Περιεχόμενα
Η πρώτη εμφάνιση του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη Γη, η πρώτη του παρουσία με τη μορφή του ανθρώπου για την ακρίβεια, αφού υπήρξε εξελικτικό στάδιο πριν πάρει ανθρώπινα χαρακτηριστικά, χρονολογείται πριν από 5-7 εκατομμύρια χρόνια. Τότε ήταν περισσότερο πίθηκος και λιγότερο άνθρωπος. Κάπου στα 2.5 εκατομμύρια π.Χ. άρχισε να χρησιμοποιεί τον νου και να κραδαίνει όπλα-εργαλεία. Από τότε μέχρι σήμερα υπολογίζεται πως ο άνθρωπος έχει καταναλώσει πάνω από 6.000 διαφορετικά είδη σε φυτικές τροφές.
Πολλές απ΄αυτές έχουν εξαφανιστεί στην πορεία των αιώνων λόγω της αλλαγής του κλίματος και του εδάφους. Κι όσο ο άνθρωπος ανακάλυπτε πόσο μεγάλη είναι η χρησιμότητα και αποδοτικότητα του καθενός, τόσο περιόριζε το εύρος. Έτσι, σήμερα το 50% της παγκόσμιας τροφής βασίζεται σε τρία είδη: ρύζι, καλαμπόκι και σιτάρι.
Αυτός ο περιορισμός έχει κάνει πιο έκθετη και ευάλωτη την τροφή που προέρχεται από την γεωργία απέναντι στα παράσιτα, τις φυτικές νόσους και την διάβρωση του εδάφους, στοιχεία που θάλλουν σε εδάφη μονοκαλλιέργειας. Όταν δηλαδή ένα έδαφος, μια έκταση γνωρίζει μια και μόνο καλλιέργεια κάθε εποχή, αυτό φέρνει περισσότερα προβλήματα από λύσεις. Κι αυτό αρχίζει να επηρεάζει και την αντοχή που δείχνουν άλλου είδους καλλιέργειες στην ξηρασία και σε άλλες μορφές φυσικής καταστροφής.
Η εποχή μας είναι η εποχή της υπερθέρμανσης. Καθώς τα γνωστά σπαρτά, οι γνωστοί καρποί αρχίζουν σιγά σιγά να αποδεικνύονται αδύναμοι ή και ανεπαρκείς απέναντι στους καύσωνες και την ξηρασία, οι καλλιεργητές αναζητούν άλλες επιλογές και φτιάχνουν υβριδικές καλλιέργειες για να αντιμετωπίσουν επιδημίες, ξηρασίες και νόσους του εδάφους. Στην αναζήτησή τους, πάνε ένα ταξίδι στον χρόνο και φτάνουν σε αρχαίους σπόρους.
«Ακούς τα στατιστικά που λένε ότι έχουμε χάσει το 90% όλων των ποικιλιών και συνειδητοποιείς πως το πιο λυπηρό δεν είναι η απώλεια της βιοποικιλότητας. Είναι ότι δεν έχουμε καν ιδέα πως την έχουμε χάσει», λέει στη Guardian ο ιδρυτής του Utopian Seed Project, Chris Smith.
Τα τελευταία χρόνια πάντως υπάρχει ένα woke στον τομέα της γεωργίας και ειδικά σε περιοχές όπως η Αφρική, γίνεται μια αναδιανομή των πόρων και η ανακάλυψη των ευεργετικών ικανοτήτων που έχουν κάποιες φυτικές τροφές απέναντι στην υπερθέρμανση.
Αμάρανθος
Το φυτό που άντεξε τον αποικισμό, είναι βρώσιμο από τον καρπό του ως τα φύλλα του. Συνήθως υψώνεται σε δέντρα 2.5 μέτρων και παράγει φυάδες κόκκινες, πορτοκαλί ή πράσινες που είναι γεμάτες από σπόρους. Είναι κάτι σαν την κινόα, ένα ψευδοδημητριακό που καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες σε Αφρική, Ασία και στις ιθαγενείς περιοχές της Αμερικής. Τα φύλλα μπορούν να σοταριστούν ή να μαγειρευτούν στο τηγάνι, ενώ ο καρπός συνήθως τρώγεται αφού ψηθεί μαζί με μέλι ή γάλα. Πρόκειται για έναν πλήρως πρωτεϊνούχο καρπό που διαθέτει και τα 9 βασικά αμινοξέα, ενώ είναι πηγή βιταμινών και αντιοξειδωτικών.
Παρά το ότι οι Ισπανοί κονκισταδόροι απαγόρευαν σε Αζτέκους και Μάγιας να καλλιεργούν αμάρανθο, το φυτό καλλιεργείτο σε μορφή χόρτου και οι καρποί διασώθηκαν, πέρασαν στους απογόνους και σήμερα θα συναντήσει κανείς καλλιέργειες αμάρανθου στη Γουατεμάλα, το Μεχικό και τις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη, είναι η Ουκρανία αυτή που το παράγει σε μεγαλύτερη ποσότητα.
Φόνιο
Το φόνιο είναι ένας αφρικανικός καρπός που αντέχει στην κηρασία. Έχει γεύση κουσκούς, αλλά πιο φυστικένια ή θυμίζει επίσης κινόα. Θεωρείται το αρχαιότερο δημητριακό που καλλιεργήθηκε στην Αφρική και αποτελούσε θησαυρό για αρχηγούς φυλών και βασιλείς. Σε χώρες όπως Σενεγάλη, Μάλι και Μπουρκίνα Φάσο το φόνιο σερβίρεται σε ιερές μέρες όπως στη διάρκεια του Ραμαζάνι, καθώς και σε γάμους.
Πρόκειται για έναν καρπό που μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα και σε έδαφος που είναι φτωχό σε θρεπτικά συστατικά και βακτήρια, άρα και σε έδαφος με ελάχιστο διαθέσιμο νερό. Η διατροφική του αξία είναι σημαντικό γιατί είναι χωρίς γλουτένη, χαμηλό σε γλυκαιμικά στοιχεία και είναι καλή πηγή αμινοξέων.
Στην Ευρώπη το αποκαλούσαμε κάποτε πεινασμένο ρύζι. Η Ιταλία διαθέτει μια πολύ μεγάλη παραγωγή και το 2018 σύστησε το φόνιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μαυρομάτικα φασόλια
Τη δεκαετία του ’40, οι ΗΠΑ καλλιεργούσαν μπιζέλια σε πάνω από 20 εκατομμύρια στρέμματα για να έχουν να ταΐσουν τα ζωντανά τους. Τα νότια μπιζέλια φασολιού, δηλαδή τα γνωστά σε εμάς μαυρομάτικα, είναι πολύ σημαντική καλλιέργεια στο μεγαλύτερο κομμάτι της Αφρικής, με τη Νιγηρία να είναι η μεγαλύτερη παραγωγός στον κόσμο. Εκτός από τα μπιζέλια, βρώσιμα και γεμάτα πρωτεΐνες είναι τα φύλλα και οι φλούδες τους.
Στη Νότια Αμερική, όπου έχουν τα μαύρα και κόκκινα φασόλια, τα μαυρομάτικα μπορεί να αποτελέσουν το επόμενο στάδιο, μιας και οι υπάρχουχες καλλιέργειες φασολιών δεν αντέχουν στην ξηρασία και θα είναι όλο και πιο δύσκολη η καλλιέργεια τους.
Τάρο
Στους τροπικούς της νοτιοανατολικής Ασίας και στην Πολυνησία, το τάρο αποτελεί μια από τις κύριες τροφές σε επίπεδο λαχανικών και τρώγεται με τη ρίζα του, έχοντας έτσι πλεονέκτημα έναντι της πατάτας. Στις ΗΠΑ αυτός ο καρπός καλλιεργείται σε περιοχές που οι βαρύτατοι χειμώνες καταστρέφουν τα πάντα και γι΄αυτό επιχειρούν να το προσαρμόσουν στις καιρικές συνθήκες του νότου. Αυτή τη στιγμή στη Βόρεια Καρολίνα καλλιεργούνται 8 ποικιλίες, με κάποιες να προέρχονται από Κορέα, Φιλιππίνες, Κίνα, Χαβάη και Πουέρτο Ρίκο.
Κέρνζα
Από όλες τις προαναφερόμενες φυτικές τροφές, το κέρνζα είναι με διαφορά το φυτό της κλιματικής κρίσης. Από την πρώτη του εμφάνιση, είχε φτιαχτεί για να αντέξει στις ακραίες καιρικές συνθήκες. Αποτελεί ένα υβρίδιο που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 στην Πενσυλβάνια και φτιάχτηκε ως μια παραλλαγή του σιταρόχορτου, με στόχο να αντικαταστήσει ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής σιταριού, ώστε να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της παραγωγής της.
Το κέρνζα παρουσιάστηκε το 2019 ως ένα δημητριακό και σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ μελετάται διαρκώς για να εξελιχθεί και να τελειοποιηθεί. Σε Μινεζότα, Κάνσας και Μοντάνα καλλιεργούνται πάνω από 16.000 στρέμματα.
Διαβάστε ακόμη στο intronews.gr:
Απελπιστική η κατάσταση στη Βρετανία: Η ξηρασία καταστρέφει τις καλλιέργειες
Στεγνώνουν τα ποτάμια στην Ευρώπη: Η ξηρασία μπορεί να είναι η χειρότερη των τελευταίων 500 ετών
