Τα ξημερώματα της περασμένης Πέμπτης, συνέβη αυτό που εν έτη 2022 δεν περίμενε κανείς. Η Ρωσία έκανε εισβολή στην Ουκρανία. Και για να γράφουμε τα πράγματα με το όνομά τους, ξεκίνησε έναν πόλεμο. Ο Vladimir Putin προετοίμαζε το έδαφος μέρα με τη μέρα, ξεκινώντας τελικά επιθέσεις σε διάφορες περιοχές της Ουκρανίας, ταυτόχρονα. Παρ΄όλα αυτά, δεν υπολόγισε την σθεναρή αντίσταση των Ουκρανών.

Στην 5η ημέρα πια, φαίνεται πως το Κρεμλίνο υποτίμησε την ανθεκτικότητα του ουκρανικού λαού και ενδεχομένως το θάρρος του Volodymyr Zelensky, ο οποίος δεν θέλησε να φυγαδευτεί, και όπως ανακοίνωσε και το βρετανικό υπουργείο Άμυνας, «το μεγαλύτερο μέρος των χερσαίων δυνάμεων της Ρωσίας παραμένει περισσότερα από 30 χιλιόμετρα βόρεια του Κιέβου και η προέλασή τους καθυστερεί επειδή οι ουκρανικές δυνάμεις υπερασπίζονται το αεροδρόμιο Antonov, έναν από τους βασικούς στόχους των Ρώσων, ήδη από την πρώτη ημέρα των συγκρούσεων».

Η μάχη για την αεροπορική βάση Antonov ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου, όταν βίντεο έδειχνε τον ουρανό γεμάτο ρωσικά ελικόπτερα που μετέφεραν στρατεύματα. Το CNN τράβηξε Ρώσους στρατιώτες να δείχνουν χαλαροί στο έδαφος, αφού μέχρι τις 7 μ.μ. οι ρωσικές δυνάμεις έλεγχαν την αεροπορική βάση. Δύο ώρες αργότερα, οι ουκρανικές ειδικές δυνάμεις χτύπησαν το αεροδρόμιο και ανέλαβαν ξανά τον έλεγχο. Την επόμενη μέρα οι ρωσικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Τσετσένων, κατευθύνθηκαν από τη Λευκορωσία και κατέλαβαν το αεροδρόμιο, προετοιμάζοντας μια αεροπορική γέφυρα για να ακολουθήσουν πολύ μεγαλύτεροι αριθμοί ρωσικών στρατευμάτων.

Ρωσία: Ξεμένει από καύσιμα και φαγητό ο στρατός της – Σόκαρε τον Putin η αντίσταση των Ουκρανών

Σήμερα, ο στρατός της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι η Ρωσία «επιβράδυνε τον ρυθμό της επίθεσης» κατά την πέμπτη ημέρα της εισβολής στη χώρα. «Οι Ρώσοι κατακτητές επιβράδυναν τον ρυθμό της επίθεσης, αλλά εξακολουθούν να προσπαθούν να σημειώσουν νίκες σε κάποιες περιοχές», επεσήμανε το γενικό επιτελείο στρατού της Ουκρανίας.

Στο μεταξύ, ο στρατός ανέφερε ότι περίπου 5.300 Ρώσοι έχασαν τη ζωή τους από την έναρξη της εισβολής, καθώς και την καταστροφή 191 αρμάτων μάχης, 29 αεροπλάνων, 29 ελικοπτέρων και 816 τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης. Ο Guardian δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα αυτούς τους αριθμούς.

Αυτό λοιπόν που παρατηρείται, είναι πως ο Vladimir Putin θέλησε να γράψει ιστορία μεν, δεν υπολόγισε τους Ουκρανούς δε. Φυσικά, τίποτα δεν έχει τελειώσει και ενδεχομένως και ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος να έχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο στο μυαλό του, αλλά δεν μπορεί κανείς να κλείσει τα μάτια σε αυτό τον ηρωισμό των Ουκρανών στρατιωτών και αμάχων.

Ο πόλεμος του Putin δεν πάει… καλά ούτε στα social media

Ένα μεγάλο μέρος του κόσμου παρακολουθεί τις εξελίξεις μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ως απάντηση, η Ρωσία άσκησε τις δικές της δυνάμεις ενάντια σε μεγάλες πλατφόρμες και υπηρεσίες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σε μια προσπάθεια να ελέγξει τα όσα γίνονται γνωστά από την Ουκρανία.

Προς μεγάλη απογοήτευση της Ρωσίας, Ουκρανοί και Ρώσοι πολίτες φαίνεται να έχουν βρει τον δρόμο να παρακάμπτουν αυτά τα μέτρα και οι πλατφόρμες παρά τις απειλές του ρωσικού κράτους, δεν υποκύπτουν.

Πλατφόρμες όπως το Facebook, το Twitter και το YouTube έχουν βάλει το ληθαράκι τους για να βοηθήσουν στην ενημέρωση αλλά και την ευαισθητοποίηση για την πλήρη κατάσταση στην Ουκρανία. Ως εκ τούτου, η προσπάθεια της Ρωσίας για έλεγχο στα κοινωνικά δίκτυα στέφθηκε με.. αποτυχία.

Στις 25 Φεβρουαρίου, η ρυθμιστική αρχή επικοινωνιών της Ρωσίας, κατηγόρησε το Facebook ότι λογοκρίνει τους λογαριασμούς τεσσάρων ιστοσελίδων που χρηματοδοτούνται από το κράτος. Ως απάντηση δε, η χώρα προσπάθησε να περιορίσει την πρόσβαση των πολιτών της στο Facebook.

Ο αντιπρόεδρος παγκόσμιων υποθέσεων της Meta, Nick Clegg σε δήλωσή του, ανέφερε πως η Ρωσία ζήτησε από την εταιρεία να σταματήσει τον έλεγχο των γεγονότων και τις δημοσιεύσεις από αυτούς τους τέσσερις λογαριασμούς και όταν η Meta αρνήθηκε, η Ρωσία επέλεξε να περιορίσει την πρόσβαση. Η Meta φαίνεται να παραμένει σταθερή στις προσπάθειές της να περιορίσει την παραπληροφόρηση στους ιστότοπούς της και επέλεξε, επίσης, να εμποδίσει τη διαφήμιση των ρωσικών κρατικών μέσων στο Facebook ή τη δημιουργία εσόδων με οποιονδήποτε τρόπο, σύμφωνα με το NPR.

Επιπλέον, και η Google διέκοψε τη δυνατότητα της Ρωσίας να επωφελείται από το περιεχόμενο στις υπηρεσίες της. Το YouTube απέκλεισε τις κρατικές διαφημίσεις από ρωσικά κανάλια στην πλατφόρμα του και περιόρισε τις προτάσεις βίντεο σε ρωσικά κανάλια, ενώ τα απέκλεισε εξ ολοκλήρου στην Ουκρανία, κατόπιν αιτήματος της ουκρανικής κυβέρνησης.

Την Κυριακή, η Alphabet Inc. (η οποία κατέχει την Google και το YouTube) απαγόρευσε επίσης τις λήψεις της εφαρμογής RT στην ουκρανική επικράτεια, κατόπιν αιτήματος της ουκρανικής κυβέρνησης, σύμφωνα με το Reuters. Οι νέοι χρήστες στην Ουκρανία δεν θα μπορούν να κατεβάσουν την εφαρμογή του μέσου ενημέρωσης που ανήκει στη Ρωσία, ενώ οι υπάρχοντες χρήστες ενδέχεται να εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση σε αυτήν, αλλά δεν θα λαμβάνουν νέες ενημερώσεις.

Στο Twitter, οι ελεγχόμενες από το κράτος διαφημίσεις έχουν απαγορευτεί από το 2019, αν και οργανισμοί μέσων ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από το κράτος, όπως το RT, διατηρούν λογαριασμούς εκεί. Ωστόσο, ως απάντηση στην εισβολή, η πλατφόρμα διέκοψε προσωρινά όλες τις διαφημίσεις στην Ουκρανία και τη Ρωσία ανεξάρτητα από την πηγή, δηλώνοντας ότι θέλει να «διασφαλίσει ότι οι κρίσιμες πληροφορίες δημόσιας ασφάλειας είναι επαληθευμένες και οι διαφημίσεις δεν τις μειώνουν».

Και οι τρεις μεγάλες πλατφόρμες συνεχίζουν να παρακολουθούν την κατάσταση στην Ανατολική Ευρώπη και φαινομενικά σχεδιάζουν να αναλάβουν δράση ενάντια σε οποιεσδήποτε δραστηριότητες που παραβιάζουν τους κανόνες. Το Twitter έχει επίσης λάβει πρόσθετα μέτρα για να αυξήσει την ασφάλεια και να προστατεύσει τους λογαριασμούς δημοσιογράφων, ακτιβιστών και κυβερνητικών αξιωματούχων υψηλού προφίλ. Σύμφωνα με το NPR, η Meta δημιούργησε ένα κέντρο ειδικών επιχειρήσεων για να παρακολουθεί τη δραστηριότητα της Ρωσίας στις πλατφόρμες της και το YouTube έχει ήδη «καταργήσει εκατοντάδες κανάλια και χιλιάδες βίντεο τις τελευταίες ημέρες για παραβίαση των πολιτικών του, συμπεριλαμβανομένων κανόνων κατά των «συντονισμένων παραπλανητικών πρακτικών».

Ουκρανοί και Ρώσοι πολίτες έχουν βρει τρόπους να επικοινωνούν

Αυτή τη στιγμή, το Telegram είναι ο πιο δημοφιλής αγγελιοφόρος στην Ουκρανία, με την ιδρύτρια της αντίπαλης εφαρμογής Signal, Moxie Marlinspike, να δημοσιεύει ένα μήνυμα στο Twitter που εξηγούσε τη φύση του Telegram που βασίζεται στο cloud, περιγράφοντας με λεπτομέρεια την πιθανή απειλή από τη Ρωσία.

Οι υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων της Signal υπόσχονται κρυπτογράφηση από άκρη σε άκρη και οι ειδικοί στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, συμφωνούν ότι είναι η πιο ασφαλής εφαρμογή ιδιωτικών μηνυμάτων.

Ο Yev Muchnik, γεννημένος στην Ουκρανία δικηγόρος που ζει στις ΗΠΑ από το 1988, είπε στο The Verge ότι συνεργάζεται με προγραμματιστές από το PieFi και το Ukraine United DAO για την καταπολέμηση τυχόν επιθέσεων στην πρόσβαση στο διαδίκτυο. Στόχος τους είναι να «δημιουργήσουν δίκτυα δικτύων peer-to-peer για να διατηρηθεί η συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο, ακόμη κι αν οι κεντρικοί πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου διακοπούν».

Οι πληροφορίες συνεχίζουν να διαδίδονται στο Διαδίκτυο, αν και υπάρχει και η παραπληροφόρηση

Καθώς οι χρήστες στο διαδίκτυο συνεχίζουν να αναζητούν πληροφορίες, άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok, μεταφέρουν το τι συμβαίνει στην πραγματικότητα στην Ουκρανία. Ακόμη και πριν από την επίσημη εισβολή τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Φεβρουαρίου, βίντεο στο TikTok έδειχναν ρωσικά στρατιωτικά όπλα και οχήματα καθ’ οδόν προς τα ουκρανικά σύνορα, ειδοποιώντας στρατιωτικούς αναλυτές και πολίτες για την επερχόμενη απειλή.

Από την εισβολή και μετά, εμφανίστηκαν περισσότερες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υποτίθεται ότι αναδεικνύουν την πραγματικότητα στην Ουκρανία και τη Ρωσία, αυτή τη στιγμή.

Ο ανεξάρτητος Ρώσος δημοσιογράφος Ilya Varlamov χρησιμοποίησε το Instagram για να τεκμηριώσει φωτογραφίες και βίντεο από τον λογαριασμό του για τις ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σύμφωνα, επίσης, με τον Guardian, το Instagram της Ουκρανής Anna Prytula (το οποίο έχει πλέον γίνει ιδιωτικό) έδειξε πλάνα από επίθεση πυραύλων στην Ουκρανία.

Ωστόσο, ακόμη και όταν οι κάτοικοι της Ουκρανίας και της Ρωσίας δημοσιεύουν σε πραγματικό χρόνο βίντεο, οι ψεύτικες πολεμικές σελίδες και οι λογαριασμοί σε πλατφόρμες όπως το Instagram και το TikTok έχουν επίσης εκμεταλλευτεί την ευκαιρία να αυξήσουν τις προβολές και τους ακόλουθους.

Το Instagram ανέλαβε δράση αφαιρώντας τέτοιες σελίδες απάτης για παράβαση των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με μη αυθεντική συμπεριφορά, ενώ η εταιρεία TikTok είπε στο Business Insider: «Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε στενά την κατάσταση, με αυξημένους πόρους για να ανταποκριθούμε στην κατάσταση και να αφαιρέσουμε το παραβατικό περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένης της επιβλαβούς παραπληροφόρησης και της προώθησης της βίας. Συνεργαζόμαστε επίσης με ανεξάρτητους οργανισμούς ελέγχου δεδομένων για να βοηθήσουμε περαιτέρω τις προσπάθειές μας να βοηθήσουμε το TikTok να παραμείνει ένα ασφαλές και αυθεντικό μέρος».