Η Σώτη Τριανταφύλλου είναι μια από τις σύγχρονες έλλογες φωνές της ελληνικής κοινωνίας, κι ας μένει εδώ και χρόνια στο εξωτερικό. Ο λόγος της έχει πάντοτε κάτι καινούργιο να προσφέρει και ακόμα κι αν κάποιος διαφωνεί με τα γραφόμενα-λεγόμενα της, δεν μπορεί παρά να το κάνει με επιχειρήματα και όχι με τους κλασικούς σοσιαλμιντιακούς αφορισμούς και τις κατάρες. Είναι άλλωστε τόσο δομημένος ο τρόπος που μιλάει και φυσικά διαθέτει το επιστημονικό κύρος, ώστε να αποκρούεται κάθε μισερός και κομπλεξικός λόγος.
Στο νέο της βιβλίο με τίτλο «Σικελικό Ειδύλλιο» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, η Σώτη Τριανταφύλλου μιλάει για τον αυταρχισμό της μαφίας στη Σικελία του 1950 και με αφορμή αυτό το βιβλίο, μιλάει στο Nitro Magazine και τον Πέτρο Κωστόπουλο για τον αυταρχισμό του σήμερα που συνοψίζεται στο δίπολο «πολιτική ορθότητα».
Πέτρος Κωστόπουλος: Ο Πασκάλ Μπρικνέρ, που όπως κι εσύ, έχει καταγγείλει επανειλημμένα τον αριστερό ισλαμοφασισμό, στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Un coupable presque parfait: La construction du bouc-émissaire blanc», υποστηρίζει ότι η αριστερά σήμερα έχει αντικαταστήσει την πάλη των τάξεων με την αδιάκοπη υπεράσπιση των μειονοτήτων, κολλώντας τη ρετσινιά του «φασιστικού», σε οτιδήποτε δηλώνει έμμεσα ή άμεσα μια πρόσδεση με τις παραδόσεις και με τον τρόπο αυτό έχει εντοπίσει έναν νέο πολέμιο στον οποίο στρέφει τα βέλη της: όχι πλέον στον καπιταλισμό, αλλά στον «ετεροφυλόφιλο λευκό άντρα», στον οποίο βρίσκουν πια ένα νέο αποδιοπομπαίο τράγο. Κι αυτό χωρίς να αρνείται καθόλου την ανάγκη προάσπισης πολιτικών δικαιωμάτων και παραδέχεται τα πολλά ελαττώματα της λευκής φύσης. Εκεί διαπιστώνει έναν «ρατσιστικό αντιρατσισμό».
Σώτη Τριανταφύλλου: Συμφωνώ σε όλα. Τούτου λεχθέντος, η συμπλεγματική ανδρική συμπεριφορά, ο μισογυνισμός, η γυναικοφοβία πρέπει να εκλείψουν. Ο πιο φυσικός τρόπος είναι οι μητέρες να μάθουν να ανατρέφουν γιους που να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους. Φοβάμαι ότι είμαστε μια κοινωνία που δημιουργούμε μαμμόθρεφτα: τα μαμμόθρεφτα είναι επιρρεπή σε entitled μορφές συμπεριφοράς, σε αντριλίκια και ανοησίες. Πιστεύω πως στην Ελλάδα κάναμε ένα μεγάλο άλμα από τα οθωμανικά ήθη του παρελθόντος αλλά στη συνέχεια η πρόοδός μας επιβραδύνθηκε.
Π.Κ: Εννοείται ότι το κίνημα του #MeToo ήταν μια ιστορική ανάγκη. Σε μια συνέντευξή σου στην Athens Voice, απαντάς ότι «Ο κίνδυνος της κατάχρησης δεν λείπει, όπως κι εκείνος της καταφυγής στη θέση του εκ φύσεως θύματος: η νοσηρή υπερευαισθησία που χαρακτηρίζει τη γενιά των snowflakes υπονομεύει την αυθεντικότητα και την επιτακτικότητα του #MeToo». Τι εννοείς με τη λέξη «κατάχρηση»;
Σ.Τ: Μπερδεύουμε συχνά τον βιασμό με τη σεξουαλική επίθεση και τη σεξουαλική επίθεση με την παρενόχληση. Μέχρι ένα σημείο πρέπει να αντιμετωπίζουμε ατομικά τις μισογυνικές και βίαιες εκδηλώσεις. Οι γυναίκες δεν είναι ευπαθή άνθη· δεν χρειάζονται απαραιτήτως εξωτερικές επεμβάσεις για να αποκρούσουν ανεπιθύμητους και ανάγωγους άνδρες. Επίσης, δυσκολεύομαι να συμπονέσω σταρ του Χόλιγουντ που επισκέπτονται μεγαλο-παραγωγούς στο δωμάτιό τους.
Είναι κάτι που μαθαίνουμε από την ηλικία των 14 ετών: τα επαγγελματικά ραντεβού δεν γίνονται σε υπνοδωμάτια. Το #MeToo έχει νόημα για τις γυναίκες σε ασφυκτικό περιβάλλον και σε δύσκολες οικονομικές συνθήκες, και βεβαίως για τις ανήλικες ―αλλά αυτό εμπίπτει ήδη σε μια νομοθεσία την οποία λίγοι αμφισβητούν. Θέλω να πω ότι αν βαλθούμε να κατηγορούμε τους πάντες διότι κάπως, κάπου, κάποτε συνέβη κάτι απρεπές, δεν θα προκύψει τίποτα καλό. Τα φύλα πρέπει να συνεννοηθούν, υπάρχει ήδη αρκετή δυσπιστία. Πάντως αν με ρωτάς αν προσυπογράφω το #MeToo, η απάντηση είναι ναι.
Π.Κ: Ο Johnny Depp, που βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη με την πρώην σύζυγό του, την Amber Heard, για ενδοοικογενειακή βία, δήλωσε πριν λίγο καιρό σε ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ: «Όλα αυτά τα κινήματα των τελευταίων ετών, είμαι βέβαιος ότι ξεκίνησαν με τις καλύτερες προθέσεις. Πλέον, έχουν ξεφύγει τόσο που σας διαβεβαιώνω, κανείς μας δεν είναι ασφαλής. Αυτή η κουλτούρα της ακύρωσης (cancel culture) ή η κάψα να κρίνουμε κάποιον, έχει πια ξεπεράσει σε μέγεθος τον μολυσμένο αέρα που αναπνέουμε. Ούτε ένας από εσάς δεν είναι ασφαλής έξω από εδώ. Αρκεί μόνο μια κατηγορία και ανοίγει το έδαφος κάτω από τα πόδια σου. Δεν έχει συμβεί μόνο σε μένα, συνέβη σε πολλούς ανθρώπους. Έχει συμβεί σε άντρες, σε γυναίκες». Συμφωνείς;
Σ.Τ: Γενικά συμφωνώ με όσα λέει αλλά πιστεύω ότι μιλάει έτσι επειδή φταίει. Έχει ιστορικό βίας διότι πίνει και τα λοιπά. Η βία των ανδρών είναι πάρα πολύ διαδεδομένο φαινόμενο και οι περισσότερες γυναίκες που την υφίστανται ντρέπονται. Αλλά είναι σχεδόν απλό: ανοίγεις την πόρτα και φεύγεις μακριά από το κτήνος. Είναι πολύ λίγες οι γυναίκες που δεν έχουν κανένα καταφύγιο και δεν μπορούν να ανοίξουν the fucking door και να τη βροντήξουν πίσω τους.
Όλες αυτές οι καλοπροαίρετες πρωτοβουλίες μπορούν να εκφυλιστούν σε εκδικητικές πράξεις, συκοφαντίες και τα λοιπά. Χρειάζεται σύνεση… Και μέτρο… Πριν από λίγα χρόνια, ένα στέλεχος των Πρασίνων στη Γαλλία έγραψε ολόκληρο βιβλίο για το πώς ένας σύντροφός της στο κόμμα τη στρίμωξε στον τοίχο και προσπάθησε να τη φιλήσει. Δεν νομίζω ότι μια τέτοια υπόθεση μπορεί να γίνει υλικό βιβλίου. Ένα χαστούκι ή μια κλοτσιά θα αρκούσε. Αν οι γυναίκες έχουν σύμπλεγμα αδυναμίας και κατωτερότητας πρέπει πρώτα να επεξεργαστούν αυτό και στη συνέχεια όλα τα άλλα.
Όσο για την cancel culture είναι κι αυτή μια μορφή βίας: η βάναυση, απότομη και αυταρχική αναθεώρηση της ιστορίας, το ξαναγράψιμο του παρελθόντος και η εκκαθάριση του παρόντος από άτομα και ιδέες που δεν ταιριάζουν με την ιδεολογία της πολιτικής ορθότητας. Δεν αρκεί να σβήνουμε πρόσωπα που μας ενοχλούν, πρέπει να αναρωτιόμαστε και γιατί μας ενοχλούν. Πιστεύω ότι η cancel culture είναι ο φασισμός της μεσαίας τάξης και ότι αποτελεί μια από τις νευρώσεις της.
* Φωτογραφίες: Marianne Cattoir
** Ολόκληρη τη συνέντευξη που έδωσε η Σώτη Τριανταφύλλου θα τη βρείτε στο 3ο τεύχος του Nitro που κυκλοφορεί στα περίπτερα.