκειμένου να εγκρίνει την έκτακτη χρήση του εμβολίου της για την Covid-19 στις ΗΠΑ. Τα αποτελέσματα δύο μεγάλων κλινικών δοκιμών, που υπέβαλε, έδειξαν συνολική αποτελεσματικότητα περίπου 90% του εμβολίου. «Πιστεύουμε ότι εμβόλιό μας προσφέρει μια διαφοροποιημένη επιλογή στη βάση μιας καλά κατανοημένης πλατφόρμας πρωτεϊνικών εμβολίων, που μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική έναντι των διαθέσιμων εμβολίων και να συνδράμει στην καταπολέμηση της πανδημίας της Covid-19», δήλωσε ο πρόεδρος της Novavax, Στάνλεϊ Ερκ.
Σε τι διαφέρει από τα mRNA εμβόλια
Το βασισμένο σε πρωτεΐνη εμβόλιο της Novavax, το οποίο εγκρίθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) τον προηγούμενο Δεκέμβριο, χρησιμοποιεί διαφορετική τεχνολογία από τα mRNA εμβόλια των Pfizer-BioNTech, Moderna, AstraZeneca και Johnson & Johnson.
Το βασισμένο σε πρωτεΐνη εμβόλιο της Novavax θα χορηγείται σε δύο δόσεις και βρέθηκε ότι είναι αποτελεσματικό κατά αριθμού παραλλαγμένων στελεχών του νέου κορωνοϊού, σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Υγείας. Αυτό θα είναι μια εναλλακτική λύση για όσους δεν θέλουν ένα εμβόλιο που χρησιμοποιεί τεχνολογία αγγελιαφόρου RNA (mRNA).
Η Novavax ανακοίνωσε ότι η λήψη τρίτης δόσης του εμβολίου της αύξησε περαιτέρω την ανοσολογική απόκριση αυτών στους οποίους χορηγήθηκε κατά της παραλλαγής Όμικρον. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τις συνεχιζόμενες δοκιμές της εταιρείας για την αποτελεσματικότητα του παρασκευάσματος που δημιούργησε σε εφήβους και ως ενισχυτική δόση.
Τα εμβόλια τεχνολογίας mRNA δίνουν εντολή στα κύτταρά μας να φτιάξουν εκείνα τον μηχανισμό προστασίας του οργανισμού. Μόλις αυτά δεχθούν εντολή, παράγουν την S- πρωτεΐνη του ιού, που αποτελεί το αντιγόνο εναντίον του οποίου στη συνέχεια τα Β-κύτταρα του οργανισμού φτιάχνουν αντισώματα και ενεργοποιούν τα κυτταροτοξικά Τ-κύτταρα.
Τα πρωτεϊνικά εμβόλια είναι τα λεγόμενα «κλασικής λογικής», αλλά, αντί για ολόκληρο τον ιό, χρησιμοποιείται μόνον η πρωτεΐνη εναντίον της οποίας πρέπει να προκληθεί η παραγωγή αντισωμάτων, ενισχυμένη με την προσθήκη ανοσοενισχυτικού, προκειμένου να μπορεί να χορηγηθεί.
Το εμβόλιο της Novavax για την Covid-19 βασίζεται στην τεχνολογία ανασυνδυασμένων νανοσωματιδίων και στο ανοσοενισχυτικό της Novavax, που ονομάζεται Matrix-M, προκειμένου να διεγείρει μια ανοσολογική απόκριση και υψηλά επίπεδα εξουδετερωτικών αντισωμάτων. Όταν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η γενετική αλληλουχία του κορωνοϊού, οι επιστήμονες της Novavax αναγνώρισαν το γονίδιο για την πρωτεΐνη ακίδας και δημιούργησαν μια τροποποιημένη έκδοση αυτού του γονιδίου.
Οι ερευνητές κλωνοποίησαν τα γονίδια σε έναν βακουλοϊό, που μολύνει τα έντομα. Στη συνέχεια μόλυναν κύτταρα σκώρου – συγκεκριμένα, κύτταρα από το φθινοπωρινό σκώληκα – με αυτόν τον ιό, ωθώντας τα να παράγουν την πρωτεΐνη ακίδας του κορωνοϊού. Αυτά τα νανοσωματίδια, που μοιάζουν με ιούς, συλλέχθηκαν για να κατασκευαστεί το εμβόλιο της Novavax.