Το ζήτημα της αστυνομικής βίας και τα πρωτόκολλα εμπλοκής έθιξε κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στην ΕΡΤ και στον Κώστα Παπαχλιμίντζο, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νότης Μηταράκης. Ο κ. Μηταράκης αναφέρθηκε εμμέσως στο περιστατικό στη Λάρισα που οδήγησε έναν σεσημασμένο 20χρονο Σύρο στο θάνατο γνωστοποιώντας την εντολή του για επανεκπαίδευση των αστυνομικών στα πρωτόκολλα εμπλοκής.

Ερωτηθείς για τον θάνατο αλλοδαπού από τη Συρία στο Μοσχοχώρι ύστερα από καταδίωξη της Αστυνομίας, είπε ότι είναι τραγικό όταν χάνονται ανθρώπινες ζωές. Τόνισε ότι καμία χρήση αστυνομικής βίας δεν γίνεται αποδεκτή και ανακοίνωσε την επανεκπαίδευση των αστυνομικών πάνω στα πρωτόκολλα εμπλοκής και χρήσης όπλων. Σημείωσε, επίσης, ότι ο αλλοδαπός είχε καταδικαστεί για κακούργημα, είχε αποφυλακισθεί, είχε συλληφθεί εκ νέου και δεν είχε φυλακισθεί και τώρα διέπραττε για τρίτη συνεχή φορά παρανομία. Επισήμανε δε, ότι δεν έπρεπε να είναι ελεύθερος.

Στο ίδιο πλαίσιο ο κ. Μηταράκης ανακοίνωσε επίσης, ότι προτεραιότητά του είναι να λήξει η εκκρεμότητα με τις φορητές κάμερες στους αστυνομικούς που επιχειρούν εντός του 2023 και εξέφρασε την ελπίδα ότι δεν θα δημιουργήσουν προσκόμματα Ανεξάρτητες Αρχές, καθώς οι κάμερες θα προστατεύουν κυρίως τους πολίτες αλλά και τους αστυνομικούς.

πρωτόκολλα εμπλοκής

Το χρονικό του περιστατικού στη Λάρισα

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν αστυνομικές πηγές, στις 11:40 λίγο πριν το μεσημέρι του Σαββάτου, ο 20χρονος Σύρος στην καταγωγή, εντοπίστηκε από αστυνομικούς του ΑΤ Κιλελέρ μέσα σε όχημα που είχε κλαπεί από το Γαλάτσι, τις πρώτες πρωινές ώρες της ίδιας ημέρας.

Επρόκειτο για ένα λευκό αγροτικό μάρκας Nissan Navara. Οι αστυνομικοί είχαν λάβει σήμα από την Αθήνα λόγω του πομποδέκτη που είχε το αγροτικό. Η καταδίωξη ξεκίνησε από τα διόδια του Μοσχοχωρίου, μετά από σήματα των αστυνομικών τα οποία αγνοήθηκαν.

Ο οδηγός κινούνταν με μεγάλη ταχύτητα στην Εθνική Οδό και συγκεκριμένα στον Κόμβο Νίκαιας στη Λάρισα. Η καταδίωξη διήρκησε 50 ολόκληρα λεπτά, ενώ οι τοπικές Αρχές φέρονται να αιτήθηκαν ενισχύσεις.

Ο οδηγός ουσιαστικά έκανε αναστροφή βγαίνοντας από την Εθνική και κατευθυνόμενος πλέον προς Αθήνα. Μπήκε στον επαρχιακό δρόμο προς Μοσχοχώρι, όπου έχασε τον έλεγχο και συγκρούστηκε σε τοίχο αγροτικού σπιτιού. Κατέβηκε άρον άρον από το αυτοκίνητο και προσπάθησε να διαφύγει με τα πόδια.

Σ’ εκείνο το σημείο ο αστυνομικός φέρεται να πυροβόλησε και κατά πληροφορίες υπήρχε σημαντική απόσταση μεταξύ τους. Ωστόσο η σφαίρα βρήκε τον 20χρονο στα πλευρά. Κλήθηκε το ΕΚΑΒ, έγινε προσπάθεια ανάταξης, ωστόσο ο νεαρός Σύρος εξέπνευσε. 

Όπως προκύπτει από πληροφορίες, ο 45χρονος, με βαθμό ανθυπαστυνόμου φέρεται να περιέγραψε στους συναδέλφους του, πως ο πυροβολισμός ήταν ένα ατύχημα. Χωρίς να ξεκαθαρίζεται σε ποια στιγμή και υπό ποιες συνθήκες έβγαλε το όπλο του, ο 45χρονος φέρεται να ισχυρίζεται πως σκόνταψε σε σίτες που βρίσκονταν στο σημείο, περιμετρικά του αγροτικού σπιτιού και πυροβόλησε ενδεχομένως κατά λάθος.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν οι μάρτυρες και κάτοικοι των γύρω σπιτιών, ακούγονταν φωνές και εκκλήσεις για την παύση της καταδίωξης: «“Σταμάτα, σταμάτα” ακούστηκε να του λένε. Από τη φασαρία δεν άκουσα τον πυροβολισμό», είπε μία γειτόνισσα, ενώ η ιδιοκτήτρια του σπιτιού απουσίαζε την ώρα της σύγκρουσης.

«Δικαιώνει» τον αστυνομικό ο ιατροδικαστής

Σημαντική για την εξέλιξη της διερεύνησης της υπόθεσης αναμένεται να είναι η έκθεση του ιατροδικαστή που εξέτασε τη σορό του 20χρονου.

Σύμφωνα με τα όσα καταγράφηκαν η βολή που έπληξε θανάσιμα στα πλευρά τον 20χρονο Σύρο δεν ήταν ευθεία αλλά υπό γωνία και προήλθε από απόσταση μεγαλύτερη του 1,5 μέτρου.

Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση, η σφαίρα από το όπλο του 45χρονου ανθυπαστυνόμου προκάλεσε θωρακικά τραύματα, ρήξη πνευμόνων και ο 20χρονος πέθανε από εσωτερική αιμορραγία, λίγη ώρα μετά το πυροβολισμό.

Έτσι λοιπόν, διακρίνεται ταύτιση μεταξύ των ευρημάτων του ιατροδικαστικού με τους ισχυρισμούς του 45χρονου αστυνομικού. Καθίσταται σαφώς πως από τη γωνία εισόδου του τραύματος δεν προκύπτει να σημάδεψε τον 20χρονο, ούτε είχε πρόθεση να τον πλήξει θανάσιμα.

Τις επόμενες ημέρες, το σύνολο του προανακριτικού υλικού θα διαβιβαστεί στον Εισαγγελέα, ο οποίος καλείται να αποφασίσει αν θα ασκήσει δίωξη στον 45χρονο ανθυπαστυνόμο και με ποια κατηγορία.

Πρωτόκολλα εμπλοκής: Τι ισχύει για τη χρήση όπλου από αστυνομικούς

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Νόμου 3169/2003 «Οπλοφορία, χρήση πυροβόλων όπλων από αστυνομικούς, εκπαίδευσή τους σε αυτά και άλλες διατάξεις» (Α’ 189), για τη χρήση όπλου από αστυνομικό ισχύουν τα εξής:

1. Ο αστυνομικός επιτρέπεται κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του να προτάσσει το πυροβόλο όπλο, εφόσον συντρέχει κίνδυνος ένοπλης επίθεσης σε βάρος αυτού ή τρίτου

2. Ο αστυνομικός επιτρέπεται να κάνει χρήση πυροβόλου όπλου, εφόσον αυτό απαιτείται για την εκπλήρωση του καθήκοντός του και συντρέχουν οι παρακάτω προϋποθέσεις:

α. Έχουν εξαντληθεί όλα τα ηπιότερα του πυροβολισμού μέσα, εκτός αν αυτά δεν είναι διαθέσιμα ή πρόσφορα στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ηπιότερα μέσα είναι ιδίως παραινέσεις, προτροπές, χρήση εμποδίων, σωματικής βίας, αστυνομικής ράβδου, επιτρεπτών χημικών ουσιών ή άλλων ειδικών μέσων, προειδοποίηση για χρήση πυροβόλου όπλου και απειλή με πυροβόλο όπλο.

β. Έχει δηλώσει την ιδιότητά του και έχει απευθύνει σαφή και κατανοητή προειδοποίηση για την επικείμενη χρήση πυροβόλου όπλου, παρέχοντας επαρκή χρόνο ανταπόκρισης, εκτός αν αυτό είναι μάταιο υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες ή επιτείνει τον κίνδυνο θανάτου ή σωματικής βλάβης.

γ. Η χρήση πυροβόλου όπλου δεν συνιστά υπερβολικό μέτρο σε σχέση με το είδος της απειλούμενης βλάβης και την επικινδυνότητα της απειλής.

3. Όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της προηγούμενης παραγράφου επιβάλλεται η ηπιότερη χρήση του πυροβόλου όπλου, εκτός αν αυτό είναι μάταιο υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες ή επιτείνει τον κίνδυνο θανάτου ή σωματικής βλάβης. Ως ηπιότερη χρήση πυροβόλου όπλου νοείται η κατά το εδάφιο δ του άρθρου 1 κλιμάκωση της χρήσης του με τη μικρότερη δυνατή και αναγκαία προσβολή.

4. Ο εκφοβιστικός πυροβολισμός ή ο πυροβολισμός κατά πραγμάτων επιτρέπεται, ιδίως σε περιπτώσεις κινδύνου από ζώο ή προειδοποίησης για πυροβολισμό εναντίον ανθρώπου, εφόσον έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να μην πληγεί άνθρωπος από αστοχία ή εξοστρακισμό του βλήματος. Πυροβολισμός κατά οχήματος, που ενέχει κίνδυνο τραυματισμού επιβαίνοντος προσώπου, επιτρέπεται μόνο υπό τις προϋποθέσεις της επόμενης παραγράφου.

5. Ο πυροβολισμός ακινητοποίησης επιτρέπεται, αν αυτό απαιτείται:

α. Για την απόκρουση ένοπλης επίθεσης, εφόσον η επίθεση άρχισε ή επίκειται, ώστε κάθε καθυστέρηση αντίδρασης να καθιστά αναποτελεσματική την άμυνα.

β. Για την αποτροπή επικείμενης τέλεσης ή εξακολούθησης κοινώς επικίνδυνου κακουργήματος ή κακουργήματος που τελείται με χρήση ή απειλή σωματικής βίας.

γ. Για τη σύλληψη καταδικασθέντος ή υποδίκου ή καταδιωκομένου που καταλαμβάνεται να τελεί επ’ αυτοφώρω κακούργημα ή πλημμέλημα, εφόσον αντιδρά στη σύλληψή του και υπάρχει άμεσος κίνδυνος να κάνει χρήση όπλου.

δ. Για την αποτροπή παράνομης εισόδου στη χώρα ή εξόδου από αυτή προσώπων που επιχειρούν παράνομη διακίνηση ανθρώπων ή πραγμάτων και φέρουν όπλα του εδαφίου α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 2168/1993.

ε. Για την προστασία εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας ή χώρων, στους οποίους φυλάσσονται αντικείμενα επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία ή τη δημόσια τάξη ή πειστήρια εγκλήματος, εφόσον η φύλαξή τους έχει ανατεθεί ειδικά στον αστυνομικό και επιχειρείται βίαιη είσοδος, προσβολή ή αφαίρεση των φυλασσομένων από ένοπλο.

στ. Για την αποτροπή απόδρασης ή ελευθέρωσης κρατουμένου που επιχειρείται με ένοπλη επίθεση.

ζ. Για την αποτροπή αφοπλισμού αστυνομικού κατά την υπηρεσία του.

6. Ο πυροβολισμός εξουδετέρωσης επιτρέπεται, αν αυτό απαιτείται:

α. για την απόκρουση επίθεσης ενωμένης με επικείμενο κίνδυνο θανάτου ή βαριάς σωματικής βλάβης ανθρώπου,

β. για τη διάσωση ομήρων, για τους οποίους απειλείται κίνδυνος θανάτου ή βαριάς σωματικής βλάβης.

7. πυροβολισμός ακινητοποίησης ή εξουδετέρωσης απαγορεύεται:

α. εφόσον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να πληγεί τρίτος από αστοχία ή εξοστρακισμό του βλήματος,

β. εναντίον ενόπλου πλήθους, εφόσον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να πληγούν άοπλοι,

γ. Εναντίον ανηλίκου, εκτός αν αποτελεί το μοναδικό μέσο για την αποτροπή επικείμενου κινδύνου θανάτου.

Ως ανήλικος θεωρείται το πρόσωπο που δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του,

δ. εναντίον προσώπου που τρέπεται σε φυγή, όταν καλείται να υποστεί νόμιμο έλεγχο.

8. Όταν οι αστυνομικοί ενεργούν ως ομάδα, για τη χρήση πυροβόλου όπλου, απαιτείται προσταγή του επικεφαλής αυτής, εκτός αν ο αστυνομικός δέχεται επίθεση, από την οποία απειλείται βαριά σωματική βλάβη ή θανάτωσή του.

9. Αντισυνταγματική ή προδήλως παράνομη διαταγή ανωτέρου για χρήση πυροβόλου όπλου δεν αίρει τον άδικο χαρακτήρα της πράξης του αστυνομικού.

10. Κάθε περίπτωση χρήσης όπλων από αστυνομικό αναφέρεται αμέσως στην αρμόδια αστυνομική Υπηρεσία και Δικαστική Αρχή.

Photo credits: Evrokinissi