Περιεχόμενα
Ήταν πριν από δύο και κάτι χρόνια όταν το Netflix κυκλοφόρησε τη μίνι σειρά Unorthodox. Ήταν μια σειρά βασισμένη σε ένα βιβλίο της Ντέμπορα Φέλντμαν, η οποία αποστάτησε από τη Χασιδική Κοινότητα της Νέας Υόρκης, όπου ανήκε και η οικογένεια της, και κατέφυγε στο Βερολίνο για να ξεκινήσει μια νέα ζωή. Για καιρό, το παρελθόν της την κυνηγούσε, την απειλούσε και ήθελε να την φιμώσει. Τελικά, τους κέρδισε. Η περίπτωσή της όμως είναι από τις σπάνιες.
Μια νέα έρευνα που έκαναν οι New York Times, φέρνει στο προσκήνιο ένα σύστημα λειτουργίας της Χασιδικής Κοινότητας που ομοιάζει σε κύκλωμα, σε μια μορφή μαφίας, που καταδυναστεύει τους ανθρώπους της, τους απαγορεύει να έχουν την οποιαδήποτε επίδραση με στοιχεία εκτός του πολιτισμού τους και αν τυχόν κάποιος το κάνει, τότε τον ξεκόβουν από την οικογένεια του, τον διαλύουν.
Αυτό που περιγράφει το ρεπορτάζ, αφορά στην κοινότητα μόνο της Νέας Υόρκης και όχι σε άλλες όπως στο Βερολίνο, τη Βρετανία ή την Αυστραλία, όπου έχουν επιτρέψει τη συναναστροφή και παρέχουν εκπαίδευση με άλλα πολιτιστικά στοιχεία πέραν του θρησκευτικού τους πλαισίου. Στην περίπτωση της Χασιδικής Κοινότητας της Νέας Υόρκης μιλάμε για καταστάσεις φανατισμού.
Τα στοιχεία που φέρνει στο φως η δουλειά των Times, δείχνει ένα άκρατο σκοταδισμό και επαναφέρει το συγκρουσιακό ζήτημα: είσαι φιλελεύθερος αν αποδέχεσαι μια θρησκεία που καταπιέζει και πληγώνει αφάνταστα τους ανθρώπους της;
Κάποιος θα πει ότι δε μπορείς να εισβάλλεις στην ελεύθερη βούληση των ανθρώπων. Είναι όμως ελεύθερη βούληση; Τα παιδιά που υποβάλλονται σε μια πολύ συγκεκριμένη εκπαίδευση και ζωή, έχουν άλλη επιλογή; Ποια; Να παρατήσουν τους γονείς τους και να μην έχουν κανέναν άνθρωπο στον κόσμο να τους φροντίσει;
Απαγορεύεται να μιλούν αγγλικά ακόμα και στο σπίτι
Όλα τα σχολεία στη Χασιδική Κοινότητα είναι ιδιωτικά και τα διευθύνουν άνθρωποι που είναι φανατικά πιστοί και συνήθως δεξιά χέρια των ραβίνων που στην ουσία ηγούνται. Και παρά το ότι καταπατούν πολιτειακούς νόμους στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης, εξασφαλίζουν μεγάλες χρηματοδοτήσεις, ενώ άλλα σχολεία, που εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις, βρίσκονται στο όριο της χρεωκοπίας.
Το χασιδικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι τέτοιο ώστε να αφορά μόνο τον εβραϊκό νόμο, την παράδοση και την προσευχή και αποκρούει οτιδήποτε έχει σχέση με την εξέλιξη, την τεχνολογία κτλ. Τα παιδιά κάνουν ελάχιστα αγγλικά γιατί θεωρείται πως τα αγγλικά είναι η γέφυρα για να απαρνηθούν τη θρησκεία τους, ελάχιστα μαθηματικά (τις 4 βασικές πράξεις) και καθόλου φυσική και Ιστορία. Τα μαθήματα όλα διδάσκονται στη Γίντις γλώσσα και επί της ουσίας δεν υπάρχει καν βασική εκπαίδευση.
Σαν τη Φέλντμαν, υπάρχουν κάμποσες περιπτώσεις ανθρώπων που κάποια στιγμή είδαν ότι τους έχουν στερήσει πολλά, που όμως όταν βγήκαν μόνοι τους στην κοινωνία, ήταν σαν 5χρονα που μάθαιναν τώρα τον κόσμο.
Το παράδοξο είναι πως τα αποτελέσματα είναι χειρότερα σε σχολεία αρρένων παρά σε σχολεία θηλέων και πως τα κορίτσια λαμβάνουν εκπαίδευση που ξεφεύγει περισσότερο από το θρησκευτικό πλαίσιο.
Πάνω από 100 σχολεία για αγόρια στο Μπρούκλιν και στα πέριξ του Χάντσον, έχουν κάθε χρόνο χιλιάδες μαθητές που δεν μπορούν να σταθούν έξω από τη χασιδική κοινότητα και πλαίσιο και που στα 17 τους δεν καταφέρνουν να μπουν σε κάποιο κολέγιο. Είναι χαρακτηριστικό πως παρόλο που τα σχολεία εξασφαλίζουν πολλές χρηματοδοτήσεις, τα ποσοστά φτώχειας στη Χασιδική Κοινότητα είναι από τα μεγαλύτερα στη Νέα Υόρκη.
Τα τελευταία 4 χρόνια, τα σχολεία αυτά έχουν λάβει επιχορηγήσεις 1 δισ. δολαρίων και ο τρόπος που το έχουν καταφέρει είναι απλώς. Οι θρησκευτικοί ηγέτες, οι ραβίνοι, εξηγούν στους τοπικούς άρχοντες, δημάρχους και άλλους, ότι θα φροντίσουν όλη η κοινότητα να τους ψηφίσει, αρκεί να διασφαλιστούν τα κονδύλια. Και αυτό γίνεται.
«Δεν ξέρω πως να το πω με λόγια, πώς να το εκφράσω. Είναι ανησυχητικό. Πίστευα ότι είναι τρελό που δεν μαθαίνω τίποτα. Είναι τρελό, είμαι 20 χρονών και δεν ξέρω τίποτα από ανώτερα μαθηματικά, δεν έμαθα καμία επιστήμη», λέει στους Times ο Moishy Klein που απεγκλωβίστηκε από την κοινότητα.
Η κομπίνα εξασφάλισης δημόσιων πόρων και οι διεφθαρμένοι ραβίνοι
Μέσα από μελέτη χιλιάδων σελίδων από έγγραφα που μεταφράστηκαν από τα Γίντις, τα Αραμαϊκά και άλλες διαλέκτους, αλλά και μέσα από συνεντεύξεις με 275 άτομα, πρώην μαθητές, καθηγητές και άλλα στελέχη, οι Times βρήκαν ότι πάνω από 50.000 αγόρια είναι πνευματικά και κοινωνικά εσώκλειστα.
«Δεν αποτυγχάνουν απλώς οι μαθητές στα σχολεία αρρένων. Υποφέρουν από επίπεδα εκπαιδευτικού αποκλεισμού που δεν συναντώνται πουθενά αλλού στη Νέα Υόρκη», αναφέρουν οι Times. Μόλις 9 σχολεία στην πολιτεία είχαν κάτω από 1% των μαθητών τους να πετυχαίνουν στα περίφημα τεστ εισαγωγής στα κολέγια, τα SATs, το 2019, και ήταν όλα στη Χασιδική Κοινότητα.
Μαθηματικά μόλις 4 φορές την εβδομάδα και για μιάμιση ώρα, μόνο σε παιδιά 8-12 ετών. Διάβασμα στο σπίτι απαγορεύεται. Καθόλου βιβλία αγγλικών επίσης. Τα μόνα αγγλικά που επιτρέπονται είναι στα σχολεία που είναι του κινήματος Lubavitch, που τα χρησιμοποιούν καθαρά και μόνο για προσηλυτισμό. Συνήθως όμως τα αγγλικά απαγορεύονται ακόμα και στο σπίτι. Μάλιστα, πολλά σχολεία έχουν θεσπίσει μια επιτροπή εξέτασης αυστηρών γονέων και κάνουν επισκέψεις ελέγχου στα σπίτια για να τσεκάρουν αν τηρούνται οι θρησκευτικοί κανόνες.
Αυτοί είναι κάποιοι από τους κανόνες. Και εξυπακούεται πως οι υπόλοιπες ώρες είναι αναγνώσεις θρησκευτικών βιβλίων, προσευχή και υπακοή, με τους καθηγητές να χτυπούν και να χαστουκίζουν τους μαθητές. Πολλές φορές έχουν καλέσει μαθητές το 911, τον αριθμό άμεσης δράσης στις ΗΠΑ για περιστατικά που αφορούν αστυνομία, ασθενοφόρα και πυροσβεστική.
Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, την τελευταία 10ετία έχουν ανοίξει πάνω από 50 νέα ιδιωτικά σχολεία στην κοινότητα και έχουν λάβει μεγάλα ποσά επιχορηγήσεων. Το 33% των προγραμμάτων που στηρίζουν οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, καταλήγει στα ταμεία αυτών των σχολείων.
Οι περιπτώσεις των μαθητών που όταν ενηλικιώνονται δε μπορούν να κάνουν τίποτα στον έξω κόσμο, είναι οι πιο ήπιες. Υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις που έρχεται εξάρτηση στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά.
«Ο μεγαλύτερος μου φόβος είναι ότι οι γιοι μου θα αρραβωνιαστούν, θα παντρευτούν και θα κάνουν παιδιά», λέει ο Shlomo Noskow, πατέρας δύο παιδιών, που λόγω του διαζυγίου του εκδιώχθηκε από την κοινότητα και χρειάστηκε να περάσει πολύ δύσκολα μέχρι να πάρει πτυχίο ιατρικής.
Το 10% των Εβραίων στη Νέα Υόρκη είναι Χασιδιστές. Είναι πιο σκληροπυρηνικοί απ΄όλους. Οι σύγχρονοι Εβραίοι έχουν και μια συνδιαλλαγή με τον έξω κόσμο. Οι Χασιδιστές φοράνε τα καπέλα, έχουν τις μπούκλες στο πλάι, φοράνε τα ίδια ρούχα. Είναι όμως και η πιο ισχυρή κοινότητα, η πιο στεγανοποιημένη. Φροντίζουν ώστε να έχουν όλοι ένα πιάτο φαγητό, για να μην έχουν σκέψεις απόσχισης.
Οι Σατμάροι είναι το μεγαλύτερο γκρουπ εντός της κοινότητας, με τους δύο μεγάλους ραβίνους τους, τον Άαρον και τον Ζάλμαν Τεϊτελμπάουμ να διευθύνουν την Ηνωμένη Ακαδημία των Ταλμούδ, ένα δίκτυο δεκάδων σχολείων με real estate portfolio, δηλαδή πλήθος ακινήτων στην κατοχή του. Μόνο το 2021 διαχειρίζονταν ακίνητα αξίας 500 εκατομμυρίων δολαρίων!
Πώς πετυχαίνουν αυτή την πολιτειακή χρηματοδότηση;
Καθώς απαγορεύεται η άμεση χορηγία του κράτους σε ιδιωτικά σχολεία ή θρησκευτικά συστήματα, υπάρχουν ενδιάμεσοι, οι δημόσιοι οργανισμοί πρόνοιας που πληρώνουν τα ιδιωτικά σχολεία. Και οι γιεσίβας, όπως λέγονται τα σχολεία των Χασιδιστών, έχουν πρόσβαση σε άπειρα προγράμματα δημόσιων οργανισμών που τους χορηγούν.
Για δεκαετίες στελέχη του κράτους στέλνουν χρήματα σε σχολεία Χασιδιστών και ποτέ δεν έχουν λογοδοτήσει ή εξηγεί τους λόγους. Τουλάχιστον 12 ομοσπονδιακά, πολιτειακά και τοπικά προγράμματα έχουν χρηματοδοτήσει τις γεσίβας. Ένα εξ αυτών δίνει κάθε χρόνο 50 εκατομμύρια δολάρια για παιδική φροντίδα. Οργανισμοί κατά της φτώχειας έχουν δώσει 100 εκατομμύρια για να διασφαλιστούν οι τροφές των παιδιών.
Εδώ έρχεται και μια κομπίνα, κυρίως από τους Ταλμούδ. Έχουν ένα δικό τους retail δίκτυο, οπότε αγοράζουν τα τρόφιμα για πολύ χαμηλότερες τιμές και βγάζουν κέρδος, που καταλήγει στο μπάτζετ για άλλες δραστηριότητες, όπως το real estate. Επιπλέον, άλλα 100 εκατομμύρια από το ομοσπονδιακό πρόγραμμα Title1 καταλήγει στη Χασιδική Κοινότητα. Κάθε σχολείο χρηματοδοτείται επίσης με 200.000 δολάρια τον χρόνο για ψηφιακές υπηρεσίες, παρά το ότι απαγορεύουν τη χρήση του διαδικτύου στους μαθητές. Τέλος, το 2021 δόθηκαν 30 εκατομμύρια δολάρια για την μεταφορά των μαθητών εν μέσω της πανδημίας.
Όλα τα παραπάνω αποκαλύπτουν ένα κύκλωμα καταπίεσης ανθρώπων και κατασπατάλησης δημόσιων πόρων που χρησιμοποιούνται για αυτή τη μορφή ανελευθερίας και αποκλεισμού από τη γνώση.
Διαβάστε ακόμη στο intronews.gr:
Archie Karas: Ο Έλληνας τζογαδόρος που κέρδισε 40 εκατ. δολάρια στο πόκερ και τα έχασε όλα
Gabby Petito: Η ιστορία αγάπης δύο νέων που κατέληξε σε δολοφονία
Η ιστορία της έπαυλης του Playboy: Ποιος είναι ο Ελληνοαμερικάνος που την εξαγόρασε
