Πίσω στο 2014, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Κριμαία, οι ΗΠΑ είχαν απαγορεύσει στους πολίτες της να έχουν συναλλαγές με ρωσικές τράπεζες, εταιρείες ανάπτυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το πλήγμα στην οικονομία της Ρωσίας ήταν τεράστιο, καθώς υπολογίζεται ότι οι κυρώσεις της κόστισαν περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Μετά από 8 χρόνια, όμως, τα κρυπτονομίσματα έχουν μπει στο «παιχνίδι» των αγορών, και η Ρωσία μπορεί να επωφεληθεί από αυτό.
Παρά τις κυρώσεις που επέβαλε ο Joe Biden, με σκοπό να εμποδίσει την πρόσβασή της σε ξένο κεφάλαιο, η Ρωσία έχει ακόμα ένα δυνατό χαρτί στα χέρια της. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ψηφιακά νομίσματα για να παρακάμψουν τα σημεία ελέγχου στα οποία βασίζονται οι κυβερνήσεις, που έχουν να κάνουν κυρίως με μεταφορές χρημάτων από τράπεζες.
Παρότι οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν τη δυνατότητα να ασκούν κυρώσεις για να ελέγχουν τις χώρες που θεωρούν αντιπάλους, το σκηνικό φαίνεται να αλλάζει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μάλιστα, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις κυρώσεις ως διπλωματικό εργαλείο, μιας και το δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και χρησιμοποιείται σε πληρωμές παγκοσμίως. Ωστόσο, εντείνουν τον έλεγχο των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων γιατί γνωρίζουν την δύναμη των κρυπτονομισμάτων. Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ προειδοποίησε από τον Οκτώβριο ότι τα κρυπτονομίσματα αποτελούσαν ολοένα και πιο σοβαρή απειλή για το πρόγραμμα κυρώσεων των ΗΠΑ και ότι οι αρχές έπρεπε να ελέγχουν και την τεχνολογία.
Για να ασκηθεί αποτελεσματικά το πρόγραμμα κυρώσεων, παίζει σημαντικό ρόλο το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι τράπεζες σε όλο τον κόσμο. Εξετάζουν από πού έρχονται τα χρήματα και πού δεσμεύονται, ενώ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες μπλοκάρουν τις συναλλαγές με φορείς που υπόκεινται σε κυρώσεις βάσει νόμου.
Επίσης, πρέπει να δίνουν αναφορά στις αρχές. Η έκρηξη των ψηφιακών νομισμάτων, όμως, περιπλέκει τα πράγματα, καθώς στα ανταλλακτήρια και σε άλλες πλατφόρμες για την αγορά/ πώληση κρυπτονομισμάτων και ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, δεν παρακολουθούν ενδελεχώς τις κινήσεις των πελατών.
Τα κρυπτονομίσματα είναι το «δυνατό χαρτί» της Ρωσίας
Η Ρωσία αναπτύσσει το δικό της ψηφιακό νόμισμα, ένα ψηφιακό ρούβλι, για απευθείας συναλλαγές με άλλες χώρες που είναι πρόθυμες να το δεχτούν χωρίς να το μετατρέψουν πρώτα σε δολάρια. Επίσης κάποιες νέες τεχνικές hacking, όπως το ransomware, δίνουν τη δυνατότητα στους Ρώσους να κλέψουν ψηφιακά νομίσματα και να καλύψουν τα έσοδα που χάθηκαν λόγω κυρώσεων. Νέα εργαλεία μπορούν να οδηγήσουν στην απόκρυψη της προέλευσης τέτοιων συναλλαγών, παρακάμπτοντας το blockchain. Όλα τα ψηφιακά νομίσματα χρησιμοποιούν τεχνολογία blockchain, μια μορφή κώδικα υπολογιστή που είναι δημόσια ορατή, λόγω διαφάνειας.
Ήδη το Ιράν και η Βόρεια Κορέα έχουν χρησιμοποιήσει ψηφιακά νομίσματα για να μετριάσουν τις επιπτώσεις των δυτικών κυρώσεων. Η Β.Κορέα έτρεξε το ransomware για να κλέψει κρυπτονομίσματα προς χρηματοδότηση του πυρηνικού της προγράμματος, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ. Ακόμα, η εταιρεία συμβούλων Elliptic είπε πως το Ιράν χρησιμοποιούσε τα έσοδα από Bitcoin για να αντισταθμίσει τους περιορισμούς στην πώληση πετρελαίου λόγω κυρώσεων.
Αυτές οι χώρες μπορούν να γίνουν σύμμαχοι της Ρωσίας, καθώς έχουν υποβληθεί στις κυρώσεις των ΗΠΑ. Η Κίνα, ο μεγαλύτερος εμπορικός σύμμαχος της Ρωσίας έχει ήδη λανσάρει το δικό της επίσημο ψηφιακό νόμισμα. Το παράδειγμά τους ακολουθεί τώρα και η Ρωσία. Θα μπορούσαν να αναπτύξουν τη δική τους στρατηγική φοροδιαφυγής, χρησιμοποιώντας επιθέσεις ransomware. Ένας χάκερ εισβάλλει σε δίκτυα υπολογιστών και κλειδώνει τις ψηφιακές πληροφορίες μέχρι το θύμα να πληρώσει για την απελευθέρωσή τους, συνήθως σε κρυπτονομίσματα.
Μάλιστα, η Ρωσία έχει αναπτύξει τις επιθέσεις αυτές, καθώς πέρσι το 74% των παγκόσμιων εσόδων από ransomware, ή κρυπτονομισμάτων αξίας άνω των 400 εκατομμυρίων δολαρίων, πήγε σε φορείς που συνδέονται με τη Ρωσία, σύμφωνα με έκθεση της εταιρείας παρακολούθησης blockchain Chainalysis.
Το dark web ως σύμμαχος
Παράνομα κεφάλαια εισρέουν επίσης μέσω μιας αγοράς στο dark web που ονομάζεται Hydra, η οποία επίσης κάνει συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα και διαχειρίζεται πωλήσεις άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων το 2020, σύμφωνα με το Chainalysis. Οι αυστηροί κανόνες της πλατφόρμας έχουν καταστήσει δύσκολο για τους ερευνητές να παρακολουθήσουν τα χρήματα. Μέσω αυτής της τεχνολογίας οι Ρώσοι θα μπορούν να μεταφέρουν χρήματα παγκοσμίως. Άλλες τεχνικές ξεπλύματος, όπως αυτής που μια παράνομη αγορά «θάβεται» μέσα σε μια μεγαλύτερη και νόμιμη, για να αποκρύψει τις δραστηριότητές της, θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες.
Οι ΗΠΑ εντείνουν, λοιπόν, την προσοχή τους στην παρακολούθηση των κρυπτονομισμάτων. Αξιωματούχοι της διοίκησης προτρέπουν επίσης τη βιομηχανία κρυπτονομισμάτων να εφαρμόσει εσωτερικούς ελέγχους, για να αποφεύγονται όλα τα παραπάνω. Το Υπουργείο Οικονομικών δημοσίευσε και ένα εγχειρίδιο συμμόρφωσης με κυρώσεις, το οποίο συνιστά στις εταιρείες κρυπτονομισμάτων να ελέγχουν την γεωγραφική τοποθεσία των χρηστών, για να εξαλείψουν πελάτες που υπόκεινται σε κυρώσεις.
Κάτι τέτοιο μπορεί να πάρει μήνες και χρόνια για να γίνει πραγματικότητα, και μέχρι τότε οι χρήστες κρυπτονομισμάτων μπορούν να βρίσκουν τρόπους για να παρακάμπτουν κανόνες και κυρώσεις.
