Η Σαντορίνη είναι ένας από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς διεθνώς. Και δεν είναι βέβαια καθόλου τυχαίο ότι η περιοχή της Καλντέρας ίσως είναι η πιο ξακουστή και ένας από τους βασικούς λόγους της παγκόσμιας απήχησης που έχει το νησί.

Η Καλντέρα της Σαντορίνη είναι μια «λεκάνη» ύψους 300 μέτρων με απότομες γκριζοκόκκινες και καφετιές πλαγιές που αγκαλιάζουν τα ηφαιστειακά νησιά της Παλαιάς και Νέας Καμένης, τα οποία βρίσκονται στο κέντρο της Καλντέρας.

Η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή βύθισε το κέντρο της Σαντορίνης στα σκοτεινά βάθη του Αιγαίου, δημιουργώντας μια από τις πιο πολυφωτογραφημένες καλντέρες στον κόσμο, που έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημόνων.

Μετά την τελευταία ηφαιστειακή έκρηξη, καταστράφηκαν σχεδόν όλοι οι οικισμοί της Σαντορίνης. Οι κάτοικοι του νησιού κατάφεραν να φέρουν ξανά στο νησί την ανάπτυξη και τον τουρισμό.

Σ’ ολόκληρο το νησί υπάρχουν προστατευόμενοι οικισμοί με υπέροχα κτήρια, ανάμεσά τους και ξενοδοχεία που κυριολεκτικά κρέμονται στο χείλος της Καλντέρας. Η πανοραμική θέα από τα δωμάτια είναι πραγματικά ασύγκριτη και σε συνδυασμό με τις υψηλής ποιότητας υπηρεσίες αλλά και τις άριστες εγκαταστάσεις που προσφέρονται αποτελούν την τέλεια επιλογή για διαμονή που πρέπει να δοκιμάσετε.

«Παγώνουν» οι άδειες δόμησης στη Σαντορίνη

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να βάλει τάξη στην άναρχη δόμηση της Καλντέρας αναστέλλοντας τη δόμηση σε τη ολόκληρη τη ζώνη της Kαλντέρας.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά η αναστολή δεν αφορά μόνο νέα κτίσματα αλλά και την επέκταση υφιστάμενων κτιρίων καθώς και πισινών. Παράλληλα, δίνεται διετής προθεσμία σε όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Καλντέρα (από ξενοδοχεία έως καταστήματα εστίασης) να εκπονήσουν μελέτη στατικής επάρκειας, ενώ η τοπική πολεοδομία εντέλλεται έως το τέλος του 2024 να ελέγξει όλες τις οικοδομικές άδειες στη ζώνη αυτή.

Αιτία για την πρωτοβουλία αυτή είναι η δραματική επιβάρυνση της Καλντέρας μέσω της – νόμιμης ή αυθαίρετης – δόμησης και ιδίως από τις πισίνες.

Η σχετική ρύθμιση περιλαμβάνεται σε σχέδιο νόμου που έθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος σε δημόσια διαβούλευση.

Και αφορά την ευρύτερη ζώνη της Καλντέρας, όπως ορίζεται από το διάταγμα προστασίας του νησιού (1990, τροποποιήθηκε το 2012) στην οποία:

  • Αναστέλλεται έως το τέλος του 2025 (ή έως την έγκριση του νέου πολεοδομικού σχεδίου του νησιού, αν αυτό συμβεί νωρίτερα) η έκδοση οικοδομικών αδειών για νέα κτίρια ή επεκτάσεις υφιστάμενων κτιρίων και πισινών ή υδάτινων στοιχείων (σ.σ. κάτω από τον χαρακτηρισμό «υδάτινο στοιχείο» τόσο στη Σαντορίνη όσο και σε άλλα νησιά δημιουργούνται παρανόμως πισίνες και τζακούζι).
  • Σε όλα τα κτίσματα με χρήση τουρισμού-αναψυχής (λ.χ. ξενοδοχεία) ή καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (εστιατόρια, μπαρ) θα πρέπει εντός διετίας να εκπονηθούν μελέτες στατικής επάρκειας από τους ιδιοκτήτες τους. Μάλιστα, σε περίπτωση που αυτό δεν συμβεί, τότε θα αφαιρείται η άδεια λειτουργίας.
  • Εως το τέλος της χρονιάς (31.12.2024) η Υπηρεσία Δόμησης Θήρας θα πρέπει να ελέγξει το σύνολο των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί την τελευταία πενταετία.

Φόβοι κατολίσθησης: Οι τρεις αιτίες για την κατολίσθηση στη Θηρασιά

Ο κίνδυνος κατολίσθησης προέρχεται από γεωλογικά αίτια, εξελίσσεται σιγά σιγά με τον χρόνο και μπορεί απλά να εκδηλωθεί έπειτα από έναν σεισμό ή μια βροχόπτωση. Ενας άλλος μηχανισμός κατολισθήσεων στην Καλντέρα είναι στα σημεία που τα υλικά δεν είναι σκληρά και με τον χρόνο «εδαφοποιούνται» και αρχίζουν να διαβρώνονται».

Ο καθηγητής Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών καθώς καθώς και πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας μιλώντας σε εκπομπή της ΕΡΤ ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «Η Σαντορίνη έχει πάντα στην καλντέρα υψηλό κατολισθητικό κίνδυνο.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι έχουμε την εκδήλωση πολλών κατολισθήσεων και οι πολλές αυτές κατολισθήσεις οφείλονται στο γεγονός ότι υπάρχουν τα αίτια. Τα αίτια είναι τα εξής: οι απότομες μορφολογικές κλίσεις, η υψηλή σεισμικότητα που χαρακτηρίζει τη Σαντορίνη και η αλληλουχία των πετρωμάτων.

Δομείται από ηφαιστειακά πετρώματα, λάβες και πυροκλαστικά σε συνεχείς επαναλήψεις. Τα πυροκλαστικά πετρώματα διαλύονται εύκολα ενώ οι λάβες είναι τα πιο σκληρά ίσως πετρώματα που υπάρχουν, με αποτέλεσμα όταν κάτω από έναν όγκο λάβα βρίσκεται ένα πυροκλαστικό πέτρωμα, σιγά σιγά διαβρώνεται με αποτέλεσμα να χάνει την υποστήριξη η υπερκείμενη λάβα. Είναι ο κλασικός μηχανισμός αυτός που αναπτύσσεται στη Σαντορίνη, σε όλη την καλδέρα σχεδόν».

Ο κ. Λέκκας πρόσθεσε ότι «το 2011 είχαμε την απώλεια ανθρώπων στην Οία από την εκδήλωση της κατολίσθησης και γενικώς ο κίνδυνος είναι υψηλός, αλλά και η έκθεση των ανθρώπων είναι πολύ υψηλή γιατί έχουμε μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού τους καλοκαιρινούς μήνες. Συνεπώς δημιουργεί κάποιο πρόβλημα το οποίο βεβαίως εδώ και αρκετά χρόνια έχουμε επισημάνει. Έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα, το 2010 έχουν γίνει μεγάλα έργα στη Σαντορίνη προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κατολισθήσεις και στον Αθηνιό και στο παλιό λιμάνι και στην Οία.

Η στιγμή της κατολίσθησης όπως αποθανατίστηκε από επιβαίνοντες σε σκάφη.

Photo Credit: Shutterstock