«Ο Πρόεδρος δε μπορεί να αλλάξει από μόνος του μια χώρα. Τι μπορεί να κάνει όμως; Να δώσει το παράδειγμα». «Η μάχη είναι εδώ. Χρειάζομαι όπλα, όχι όχημα διαφυγής». «Η Ιστορία είναι άδικη. Δεν αρχίσαμε εμείς αυτόν τον πόλεμο, αλλά είμαστε εμείς που πρέπει να τον τελειώσουμε». Αυτές και πολλές ακόμα είναι οι φράσεις που έχει δώσει στον κόσμο, πολιτικό και μη, ο Volodymyr Zelensky σε αυτά τα τρία χρόνια παρουσίας του στην ηγεσία της Ουκρανίας και περισσότερο σε αυτές τις 43 ημέρες πολέμου.
Σε κάθε κοινοβούλιο που εμφανίζεται, του υποκλίνονται όλοι και τον αποθεώνουν με χειροκροτήματα. Σήμερα το πρωί μίλησε στη Βουλή των Ελλήνων και χρησιμοποίησε τη φράση «Ελευθερία ή Θάνατος». Ο Sean Penn ξεπέρασε την άρνηση του να μιλήσει στο Fox News και εκεί περιέγραψε τον Zelensky ως τον πολιτικό που θα έπρεπε να έχει κάθε χώρα.
Μέσα σε 6 εβδομάδες ο Ουκρανός Πρόεδρος κατέθεσε όσα δεν έχουν καταθέσει μαζί τα τελευταία 10 χρόνια όλοι οι πολιτικοί στη Δύση. Είχε βέβαια και την ευκαιρία να το κάνει γιατί ο πόλεμος είναι πάντοτε μια ειδική συνθήκη, αλλά το γεγονός πως έμεινε και αρνήθηκε κάθε προσπάθεια διαφυγής, σημαίνει τα πάντα.
Εκτός από αγωνιστής, ο Zelensky είναι και άρτιος επικοινωνιακά. Δεν γνωρίζουμε αν το καταφέρνει μόνος, αφού πριν γίνει Πρόεδρος ήταν πολύ καλός σεναριογράφος και κωμικός, αλλά σίγουρα είναι αψεγάδιαστος σε επίπεδο φαίνεσθαι μαζί με το είναι. Είναι επίσης δυναμικός, δεν διστάζει να κολλήσει στον τοίχο τους ηγέτες της Δύσης.
Ο Zelensky και το «Overcoming the Monster»
80 χρόνια μετά τον Γουίνστον Τσόρτσιλ, οι συγκρίσεις είναι αναπόφευκτες. Ο Τσόρτσιλ ήταν ο πιο χαρισματικός πολιτικός ρήτορας στην Ευρώπη τον 20ο αιώνα και ο Zelensky αποδεικνύεται εξίσου χαρισματικός στον 21ο αιώνα. «Overcoming the Monster». Αυτή η φράση που είχε πει ο Τσόρτσιλ για τους Ναζί, είναι η κουρτίνα της ρητορικής του Zelensky. Και πίσω απ΄αυτή την κουρτίνα κρύβονται όλοι οι μύθοι που θέλουν έναν κεντρικό ήρωα να πηγαίνει να αντιμετωπίσει το ακαταμάχητο τέρας, να παραλύει μπροστά στην αποστολή και τελικά να επιστρέφει θριαμβευτής στην πατρίδα του.
Ο Zelensky κρατάει στα χέρια του το Εξκάλιμπερ και έχει απέναντι του τον Putin, το τέρας της υπόθεσης. Ο Ουκρανός είναι ένας master των μέσων. Τα βίντεο που επικοινωνεί και οι φωτογραφίες μέσω Telegram, Twitter και Instagram, έχουν εξουδετερώσει τη ρωσική προπαγάνδα. Ο ίδιος προσέχει ώστε η εικόνα του να συνάδει με την κατάσταση και να δείχνει στον κόσμο ότι είναι εκεί και πολεμάει. Δεν ξυρίζεται, εμφανίζεται με το γνωστό του φανελάκι.
Ο Zelensky είναι χαρισματικός, ο Putin απόμακρος και κρύος. Σε κάποια παράλληλη διάσταση μπορεί αυτά να ήταν red flags για τα ακριβώς αντίθετα συμπεράσματα. Εδώ όμως η εικόνα είναι απείκασμα της πραγματικότητας. Αν οι πόλεμοι τελείωναν στη ρητορική, τότε ο Zelensky θα ήταν ένας παγκόσμιος αυτοκράτορας και όλος ο πλανήτης υπό την ηγεσία του.
43 ημέρες μετά την αρχή του πολέμου, ο Zelensky μηχανεύεται τρόπους για να συντηρήσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας και τη στήριξη προς το πρόσωπό του. Όσο περισσότερο κρατάει ο πόλεμος, τόσο χάνεται το ενδιαφέρον και εμφανίζονται σε κάθε χώρα γεγονότα που καθίστανται πιο σημαντικά (βλ. Πισπιρίγκου στην Ελλάδα).
Γι΄αυτό και εδώ και ένα μήνα περίπου, ο Zelensky κάνει περιοδεία σαν ηθοποιός, αλλά με πολιτική ιδιότητα. Απευθύνεται σε ξένα κοινοβούλια, δέχεται επευφημίες, είναι ένας ροκστάρ που του υποκλίνονται όλα τα μίντια και όλοι οι πολιτικοί. Έχοντας τα μαθήματα που του έχει δώσει η δουλειά του ως ηθοποιός, ο Zelensky ξέρει πόσο μεγάλο ρόλο παίζει η συμπάθεια του κοινού. Το βλέπαμε από τις αρχαίες τραγωδίες, όταν ο κεντρικός ήρωας προσπαθούσε να κερδίσει αυτή τη συμπάθεια.
Η «περιοδεία» του στα κοινοβούλια του κόσμου
Την 1η Μαρτίου μίλησε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και έφερε σε αντίθεση τις αξίες της Ευρώπης και αυτές του Putin. Μια εβδομάδα μετά, στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, έκανε άμεση αναφορά στον Τσόρτσιλ και δεσμεύτηκε να «τους πολεμήσουμε σε δάση, σε πεδιάδες, σε ακτές και σε δρόμους». Στις 17 Μαρτίου, μετά την επίθεση στο θέατρο στη Μαριούπολη, ο Zelensky μίλησε στη Bundestag και ζήτησε να «γκρεμίσουν το Τείχος», φράση που είχε ειπωθεί όταν έγινε η Πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Μετά ήρθαν η Ιαπωνία, ο Καναδάς, η Γαλλία, οι ΗΠΑ, το Βέλγιο, η Ελλάδα.
Σαγηνευτικός ρήτορας. Αλλά κι αυτό που αναφέρεται στα ομηρικά έπη: «μύθων τε ῥητήρ ἔργων τε πρηκτήρ». Ο Zelensky υποστηρίζει τα λόγια του με τις πράξεις του. Όλοι οι μεγάλοι πολιτικοί δεν ήταν ποτέ τόσο μεγάλοι στρατηγοί στους πολέμους. Έγραφαν, μιλούσαν θεωρητικά, έδιναν εντολές. Ο Zelensky είναι εκεί, πανταχού παρών. Και τα επικοινωνεί όλα. Επικοινωνεί ένα όραμα και πείθει.
Κάνει κάτι φροϋδικό. Δεν εξυψώνει τον εαυτό του μακριά από τους άλλους. Ζητάει από τους άλλους να τον ακολουθήσουν στην ανύψωση. Τα χαρακτηριστικά του είναι κοντινά σε αυτά του Arnold Schwarzenegger που ήταν Κυβερνήτης της Καλιφόρνια και έχει δείξει τρομερή ρητορική δύναμη.
Για άλλους ο Zelensky έχει κάτι από Ronald Reagan, που επίσης ήταν ηθοποιός και ένας δημαγωγός ολκής. Μπορούσε να μιλήσει κατευθείαν στην καρδιά των ανθρώπων. Έτσι και ο Zelensky. Οι ομιλίες του είναι το μεγαλύτερο του όπλο. Πιο σημαντικό κι από τα όπλα που ζητάει να του δώσει η Δύση.
Ο Zelensky δεν έχει σκοτώσει ακόμα το τέρας. Δεν είναι καν κοντά στο να το σκοτώσει. Μπορεί το δικό του τέλος να τον θέλει νικητή, αλλά νεκρό. Μπορεί να τον θέλει να γίνεται ένας πολύ ισχυρός ηγέτης που να παίρνει αξιώματα στην Ευρώπη. Ό,τι και να συμβεί, είμαστε μάρτυρες ενός σύγχρονου Γκιλγκαμές!
* Με πληροφορίες από Politico.eu
Διαβάστε ακόμη στο intronews.gr:
Η δυνατή ομιλία του Zelensky στα Grammy: «Οι μουσικοί μας φορούν αλεξίσφαιρα γιλέκα αντί για σμόκιν»
Volodymyr Zelensky: Το Netflix επαναφέρει την σειρά του – «Το ζητήσατε και επέστρεψε»
