Περιεχόμενα
Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας. Οι πεταλούδες ελεύθερες πετούν. Ο αετός πεθαίνει στον αέρα. Θα ‘θελα να ΄μουνα πουλί, να μ΄αγαπούσανε πολλοί. Εδώ στην Ελλάδα έχουμε τόσες ατάκες για τα πουλιά, αλλά σίγουρα δε μπορούμε να ξεπεράσουμε το κίνημα Birds Aren’t Real που υπάρχει εδώ και μερικά χρόνια στις ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα κίνημα που ξεκίνησε με στόχο να τρολάρει την τάση συνωμοσιολογίας των Αμερικάνων, που τελικά ξέφυγε και έγινε κανονικό κίνημα συνωμοσιολόγων.
Στο Πίτσμπεργκ, το Μέμφις και το Λος Άντζελες θα συναντήσεις μεγάλα billboards που αναγράφουν «Birds Aren’t Real». Οι λογαριασμοί του κινήματος σε Instagram και TikTok έχουν εκατοντάδες χιλιάδες ακόλουθους και views. Η φάση τους έφτασε σε τέτοιο σημείο ώστε να διαδηλώσουν έξω από τα κεντρικά του Twitter στο Σαν Φρανσίσκο ζητώντας να αλλάξει το λόγκο της εταιρείας. Bye bye birdie δηλαδή.
Το Birds Aren’t Real είναι μια ιδέα που ξεκίνησε από άτομα της Generation Z, οι οποίοι θέλησαν να απαντήσουν στις θεωρίες της QAnon, του κινήματος που πρωτοστάτησε στην εισβολή στο Καπιτώλιο, και υποστηρίζει ότι τα πουλιά που βλέπουμε στον ουρανό δεν υπάρχουν από τη δεκαετία του ’70. Αντιθέτως, έχουν αντικατασταθεί από drones των κυβερνήσεων για να μας παρακολουθούν. Είναι πιθανώς πιο εξωφρενική θεωρία κι από αυτή που υποστηρίζει ότι ο κόσμος κυβερνάται από μια ελίτ Δημοκρατικών που κάνουν εμπόριο παιδιών.
«Ένα κοινωνικό κίνημα-παρωδία» αποκαλεί το Birds Aren’t Real ο…θεμελιωτής της ιδέας, Peter McIndoe, ο οποίος ξεκαθαρίζει ότι γνωρίζει πως τα πουλιά είναι αληθινά και απλώς σκαρφίστηκε μια θεωρία για να δει πώς θα εξαπλωθεί στον κόσμο, αλλά και με στόχο να αναδείξουν το πρόβλημα παραπληροφόρησης που υπάρχει πια έντονο στα social media. «Είναι ένας τρόπος να πολεμήσουμε τα προβλήματα στον κόσμο μας, αφού δεν μας έχουν μείνει άλλα μέσα. Για να το περιγράψω όπως μου αρέσει, πολεμάμε την παράνοια με παράνοια» λέει η 22χρονη Claire Chronis, εκπρόσωπος του κινήματος στο Πίτσμπεργκ, στους NYT.
Το Birds Aren’t Real είναι μια κοροϊδία προς τους συνωμοσιολόγους
Ο 23χρονος McIndoe άρχισε να διασπείρει τη θεωρία πίσω στο 2017, λίγο μετά την ορκωμοσία του Trump, τότε που είχε ξεκινήσει αυτή η χιονοστιβάδα παραπληροφόρησης και fake news του Προέδρου. Μάλιστα, παράτησε μέχρι και το κολέγιο που πήγαινε στο Μέμφις για να ασχοληθεί με το πείραμα του. Για όλα αυτά τα χρόνια, ο McIndoe έπαιζε έναν ρόλο, είχε στήσει μια περσόνα και υποδυόταν άριστα αυτό που επεδίωκε. Κανείς δεν αμφισβήτησε ότι τα πιστεύει όντως αυτά. Και γιατί να το κάνει; Μήπως σε αυτόν τον κόσμο δε ζούμε;
«Το να αντιμετωπίζουμε τον κόσμο της παραπληροφόρησης τα τελευταία χρόνια, μας έκανε αρκετά συνειδητοποιημένους για τη γραμμή που υπερβαίνουμε. Η ιδέα είναι να λέμε κάτι τόσο εξωφρενικό, αλλά να το λέμε με τρόπο απόλυτα ρεαλιστικό. Αυτή η σκέψη χτίστηκε μαζί με τον χαρακτήρα» εξηγεί.
Τα περισσότερα μέλη του Birds Aren’t Real είναι κάτω των 25 ετών και έχουν στην οικογένειά τους πρόσωπα που έχουν πέσει πολλές φορές θύματα θεωριών συνωμοσίας και τους τις μεταφέρουν. Θα έλεγε κανείς πως πήραν την εμπειρία από τους συγγενείς τους και έφτιαξαν ένα αμάλγαμα θεωριών. Πρόκειται για ένα cosplay συνωμοσιολογίας, για να το θέσουμε πιο πραγματιστικά. «Το κίνημα Birds Aren’t Real δεν είναι μια κενή σάτιρα συνωμοσιών από την έξω μεριά. Είμαστε πολύ βαθιά χωμένοι σε αυτό. Πολλοί άνθρωποι της γενιάς μας αναγνωρίζουν την παράνοια σε όλο αυτό και το κίνημα μας είναι ένας τρόπος να το επεξεργαστούν».
Ο Peter McIndoe μεγάλωσε σε μια πολύ συντηρητική και θρησκευόμενη κοινότητα, μαζί με τα 7 αδέλφια του, λίγο έξω από το Σινσινάτι, στο επαρχιακό Άρκανσο. Δέχτηκε εκπαίδευση στο σπίτι και του έμεθαν πως η Θεωρία της Εξέλιξης είναι αποτέλεσμα πλύσης εγκεφάλου από τους Δημοκρατικούς, τον Ομπάμα και τον Αντίχριστο. Από μικρός διάβαζε βιβλία που μιλούσαν για αντιχριστιανικά μηνύματα σε ταινίες του Χόλιγουντ. Έπρεπε να φτάσει στο λύκειο για να βρεθεί στον κόσμο των social media και να ξεφύγει απ΄αυτό που του είχαν διδάξει. Άρχισε να βλέπει δημοφιλείς Youtubers που μιλούσαν για τη σύγχρονη εποχή και την ποπ κουλτούρα και βρέθηκε στον κόσμο του Reddit που είναι πιο ελεύθερος.
«Η ανατροφή μου είναι από το ίντερνετ, γιατί εκεί κατέληγα να βρίσκω την πραγματική και σχετιζόμενη με την αλήθεια εκπαίδευση, μέσα από το ντοκιμαντέρ και το Youtube. Όλη μου η κατανόηση για τον κόσμο σχηματίστηκε από το ίντερνετ». Δε θα λέγαμε ότι είναι μια απόλυτα αξιόπιστη πηγή, αλλά από την άλλη, ανάμεσα στην οπισθοδρομική οικογένεια και το διαδίκτυο, το δεύτερο είναι 100.000 φορές καλύτερο.
Οι ιδρυτές έφτιαξαν μέχρι και μπλουζάκια με το σύνθημα τους
Το 2016, όταν έφυγε για το Πανεπιστήμιο του Άρκανσο, ο McIndoe κατάλαβε ότι δεν ήταν ο μόνος της γενιάς του που αντιμετώπιζε πολλαπλές πραγματικότητες. Το 2017 ταξίδεψε στο Μέμφις για να επισκεφτεί φίλους και εκεί είδε μια πορεία από υποστηρικτές του Trump, αλλά και διαδήλωση από γυναίκες. Όπως περπατούσε, είδε μια αφίσα σε έναν τοίχο, την έσκισε, τη γύρισε ανάποδα και έγραψε τις λέξεις «Birds Aren’t Real».
«Ήταν ένα αυθόρμητο αστείο, αλλά αντανακλούσε τον παραλογισμό που μας κατέκλυζε όλους». Από κει και μετά, η θεωρία του έπρεπε να στερεοποιηθεί, να γίνει solid. Ο McIndoe τη θεμελίωσε λέγοντας πως τα πουλιά είχαν αντικατασταθεί στα 70s από drones παρακολούθησης σε σχήμα πουλιών και αυτό το φώναζε δημόσια. Κάποιοι τον τράβηξαν βίντεο, αυτό ανέβηκε στο Facebook και μετά εξαπλώθηκε.
Σε λίγους μήνες εμφανίζονταν γκράφιτι και τοιχογραφίες με το όνομα του κινήματος, ενώ κάποιοι έφτιαξαν μέχρι και αυτοκόλλητα. Σε εκείνο το σημείο ο McIndoe κατάλαβε ότι ίσως θα έπρεπε να δεσμευτεί περισσότερο στην συνωμοσία αυτή. «Άρχισα να ενσωματώνω αυτόν τον χαρακτήρα και να χτίζω έναν κόσμο στον οποίο ανήκει». Μαζί με τον φίλο του, τον Connor Gaydos, έγραψαν ένα μανιφέστο, έφτιαξαν υποθεωρίες και πλαστά έγγραφα για να αποδείξουν τον ισχυρισμό τους πως τα πουλιά δεν είναι αληθινά.
«Βασικά, κάναμε ένα πείραμα παραπληροφόρησης. Κατασκευάσαμε έναν ολόκληρο ψεύτικο κόσμο που επικοινωνήθηκε σαν αληθινός από τα τοπικά μέσα και αμφισβητήθηκε από μέλη της κοινωνίας» λέει ο McIndoe. «Αν κάποιος όντως πιστεύει ότι τα πουλιά δεν είναι αληθινά, τότε είμαστε η τελευταία τους ανησυχία, γιατί προφανώς δεν υπάρχει θεωρία που δεν πρόκειται να πιστέψουν» λέει ο Gaydos.
Οι δυο τους είχαν μπει πια τόσο βαθιά, που δεν υπήρχε γυρισμός. Έκαναν κάτι ακόμα πιο ακραίο. Προσέλαβαν έναν ηθοποιό για να υποδυθεί πρώην πράκτορα της CIA, που ομολογούσε ότι δούλευε σε ένα σύστημα παρακολούθησης με drones-πουλιά και το βίντεο αυτό έπιασε τα 20 εκατομμύρια προβολές στο TikTok. Μετά, προσέλαβε και άλλους ηθοποιούς για να υποδυθούν μέλη του Birds Aren’t Real και διέδωσε το μήνυμα σε όλο το Instagram.
Έφτασε ακόμα να κυκλοφορήσει και merchandise, όπως μπλουζάκια και καπέλα, με τους ανθρώπους να τα αγοράζουν και να προσφέρουν χιλιάδες δολάρια κάθε μήνα στους McIndoe και Gaydos. Με αυτά πλήρωναν τους ηθοποιούς και κάλυπταν τα έξοδα της ζωής τους. «Όλα τα λεφτά τα χρησιμοποιούμε για να σιγουρέψουμε πως θα μπορούμε να το κάνουμε αυτό σε πλήρη απασχόληση. Δίνουμε λεφτά στις μεγάλεα αφίσες, στο να ταξιδεύουν μέλη της Ταξιαρχίας των Πουλιών σε διαδηλώσεις…Κανένα από τα έσοδα μας δεν πάει σε επικίνδυνους σκοπούς.
https://www.youtube.com/watch?v=hNUysh5oo9o
Τα μέλη του Birds Aren’t Real λειτουργούν και ως peacemakers σε διαδηλώσεις άλλων συνωμοσιολόγων
Όσα έχουμε κάνει με το Birds Aren’t Real φτιάχτηκε για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα προκαλέσει ποτέ κάποια αρνητική επίδραση στον κόσμο. Είναι ένα ασφαλές μέρος για ανθρώπους που συνευρίσκονται και συζητούν τη συνωμοσιολογία που έχει καταλάβει την Αμερική. Είναι ένας τρόπος να κοροϊδέψουμε την τρέλα , αντί να μας καταλάβει ψυχολογικά» τονίζει ο McIndoe.
Αυτό που κάνουν επίσης τα μέλη είναι να παίρνουν μέρος σε διαδηλώσεις, ακόμα και υποστηρικτών άλλων θεωριών συνωμοσίας, ώστε να συμβάλλουν στην αποκλιμάκωση της έντασης ή να διασπούν τη συνεκτικότητα των διαδηλωτών τραγουδώντας άκυρα συνθήματα. Για παράδειγμα, σε μια διαδήλωση ανθρώπων κατά του δικαιώματος έκτρωσης στο Σινσινάτι, τα μέλη του Birds Aren’t Real είδαν πως είχε δημιουργηθεί μια εκρηκτική κατάσταση και άρχισαν να τραγουδάνε «Birds Aren’t Real».
Έτσι, κάλυψαν τις φωνές αυτών κατά της έκτρωσης και τράβηξαν την προσοχή. Ένας σωστός αποπροσανατολισμός. Γιατί αν σέβέται κάτι ένας συνωμοσιολόγος, αυτό είναι έναν άλλο συνωμοσιολόγο και το δικαίωμα του να διαδηλώσει. Ο McIndoe θα «σπάσει» τον χαρακτήρα του το 2022 και σκοπεύει να συνεργαστεί με content creators και ανεξάρτητα μέσα, ώστε να εξηγήσει στους Αμερικάνους τι ακριβώς συμβαίνει στη χώρα τους και στο διαδίκτυο.
«Είμαι ενθουσιασμένος για το μέλλον που μπορεί να οδηγήσει σε μια δύναμη του καλού. Ναι, έχουμε διαδώσει σκόπιμα ψευδείς πληροφορίες για 4 χρόνια, αλλά με έναν σκοπό. Να δείξουμε την πραγματική εικόνα της Αμερικής στην εποχή του διαδικτύου».
Όπως έχει πει η Madonna «ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις»!
Πηγή: New York Times