Σε μια εποχή που φαινομενικά είχε συμφωνηθεί απ΄όλα τα κράτη, ιδίως μετά την COP26, ότι πρέπει να μειωθεί η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, δηλαδή πετρέλαιο και φυσικό αέριο, η Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή ο λιγότερο πιθανός σχηματισμός κρατών, προχώρησε στην ανακήρυξη του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας ως βιώσιμες πηγές. Αυτή η θεσμική κίνηση έγινε μετά από ένα χρόνο συζητήσεων μεταξύ των μελών και πλέον ανοίγει ο δρόμος για νέες επενδύσεις σε πυρηνικούς αντιδραστήρες και αγωγούς αερίου.
Αναμφίβολα, αυτή η απόφαση έχει μια λογική υπό την έννοια ότι η Ευρώπη θέλει να βρει εναλλακτικές πηγές παροχής φυσικού αερίου πέραν της Ρωσίας, μιας και η κατάσταση που υπάρχει στις σχέσεις της με τον Putin τον τελευταίο χρόνο, υπό την πίεση της πιθανής εισβολής στην Ουκρανία, δημιουργεί μια αφόρητη κατάσταση στις διπλωματικές κινήσεις της.
Όμως, ήταν αναμενόμενο πως η κίνηση αυτή θα προκαλούσε τις αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίοι δραστηριοποιούνται ώστε οι νομοθέτες της Ευρώπης να μπλοκάρουν αυτή την απόφαση. Κάτι που δεν είναι δεδομένο πως θα συμβεί, καθώς φαίνεται να υπάρχει έντονος διχασμός σχετικά με το ζήτημα. «Πιστεύω ότι έχουμε βρει μια ισορροπία μεταξύ των δομικά διαφορετικών απόψεων», δήλωσε στο CNN η Mairead McGuiness, Επίτροπς Οικονομικών Υπηρεσιών της Ε.Ε.
«Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε ένα μέλλον με λιγότερο διοξείδιο, που θα έχει ανανεώσιμη ενέργεια. Δεν έχουμε όμως το χώρο για κάτι τέτοιο ακόμα», υποστήριξε για να δικαιολογήσει τη συμπερίληψη του αερίου και της πυρηνικής ενέργειας στις ανανεώσιμες πηγές.
Από τα μέλη της Ε.Ε., μόνο Ισπανία, Αυστρία, Δανία και Λουξεμβούργο αντιτέθηκαν ανοιχτά σε αυτή την απόφαση, δε θα μπορούσαν όμως να κάνουν τη διαφορά, όταν στην απέναντι πλευρά βρίσκονται η Γερμανία και η Γαλλία που υποστήριξαν τουλάχιστον τη μία από τις δύο μορφές ενέργειας.
Όπως είναι λογικό, η συζήτηση έχει φουντώσει για το αν το φυσικό αέριο, ένα ορυκτό που συμβάλλει σημαντικά στην κλιματική κρίση, θα παίζει έναν ενεργό ρόλο στη μετάβαση προς τις βιώσιμες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και για πόσο διάστημα. Αν και εκπέμπει λιγότερο διοξείδιο σε σχέση με το κάρβουνο, παραμένει επιζήμιο για το περιβάλλον και όσο συνεχίζει να υποστηρίζεται, τόσο δε θα εξαφανίζεται εντελώς το κάρβουνο.
Τα αντικρουόμενα μηνύματα που περνάει η Ε.Ε.
Για την πυρηνική ενέργεια τα πράγματα είναι καλύτερα, γιατί έχει ακόμα πιο χαμηλό αποτύπωμα σε διοξείδιο. Οι ανησυχίες γύρω απ΄αυτήν αφορούν ζητήματα ασφάλειας, όπως το πού θα αποθηκεύονται οι ραδιοενεργοί ρύποι που παράγει. Επιπρόσθετα, τα πυρηνικά εργοστάσια είναι πανάκριβα και μέχρι να ολοκληρωθούν, το κόστος τους έχει αυξηθεί ακόμα περισσότερο, λόγω διαρκών καθυστερήσεων.
«Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο στρατηγικό λάθος από την Κομισιόν. Υποθηκεύουμε την αξιοπιστία του Green Deal. Αδυνατώ να δω την προστιθέμενη αξία που έχει το αέριο. Ειλικρινά, δεν τη βλέπω», δήλωσε ο Bas Eickhout, Ολλανδός περιβαλλοντικός νομοθέτης που βρίσκεται στο Ευρωκοινοβούλιο.
Είναι πραγματικά τουλάχιστον αναπάντεχη ως και σοκαριστική η απόφαση της Ε.Ε., η οποία έχει θέσει τόσες δικλείδες στα κράτη-μέλη της για το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και την ίδια στιγμή προχωρούν σε τέτοια απόφαση.
«Είμαστε τόσο περήφανοι να πούμε στον κόσμο να ακούσει το παράδειγμα της Ε.Ε. και συμβαίνει αυτό εδώ. Η Ευρώπη θα πει ότι το ορυκτό αέριο είναι εντάξει για 10 χρόνια. Τι μήνυμα πιστεύετε ότι δίνει αυτό στον κόσμο, στις αφρικανικές χώρες για παράδειγμα που σκέφτονται ότι το ενεργειακό τους μέλλον θα μείνει εγκλωβισμένο στο αέριο για τόσο διάστημα;», εξηγεί ο Eickhout.
Η Ε.Ε. έχει δεσμευτεί να μειώσει τους ρύπους της κατά 55% ως το 2030, σε σχέση με τη δεκαετία του ’90 και να πιάσει τον στόχο του net-zero ως το 2050. Το net-zero σημαίνει ότι θα έχουν μειωθεί δραματικά οι εκπομπές και αυτό που εκπέμπεται θα πρέπει να αναπληρώνεται από δενδροφύτευση ή ανάπτυξη τεχνολογίας εγκλωβισμού των αέριων ρύπων.
Η εξάρτηση από το φυσικό αέριο παραμένει μεγάλη κι ίσως εξυπηρετεί μια κάποια ηρεμία στις σχέσεις με τη Ρωσία, όμως σύμφωνα με αναφορά του InfluenceMap, ενός think tank που καταγράφει την επίδραση του επιχειρηματικού και οικονομικού κλάδου στην κλιματική πολιτική, οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων προπαγανδίζουν με επιθετικό τρόπο πολιτικές γύρω από το φυσικό αέριο που αποτελεί γι΄αυτές μια πιο προσοδοφόρα πηγή ενέργειας σε σχέση με τις ανανέωσιμες.
