Περιεχόμενα
Η Μήλος, το κυκλαδίτικο νησί με τη μοναδική ηφαιστειακή γεωμορφολογία, φημίζεται για τις εντυπωσιακές ακτές και τα γραφικά ψαροχώρια της. Ανάμεσα στα πιο χαρακτηριστικά της στοιχεία είναι τα περίφημα «σύρματα» – τα πολύχρωμα δίπατα κτίσματα που βρίσκονται λαξευμένα στα ηφαιστειακά βράχια, ακριβώς πάνω στη θάλασσα. Αυτές οι παλιές αποθήκες των ψαράδων, οι οποίες κατασκευάστηκαν για την προστασία των ξύλινων σκαφών κατά τους χειμερινούς μήνες, αποτελούν πλέον σήμα κατατεθέν της πολιτιστικής κληρονομιάς που έχει η Μήλος.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το νησί έχει μπει στο επίκεντρο των τουριστικών επενδύσεων και, κατ’ επέκταση, αλλοιώσεων, με αποτέλεσμα τα «σύρματα» να είναι έκθετα σε πλήγμα.
Η μετατροπή τους σε τουριστικά καταλύματα συνοδεύτηκε από παρεμβάσεις όπως η προσθήκη πέργκολων, μεγάλων τζαμαριών και άλλων ασύμβατων κατασκευών, που απειλούν τον αυθεντικό τους χαρακτήρα.
Διατηρητέα τα «σύρματα» στο νησί – Νέα μέτρα για τη διάσωσή τους
Σε μια προσπάθεια να προστατευθεί αυτό το μοναδικό αρχιτεκτονικό σύνολο που έχει το νησί, η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής προχώρησε σε απόφαση για τον χαρακτηρισμό των «συρμάτων» ως διατηρητέων. Η διαδικασία ξεκινά με μια πρώτη ομάδα 52 κτηρίων, ενώ προβλέπεται η αφαίρεση κάθε ασύμβατης προσθήκης και η απαγόρευση οποιασδήποτε νέας επέμβασης.
«Τα “σύρματα” είναι μια εικόνα ταυτισμένη με το νησί, ένα ζωντανό κομμάτι της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής της κληρονομιάς», δήλωσε στην εφημερίδα Καθημερινή ο γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλης Κουτουλάκης. «Η πρώτη προσπάθεια καταγραφής και προστασίας τους έγινε πριν από χρόνια, αλλά πλέον, λόγω της μεγάλης πίεσης για μετατροπή τους σε τουριστικά καταλύματα, κρίθηκε αναγκαία η λήψη αυστηρότερων μέτρων».
Βασικό σημείο της απόφασης είναι ότι τα κτίσματα πρέπει να διατηρηθούν στην αρχική τους μορφή, χωρίς τις πρόσθετες κατασκευές που αλλοιώνουν την παραδοσιακή αισθητική τους. Επιπλέον, τίθενται περιορισμοί στη χρήση τους, με την υποχρεωτική αφαίρεση οποιασδήποτε επέκτασης ή τροποποίησης που δεν συνάδει με τον χαρακτήρα τους.
Αντιδράσεις και προβληματισμοί των ιδιοκτητών
Η απόφαση έχει προκαλέσει αντιδράσεις, κυρίως από τους ιδιοκτήτες των «συρμάτων», οι οποίοι έχουν επενδύσει στη μετατροπή τους σε τουριστικά καταλύματα. Σύμφωνα με τον κ. Κουτουλάκη, για να μπορέσουν τα «σύρματα» να λειτουργήσουν νόμιμα ως καταλύματα, θα πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις για την έκδοση του ειδικού σήματος του ΕΟΤ. Ωστόσο, λόγω της αρχιτεκτονικής τους μορφής, κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, γεγονός που περιπλέκει περαιτέρω τη χρήση τους.
Η απόφαση της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου στοχεύει στην προστασία του ιδιαίτερου τοπίου του νησιού και στην αποτροπή της ανεξέλεγκτης τουριστικής ανάπτυξης εις βάρος της τοπικής αρχιτεκτονικής παράδοσης. Το ερώτημα που παραμένει είναι αν και πώς θα εφαρμοστούν οι νέοι κανόνες, καθώς και πώς θα διαμορφωθεί η τουριστική εκμετάλλευση των «συρμάτων» στο μέλλον.
Αυτή είναι η δεύτερη φορά που το νησί απασχολεί με τέτοια ζήτημα, αλλοίωσης δηλαδή λόγω τουρισμού, αφού μόλις στις αρχές του 2025 συζητούσαμε για το ξενοδοχείο που πήγε να χτιστεί στο Σαρακήνικο και τελευταία στιγμή ανεστάλη η αδειοδότηση.
Πρόκειται για ένα νησί που έχει δυνατή προωθητική καμπάνια τα τελευταία χρόνια και αποτελεί ένα από τα 4-5 νησιά της Ελλάδας που παίρνουν υψηλές θέσεις σε λίστες διεθνών μέσων και ταξιδιωτικών γραφείων.
