Η ανησυχία και ο φόβος για εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κορυφώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, φάνηκε να μην αντιδρά στον αναβρασμό. Ακολούθησε ένα πλήρες πρόγραμμα κι έκανε ελάχιστα σχόλια για μια προ των πυλών διεθνή κρίση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ έδωσαν τις γραπτές απαντήσεις τους στις απαιτήσεις της ρωσικής ασφάλειας, την Τετάρτη. Προσέφεραν στη Μόσχα αυτό που ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinken, περιέγραψε ως διπλωματική οδό, ώστε να αποφευχθεί ο δρόμος «του πολέμου».
Την Πέμπτη, ο Ρώσος πρόεδρος πραγματοποίησε επίσημη δημόσια επίσκεψη στο Μνημείο του Πισκαριόφσκογιε για να τιμήσει την επέτειο της άρσης της πολιορκίας του Λένινγκραντ – το όνομα της Αγίας Πετρούπολης κατά τη σοβιετική εποχή -. Κατέθεσε λουλούδια σε έναν κοινό τάφο που περιέχει τα λείψανα ο μεγαλύτερος αδερφός του, Βίκτορ, ο οποίος πέθανε ως βρέφος κατά τη διάρκεια του αποκλεισμού.
Ακόμα, την Παρασκευή, προέδρευσε σε συνάντηση εθνικής ασφάλειας, ενώ δημοσιεύτηκε ένα σύντομο απόσπασμα του Putin που συζητούσε ένα νέο προσχέδιο εξωτερικής πολιτικής. Σε αυτήν αναφέρεται η έκκληση του Κρεμλίνου για διακοπή της περαιτέρω επέκτασης του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή. Όπως εξήγησε, «αυτό το έγγραφο, φυσικά, ανήκει στην κατηγορία των εγγράφων στρατηγικού σχεδιασμού. Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών έλαβε υπόψη τις τελευταίες αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών αλλαγών που έχουν συμβεί στη διεθνή πολιτική τα τελευταία πέντε χρόνια».
Την ώρα, λοιπόν, που η Δύση ανησυχούν για την πιθανή εισβολή στην Ουκρανία, ο Putin δέχεται μηδαμινή πίεση. Η πολιτική του αντιπολίτευση παραγκωνίστηκε, έχει κρατικά μέσα ενημέρωσης να τον προπαγανδίζουν και δεν χρειάζεται να σκεφτεί καμία εκστρατεία επανεκλογής στο εγγύς μέλλον.
Ο Putin δεν έχει «παίξει» ακόμα τα χαρτιά του
Την Παρασκευή, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Putin για την κρίση στην Ουκρανία. Ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται να είπε στον Γάλλο ομόλογό του ότι «ήταν ο μόνος με τον οποίο μπορούσε να έχει μια τόσο βαθιά συζήτηση». Εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τις απαντήσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι οι επιστολές «δεν λάμβαναν υπόψη τις ανησυχίες της Ρωσίας όπως η αποτροπή της επέκτασης του ΝΑΤΟ, η άρνηση ανάπτυξης οπλικών συστημάτων κρούσης κοντά στα ρωσικά σύνορα, αλλά και την επιστροφή της στρατιωτικής δύναμης του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη στις θέσεις του 1997».
Αξιωματούχοι του State Department δήλωσαν ότι «έλαβαν γραπτή απάντηση από τη Ρωσία», αλλά την Τρίτη το Κρεμλίνο είπε ότι υπήρξε «μπέρδεμα» σχετικά με το θέμα. Επέμεναν ότι η Ρωσία δεν έχει στείλει ακόμη την «κύρια απάντησή» της στις ΗΠΑ κι ότι ακόμα «ετοιμάζεται».
Εκτός από τον Macron, και ο Boris Johnson, αποκάλυψε σχέδια την Παρασκευή ότι θα συζητήσει με τον Putin και θα ταξιδέψει στην περιοχή στην προσπάθειά του να κατευνάσει την κρίση. Επίσης, και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε ξεχωριστή προσπάθεια να αναπτύξει «δεσμούς» με τον Putin, προσκαλώντας τον Ρώσο πρόεδρο να παραστεί σε μια σύνοδο κορυφής και προσφερόμενος να μεσολαβήσει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Η σύνοδος μάλλον θα γίνει μετά την επιστροφή του Putin από τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου που ξεκινούν στις 4 Φεβρουαρίου.
Ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται να έχει ανοιχτά όλα τα μέτωπα. Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες πιθανόν θα είναι καλεσμένος του Κινέζου προέδρου Xi Jinping. Μπορεί, λοιπόν, μέχρι στιγμής η στρατηγική του να μην είναι ξεκάθαρη, αλλά έχει καταστήσει σαφείς τις προθέσεις του εδώ και πολύ καιρό, αν παρατηρήσει κανείς τα λόγια του.
Το 2007, εξέθεσε τα κύρια παράπονά του στο Forum Ασφαλείας του Μονάχου. Το επιχείρημά του ήταν ότι η επέκταση της συμμαχίας του ΝΑΤΟ για να συμπεριλάβει πρώην μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας και τις Βαλτικές χώρες ήταν μια επιθετική πράξη κατά της Ρωσίας. Κατά την γνώμη του, η αντιπυραυλική άμυνα των ΗΠΑ στην Ευρώπη, την οποία η Ουάσιγκτον χαρακτήρισε ως αντίσταση σε αδίστακτα κράτη όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα, σχεδιάστηκε στην πραγματικότητα για να υπονομεύσει την πυρηνική δύναμη της Ρωσίας.
«Η Ουκρανία δεν αποτελεί ξεχωριστό κράτος»
«Είμαι βέβαιος ότι οι ιστορικοί του μέλλοντος δεν θα περιγράψουν τη διάσκεψή μας σαν μια στην οποία κηρύχθηκε ο Δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος. Αλλά θα μπορούσαν» είχε πει τότε. Από τότε αυτή η σύγκρουση, που μπορεί να χαρακτηριστεί ως Δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος, κλιμακώνεται συνεχώς. Ακολούθησε η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και ο πόλεμος στο Ντονμπάς. η επέμβαση του Κρεμλίνου στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας το 2015, η Ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές του 2016, η δηλητηρίαση του Σάλσμπερι το 2018 στην Αγγλία και συνεχίζεται.
Βρισκόμαστε στο σημείο όμως που ο «ψυχρός» πόλεμος μπορεί να γίνει «θερμός», με μια σύγκρουση. Ο Putin καλλιέργησε το σκεπτικό πολέμου το καλοκαίρι, όταν δημοσίευσε ένα ιστορικό δοκίμιο 5.000 λέξεων, υποστηρίζοντας, στην ουσία, ότι οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι ήταν ένα ενιαίο έθνος. Η ανεξάρτητη Ουκρανία, κατά την άποψή του, ήταν μια «τεχνητή διαίρεση» δύο λαών, όχι ένα πραγματικό κράτος.
