Όπου φτωχός κι η μοίρα του, λέει ένα δημώδες και στην περίπτωση της κλιματικής κρίσης έχει απόλυτη ισχύ. Κι αυτό γιατί οι φτωχές χώρες, όπως η Ουγκάντα και κάμποσες άλλες εξ Αφρικής, Ασίας και Λατινικής Αμερικής, όσο κι αν το θέλουν, δε μπορούν να προετοιμαστούν για όσα θα έρθουν.
Πλέον, όλα τα κράτη έχουν αντιληφθεί ότι η ανατροπή του +1.5 στη θερμοκρασία είναι απίθανη και κοιτάζουν να ανατρέψουν κάτι χειρότερο απ΄αυτό. Παράλληλα, προετοιμάζονται σε υποδομές και μηχανισμούς, ώστε να αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, χαμηλότερο κόστος και λιγότερες απώλειες, τις φυσικές καταστροφές.
Αυτό ισχύει όμως για τον αναπτυγμένο κόσμο. Σύμφωνα με έρευνα του φιλανθρωπικού οργανισμού Jubilee Debt Campaign, 34 από τα φτωχότερα κράτη στον κόσμο είναι αναγκασμένα να ξοδεύουν 5 φορές περισσότερα χρήματα για να καλύψουν το χρέος τους, σε σχέση με τα μέτρα για την κλιματική κρίση. Πιο συγκεκριμένα, 29.4 δισ. δολάρια πάνε στο χρέος και 5.4 δισ. δολάρια πάνε στο κλίμα. Κι αυτά τα πόσα είναι σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί. Δε σημαίνει ότι έχουν ήδη διοχετευθεί προς κάποια κατεύθυνση. Η εκτίμηση είναι πως πρόκειται για ακόμα λιγότερα χρήματα ως προς την επένδυση για την κλιματική κρίση.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ουγκάντα, όπου σύμφωνα με τη Guardian , το πλάνο ήταν να ξοδέψει 537 εκατομμύρια δολάρια για υποδομές από το 2016 ως το 2020, παίρνοντας μάλιστα χρηματοδότηση από funds διεθνών πρακτορείων και από δωρητές. Σε μια χώρα που ο ετήσιος προϋπολογισμός είναι στα 107.4 εκατομμύρια δολάρια, αντιλαμβάνεται κανείς τι ύψος χρηματοδότησης υπάρχει. Όμως, την ίδια στιγμή το χρέος της χώρας είναι στα 739 εκατομμύρια, ενώ ως το 2025 προβλέπεται να εκτοξευθεί στα 1.35 δισ. δολάρια!
Αυτή η πρόβλεψη δεν αφορά μόνο στην Ουγκάντα. Το Jubilee Debt Campaign εκτιμά ότι και οι 34 φτωχότερες χώρες θα αναγκαστούν να ξοδέψουν 7 φορές περισσότερα χρήματα για το χρέος τους.
https://www.intronews.gr/7196-2-iperthermansi-planiti-ti-tha-pathei-to-soma
Η Ουγκάντα έχει 6 φορές μεγαλύτερο χρέος από τον ετήσιο προϋπολογισμό της
Πού ακριβώς πάνε αυτά τα λεφτά; Η Heidi Chow, διευθύντρια του οργανισμού, εξηγεί ότι πάνε «σε πλούσιες χώρες, σε τράπεζες και σε διεθνείς οικονομικούς θεσμούς». Με απλά λόγια, η δύση για ακόμα μια φορά κάνει αφαίμαξη σε χώρες που η φτώχια τους προκλήθηκε εξαιτίας της δικής τους ιμπεριαλιστικής πολιτικής και οργανισμοί όπως το ΔΝΤ ή η Παγκόσμια Τράπεζα, εμμένουν να ζητάνε αποπληρωμή του χρέους όταν χώρες μπορεί να πνίγονται από την άνοδο της στάθμης των ωκεανών.
Αυτοί οι δύο θεσμοί, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, τα τελευταία 20 χρόνια προτρέπουν τα κράτη να δανειστούν για να χρηματοδοτήσουν πρότζεκτ και το μόνο που πετυχαίνουν είναι η αύξηση του χρέους, αφού δανείζονται με επιτόκιο 10%, σε σχέση με το 1.5-2.5% που δανείζονται οι πλούσιες χώρες.
Ο Ausi Kibowa, από τον οργανισμό «Southern and Eastern Africa Trade Information and Negotiations Institute» (SEATINI), που βρίσκεται στην Ουγκάντα, εξηγεί πως «εξαιτίας της διαρκούς οικονομικής πίεσης στη χώρα μου από την κρίση χρέους, η κυβέρνηση της Ουγκάντα είναι ανήμπορη να ξοδέψει όσα απαιτούνται για να προστατεύσει τους ανθρώπους από την καταστροφή που φέρνει η κλιματική κρίση. Και για να μπορέσει να αποπληρώσει το χρέος, επιταχύνει την διαδικασία εξόρυξης ορυκτών. Στις επόμενες συζητήσεις του ΟΗΕ, οι ελαφρύνσεις χρέους πρέπει να είναι κεντρικό θέμα συζήτησης».
Πίσω στο 2009, οι πλούσιες χώρες του κόσμου δεσμεύτηκαν να δώσουν 100 δισ. δολάρια στις αναπτυσσόμενες χώρες για να ανταποκριθούν στην κλιματική αλλαγή. Αυτά δόθηκαν, όμως τα 2/3 εξ αυτών είναι δανεικά, άρα χρέος.
Σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο των Μαλδίβων, τον Mohamed Nasheed, που εκπροσωπεί το Climate Vulnerable Forum, έναν οργανισμό 48 χωρών, από τις πιο φτωχές του κόσμου, που έχουν συνολικό πληθυσμό 1 δισεκατομμύριο, οι περισσότερες χώρες αδυνατούν να ανταποκριθούν στα χρέη τους.
«Απειλούμαστε σε τέτοιο βαθμό, ώστε μπορεί να μην έχουμε νησί ή χώρα σε πολύ λίγο. Είναι επομένως απίθανα δύσκολο για εμάς να πληρώσουμε το χρέος, αν πάψουμε να υπάρχουμε. Δεν είναι λοιπόν δικαιολογημένο οι άμεσα πληττόμενες χώρες από το κλίμα να ζητούν από τους δανειστές τους να επαναπροσδιορίσουν το χρέος τους;».
Αυτό που εντοπίζει κανείς σε όλα τα παραπάνω, είναι ένας φαύλος κύκλος. Τα κράτη πρέπει να φτιάξουν υποδομές για την κλιματική αλλαγή. Όμως δεν έχουν λεφτά λόγω χρεών. Αναγκάζονται να αυξήσουν το χρέος για να αντεπεξέλθουν. Επειδή το χρήμα έχει αστάθμητους παράγοντες, το χρέος μεγαλώνει περισσότερο απ΄το ποσό δανεισμού. Ακόμα κι αν έχει γίνει ένα έργο, μέχρι το επόμενο το χρέος είναι αδυσώπητα απαιτητικό. Οπότε πάλι θα πρέπει να δανειστούν.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Βλέπουμε τα ποσά των προϋπολογισμών σε αυτά τα κράτη, όπως η Ουγκάντα, που είναι το 1/1000 άλλων κρατών. Η Ουγκάντα των 45 εκατομμυρίων κατοίκων, έχει προϋπολογισμό 500 φορές μικρότερο της Ελλάδας των 10 εκατομμυρίων. Άδικο, δε νομίζετε;
