Την περασμένη Πέμπτη, η δήμαρχος του Vasylkiv, Natalia Balasynovych, ξύπνησε στις 5.13 π.μ., νομίζοντας από κάπου ρίχνουν πυροτεχνήματα. Ίσως από κάποιο πάρτι. Αλλά όχι. Πολύ γρήγορα συνειδητοποίησε πως στην πραγματικότητα ο Vladimir Putin είχε ξεκινήσει επίθεση στην Ουκρανία. Οι πύραυλοι έπεφταν βροχή στην πόλη της.
Το Vasylkiv είναι (ή μήπως ήταν;) μια ήσυχη και ευχάριστη πόλη με 36.000 κατοίκους, και βρίσκεται 20 μίλια μακριά από το Κίεβο. Ωστόσο, διαθέτει στρατιωτικό αεροδρόμιο και φιλοξενεί ένα από τα τέσσερα κέντρα ελέγχου αεράμυνας της Ουκρανίας. Αυτό, λοιπόν, σήμαινε πως ένας από τους κύριους στόχους της Ρωσίας, που θέλει τον έλεγχο του αεροδρομίου για να προσγειώσει τα στρατεύματα της, θα ήταν αυτό.
Η Balasynovych είχε διαβάσει τις τελευταίες ημέρες όλα τα σενάρια για μια πιθανή ρωσική εισβολή και ως δήμαρχος είχε εξετάσει όλα τα ενδεχόμενα, καθώς και τις επόμενες κινήσεις αν συνέβαινε πραγματικά. Στην ψυχή της, όμως, πίστευε ότι ήταν αδύνατο. Καθώς πεταγόταν από το κρεβάτι την Πέμπτη, φάνηκε πόσο λάθος είχε κάνει.
Το Vasylkiv συνεχώς δέχεται πυραύλους
«Για 10 λεπτά έτρεχα πανικόβλητη στο σπίτι και δεν είχα ιδέα τι να κάνω. Στη συνέχεια, συγκεντρώθηκα και πήγα στη δουλειά», είπε σε μια συνέντευξη που έδωσε σε ένα οχυρωμένο κτίριο στην πόλη, που φρουρείται από ένοπλους εθελοντές, ώστε η τοπική διοίκηση να διατηρήσει τη λειτουργία της.
Η 37χρονη Balasynovych είναι στην πολιτική από τα 20 της, είναι ακτιβίστρια, παλεύοντας για τα δικαιώματα των γυναικών και για τα θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης. Τώρα, συντονίζει την πόλη απέναντι στη ρωσική εισβολή.
Το θάρρος όλων και η θέληση για την ελευθερία φαίνεται τώρα. Όπως η ίδια εξηγεί, ήταν πολλές οι εκπλήξεις για το ποιος αποδείχθηκε πιο ανθεκτικός από την ομάδα των τοπικών διαχειριστών της, που τώρα έχουν έναν ακόμα πιο βαρύ ρόλο, αυτόν του συντονισμού για τα πάντα. «Η γραμματέας μου είναι 19 ετών και είναι εδώ 24 ώρες την ημέρα. Δεν φοβάται τις βόμβες και είναι εντελώς ατρόμητη. Δεν θα το πίστευα αν δεν το έβλεπα», είπε η Balasynovych. Ο οικονομικός της σύμβουλος, Andriy Melnyk, έγινε ο διοικητής των «δυνάμεων εδαφικής άμυνας» της πόλης.
Τα όπλα έχουν παραδοθεί σε όλους όσους τα θέλουν, κάτι που παραδέχεται ότι πιθανότατα θα πυροδοτήσει μια καταστροφή ενδοοικογενειακής βίας στο μέλλον. «Αλλά προς το παρόν, η νίκη είναι πιο σημαντική», είπε.
Την τρίτη νύχτα της ρωσικής επίθεσης, το Vasylkiv χτυπήθηκε ξανά με πυραύλους. Ο στόχος αυτή τη φορά ήταν μια εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων που εξερράγη, προκαλώντας μια τεράστια έκρηξη. Επίσης χτυπήθηκε ένα τεχνικό κολέγιο στον κεντρικό δρόμο, ανατινάζοντας έναν τεράστιο κρατήρα στο κέντρο του κτιρίου και πετώντας σωλήνες και συντρίμμια παντού.
Η Balasynovych εκείνη την ώρα βρισκόταν σε ένα υπόγειο με άλλα 70 άτομα. Οι τοίχοι άρχισαν να τρέμουν και όλοι μέσα ήταν τρομοκρατημένοι. «Κάλεσα τον ιερέα από το μοναστήρι της περιοχής και τον έβαλα σε βιντεοκλήση και προσευχηθήκαμε όλοι μαζί. Νόμιζα ότι ήταν η τελευταία στιγμή της ζωής μου», θυμάται.
Εν μέσω των επιθέσεων, έχει ξεκινήσει σοβαρή δουλειά για να κρατηθεί η πόλη ζωντανή, καθώς οι ελλείψεις τροφίμων και καυσίμων απειλούν να κάνουν τη ζωή ακόμη πιο δύσκολη για τα εκατομμύρια των Ουκρανών που προφυλάσσονται από την επιθετικότητα του Putin.
Τη Δευτέρα, μετά από 39ωρη απαγόρευση κυκλοφορίας το Σαββατοκύριακο, οι κάτοικοι εμφανίστηκαν για να εφοδιαστούν με προμήθειες και υπήρχαν μεγάλες ουρές σε φαρμακεία και σούπερ μάρκετ. Άλλα καταστήματα παραμένουν κλειστά. Εν μέσω εκτεταμένης σύγχυσης και εσκεμμένων στρατηγικών παραπληροφόρησης, ήταν δύσκολο να εντοπιστούν λεπτομέρειες για το τι ακριβώς συνέβη σε πολλά μέρη σε ολόκληρη την Ουκρανία τις τελευταίες ημέρες και το Vasylkiv δεν αποτελεί εξαίρεση.
Οι ουκρανικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι δύο μεταγωγικά αεροσκάφη Ilyushin, από τα οποία οι Ρώσοι προσπαθούσαν να προσγειώσουν στρατεύματα και εξοπλισμό στο Vasylkiv, τα πυροβόλησαν το Σαββατοκύριακο και ότι τα ρωσικά στρατεύματα εξαπέλυσαν επίθεση στην αεροπορική βάση, αλλά απωθήθηκαν.
Η δήμαρχος είπε ότι υπήρξαν περίπου 10 θύματα από την ουκρανική πλευρά και 28 άτομα εξακολουθούν να νοσηλεύονται. Αλλά δεν έχει εμφανιστεί κανένα δημόσιο στοιχείο για τα δύο αεροπλάνα που καταρρίφθηκαν ή για μια πτώση αλεξιπτωτιστών στο Vasylkiv. «Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν στοιχεία για ρωσική αεροπορική επίθεση στο Vasylkiv, αν και οι ρωσικές δυνάμεις μπορεί να έστειλαν χερσαίες δυνάμεις εκεί από τον βορρά», είπε ο Μάικλ Κόφμαν, στρατιωτικός αναλυτής που παρακολουθεί στενά τη ρωσική επίθεση.
Επίσης δύσκολα επαληθεύτηκαν οι ισχυρισμοί της Balasynovych σχετικά με ένα μεγάλο δίκτυο Ρώσων πρακτόρων, που ζούσαν σε τοπικές πόλεις και χωριά, πολλοί από τους οποίους είχαν περάσει μήνες με τις τοπικές κοινότητες, είχαν κερδίσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων και εντόπιζαν προσεκτικά στόχους και έκαναν μετρήσεις για να επιστρέψουν στο τα αφεντικά τους στη Μόσχα.
Όταν της ζητήθηκε στοιχεία ή περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις συλλήψεις τους, επικαλέστηκε το στρατιωτικό απόρρητο.
Δεν υπάρχει βεβαίως καμία αμφιβολία για τις επιθέσεις με πυραύλους στο Vasylkiv, το απόγευμα της Δευτέρας σοκαρισμένοι φοιτητές περπάτησαν μέσα από τα κατεστραμμένα ερείπια του πρώην τεχνικού κολεγίου τους, που πιθανώς χτυπήθηκε από πύραυλο που στόχευε το στρατιωτικό κολέγιο απέναντι. Αξιοθέατα, όπως αυτά, συνέβαλαν στην εδραίωση της διάθεσης που ωριμάζει σταδιακά τα τελευταία οκτώ χρόνια σε πόλεις όπως το Vasylkiv, που δεν ήταν ποτέ γνωστές ως εστίες του ουκρανικού εθνικισμού.
«Κάθε δεύτερο άτομο εδώ έχει οικογενειακούς δεσμούς με τη Ρωσία», είπε η Balasynovych. Άντρες ήρθαν από όλη τη Σοβιετική Ένωση για να σπουδάσουν στην αεροπορική ακαδημία του Vasylkiv, συμπεριλαμβανομένου του παππού της, ο οποίος μεγάλωσε στη Ρωσία, συνάντησε μια ντόπια γυναίκα σε ένα στρατιωτικό χορό και εγκαταστάθηκε στο Vasylkiv.
Ακόμη και τώρα, μέρος της οικογένειάς της ζει στη Λευκορωσία και ο ξάδερφός της είναι αλεξιπτωτιστής του λευκορωσικού στρατού. Καθώς η Λευκορωσία πλησιάζει στην πλήρη συμμετοχή στον πόλεμο του Putin, αντιμετωπίζει τώρα την προοπτική ότι ο ξάδερφός της θα μπορούσε να πολεμήσει για να καταλάβει την πόλη της. Καθώς μιλούσε για αυτές τις οδυνηρές συμπτώσεις, ήρθε μια κλήση: μια ρωσική ομάδα σαμποτάζ είχε συλληφθεί σε ένα σημείο ελέγχου λίγο έξω από την πόλη. Μερικοί είχαν σκοτωθεί από πυροβολισμούς, αλλά ένας ήταν ζωντανός και μιλούσε ακόμα. «Θέλω να τον κοιτάξω στα μάτια και να του μιλήσω», είπε. Φόρεσε ένα flak μπουφάν, την πρώτη φορά που φορούσε ποτέ, είπε, και κάλεσε ένα μεγάλο βαν με ματ παράθυρα.
Το φορτηγό αγοράστηκε με διεθνή επιχορήγηση και σε κανονικούς χρόνους χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας από τοποθεσίες σε ολόκληρη την Ουκρανία σε ένα καταφύγιο. Τώρα το χρησιμοποιεί για να διασχίσει την πόλη, συνήθως συνοδευόμενη από ένοπλους άνδρες.Στο δρόμο για να συναντήσει τον αιχμάλωτο Ρώσο, πέρασε με το αυτοκίνητο από ένα σημείο ελέγχου όπου ένας άνδρας έδινε μαθήματα για το πώς να φτιάχνει μολότοφ, το σύμβολο αυτής της νέας ουκρανικής αντίστασης.
Ο Volodymyr Kravets, ένας 83χρονος βετεράνος των σοβιετικών πυραυλικών δυνάμεων, βρισκόταν στο σημείο ελέγχου για να ζητήσει να πετάξει μερικές μολότοφ από το σπίτι του, ακριβώς κάτω από το σημείο ελέγχου.
«Προσπάθησα να αγοράσω ένα όπλο, αλλά μου είπαν ότι ήμουν πολύ μεγάλος. Θέλω τουλάχιστον ένα από αυτά για να ρίξει στους γαμημένους», είπε με ένα γελάκι που συμβολίζει το πόσο πολύ οι ενέργειες του Putin έχουν βλάψει τη στοργή για τη Ρωσία ακόμη και στην παλαιότερη γενιά.