Πέντε εβδομάδες έχουν περάσει από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Σε μια στιγμή όλα έχουν αλλάξει. Βόμβες, αιματοχυσία, παιδιά χωρίς σχολείο, χωρίς υγειονομική περίθαλψη, χωρίς μια ασφαλή στέγη, χωρίς πολλά τρόφιμα και νερό και πάει λέγοντας. Δέκα εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν αναζητήσει ασφαλές καταφύγιο σε άλλες πόλεις της χώρας, ωστόσο πάνω από 3,5 εκατ. έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία.

Πρόκειται κυρίως για γυναίκες και παιδιά, αφού οι άνδρες κάτω των 60 ετών, υποχρεούνται από την ουκρανική κυβέρνηση να μείνουν πίσω και να πολεμήσουν. Εκτοπισμένοι και αποπροσανατολισμένοι, συχνά χωρίς να έχουν ιδέα πού να πάνε μετά, οι πρόσφυγες αναγκάζονται να εμπιστεύονται αγνώστους. Και μπορεί το χάος το πολέμου να το αφήνουν, για την ώρα, εξακολουθούν να μην είναι όμως το ίδιο ασφαλείς ούτε εκτός Ουκρανίας.

«Για τα αρπακτικά και τους διακινητές ανθρώπων, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι τραγωδία», προειδοποίησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ António Guterres στο Twitter. «Είναι μια ευκαιρία. Γυναίκες και παιδιά είναι οι στόχοι».

Τα κυκλώματα διακίνησης είναι διαβόητα στην Ουκρανία και τις γειτονικές χώρες σε καιρό ειρήνης. Φανταστείτε τώρα. Η ομίχλη του πολέμου είναι το τέλειο κάλυμμα για την αύξηση των επιχειρήσεων. Η Karolina Wierzbińska, συντονίστρια στο Homo Faber, μια οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εδρεύει στο Λούμπλιν, είπε ότι τα παιδιά ανησυχούν πολύ. Πολλοί νέοι ταξίδευαν από την Ουκρανία ασυνόδευτοι. Οι διαδικασίες εγγραφής στην Πολωνία και σε άλλες παραμεθόριες περιοχές -ιδιαίτερα στην αρχή του πολέμου- έδειχναν ότι παιδιά εξαφανίστηκαν. «Οι συνάδελφοί μου και εγώ κατευθυνθήκαμε προς τα Πολωνο-Ουκρανικά σύνορα για να το δούμε μόνοι μας».

Έψαχναν γυναίκες πρόσφυγες για να τις πουλήσουν στο εμπόριο του σεξ

Η Margherita Husmanov, πρόσφυγας από το Κίεβο, έφτασε στα σύνορα πριν δύο εβδομάδες, αλλά αποφάσισε να μείνει, για να βοηθήσει να σταματήσουν οι πρόσφυγες να πέφτουν σε λάθος χέρια. «Νιώθω ευάλωτη. Γι’αυτό ανησυχώ ιδιαίτερα για την ασφάλειά τους. Οι γυναίκες και τα παιδιά έρχονται εδώ από έναν τρομερό πόλεμο. Δεν μιλούν πολωνικά ή αγγλικά. Δεν ξέρουν τι συμβαίνει και πιστεύουν ό,τι τους λέει ο καθένας. Οποιοσδήποτε μπορεί να έρθει σε αυτόν τον σταθμό. Την πρώτη μέρα που προσφέρθηκα εθελοντικά, είδαμε τρεις άνδρες από την Ιταλία. Έψαχναν όμορφες γυναίκες για να τις πουλήσουν στο εμπόριο του σεξ.

Η ίδια λέει ότι οι τοπικοί αξιωματούχοι είναι λίγο πιο οργανωμένοι πλέον. Η αστυνομία περιπολεί τακτικά τον σταθμό. Οι άνθρωποι (κυρίως άνδρες) με χάρτινες πινακίδες προς δελεαστικούς προορισμούς, έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί. Όμως, όπως διαπιστώνεται από διάφορες πηγές, άλλα άτομα με κακή πρόθεση παρουσιάζονται τώρα ως εθελοντές.

Η Elżbieta Jarmulska, μια επιχειρηματίας από την Πολωνία, είναι η ιδρύτρια της Πρωτοβουλίας Women Take The Wheel. Στόχος της, λέει, είναι να προσφέρει στους Ουκρανούς πρόσφυγες ένα «μαξιλάρι ασφαλείας». «Αυτές οι γυναίκες έχουν ήδη περάσει τόσα πολλά, περπατώντας ή οδηγώντας το δρόμο τους μέσα από μια εμπόλεμη ζώνη και μετά εκτίθενται στον φόβο και την εκμετάλλευση εδώ; Δεν έχω λόγια για το πώς πρέπει να είναι», λέει.

Οι περισσότεροι πρόσφυγες ήλπιζαν να επιστρέψουν σπίτι τους μόλις τελειώσει η βία. Όμως τις επόμενες μέρες, εβδομάδες, ακόμα και μήνες, χρειάζεται κάπου να κοιμηθούν, να φάνε, να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο, καθώς και μια δουλειά για να συντηρηθούν σωστά. Αυτές οι ανάγκες καθιστούν τους πρόσφυγες ευάλωτους.

Οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν ομόφωνα ένα μέτρο για το άνοιγμα της αγοράς εργασίας, των σχολείων και της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη για τους Ουκρανούς, αλλά όπως επισημαίνουν οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι πρόσφυγες χρειάζονται βοήθεια για να εγγραφούν και να ενημερωθούν για τα δικαιώματά τους. Ένας από τους εθελοντές, στα Πολωνο-Ουκρανικά σύνορα είπε ότι όταν είσαι μόνος και χρειάζεσαι χρήματα, μπορείς πολύ εύκολα να καταλήξεις να κάνεις πράγματα που δεν θα φανταζόσουν ποτέ.

Το οργανωμένο έγκλημα (συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας σεξ και οργάνων και συχνά, της δουλείας) δεν είναι η μόνη απειλή. Οι πρόσφυγες γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και από ιδιώτες. Οι άνθρωποι στην Πολωνία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού έχουν ανοίξει τα σπίτια τους στους πρόσφυγες, οι περισσότεροι με τις καλύτερες προθέσεις. Αλλά δυστυχώς όχι όλοι. Μια ανάρτηση στα social media από μια Ουκρανή που κατέφυγε στο Ντίσελντορφ στη Γερμανία έγραφε πως ο άνδρας που της πρόσφερε ένα δωμάτιο κατάσχεσε τα χαρτιά της ταυτότητάς της και της ζήτησε να καθαρίσει το σπίτι του δωρεάν. Στη συνέχεια άρχισε να κάνει και σεξουαλικές παρενοχλήσεις. Εκείνη του αρνήθηκε και εκείνος την πέταξε στο δρόμο.

Οι κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη έχουν δεσμευτεί για αλληλεγγύη με την Ουκρανία. Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων θέλουν να φροντίζουν καλύτερα όσους τρέχουν για τη ζωή τους. Χρειάζονται προστασία. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν το χωράει ο νους όλο αυτό που συμβαίνει.

Διαβάστε ακόμη στο intronews.gr:

Olena Kurilo: Που είναι σήμερα η γυναίκα σύμβολο της Ουκρανίας;

Ουκρανία: Η στιγμή που το συνεργείο του Sky News δέχεται επίθεση από ρωσικά πυρά

Με πληροφορίες από BBC