Το Βασίλειο του Μπαχρέιν, μία μικρή αραβική μοναρχία της Μέσης Ανατολής, έξω από την Αραβική Χερσόνησο, γνωστό ως το πρώτο έθνος των εμιράτων που ανακάλυψε πετρέλαιο το 1932, θέλει να πάρει τον τίτλο του παγκόσμιου κέντρου για βιώσιμα μαργαριτάρια. Τα φυσικά μαργαριτάρια είναι ένα από τα πιο βιώσιμα και «ηθικά» διαμάντια πολυτέλειας.
Εκτός από ότι είναι φιλικά προς το περιβάλλον τα «διαμάντια χωρίς συγκρούσεις», εξορύσσονται σε χώρες απαλλαγμένες από πολεμικές συγκρούσεις για την κυριαρχία και τον έλεγχο του ορυκτού πλούτου στις περιοχές αυτές. Τηρούνται δηλαδή όλοι οι διεθνείς κανόνες ασφαλείας, που αφορούν τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται στα ορυχεία αλλά και τους εργαζόμενους.
Έτσι, το Μπαχρέιν προσπαθεί να αναβιώσει την παραδοσιακή βιομηχανία μαργαριταριών, που κάποτε στήριζε την οικονομία της χώρας. Για αιώνες, συλλέγαν στρείδια από τον πυθμένα της θάλασσας, καθώς παρήγαγαν μαργαριτάρια. Ο Faten Ebrahim Mattar, έμπορος μαργαριταριών έκτης γενιάς που βρίσκεται στην επιχείρηση από τη δεκαετία του 1850, αποκαλύπτει χαρακτηριστικά ότι πριν το πετρέλαιο πολλοί έκαναν εμπόριο μαργαριταριών. Σύμφωνα με τον Mattar, το Μπαχρέιν έχει τη φήμη της «Μέκκας του Μαργαριταριού».
Άρχισε να χάνει σε ζήτηση όταν εμφανίστηκαν τα καλλιεργημένα μαργαριτάρια στην Ιαπωνία στις αρχές του 1900 και εντάθηκε κατά τη Παγκόσμια Οικονομική Ύφεση τη δεκαετία του 1930. Τώρα, όμως, οι πολύτιμοι λίθοι αναγεννιούνται καθώς οι καταναλωτές αναζητούν πιο «ηθικά» κοσμήματα και μοναδικά κομμάτια. Το να είχες ένα μαργαριτάρι με τέλειο σχήμα ήταν υπερβολικού πλούτου, στις αρχές του 20ου αιώνα. Σήμερα, τα κοσμήματα από φυσικό μαργαριτάρι μπορούν να κοστίζουν πάνω από 300.000 δολάρια σε δημοπρασία. Κάποια με ιστορία πίσω τους πωλούνται έως και 32 εκατομμύρια δολάρια .
Το 2012 η UNESCO ανακήρυξε τα μαργαριτάρια του Μπαχρέιν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, αποκαλώντας την περιοχή το «τελευταίο εναπομείναν πλήρες στοιχείο της πολιτιστικής παράδοσης του μαργαριταριού και του πλούτου που παρήγαγε σε μια εποχή που το εμπόριο κυριαρχούσε στην οικονομία του». Η γεωγραφική του θέση, ανάμεσα σε Ιράκ και Ινδία, βοηθά στο να θεωρείται μια σημαντική αγορά.
Πώς δημιουργούνται τα φυσικά μαργαριτάρια
Τα φυσικά μαργαριτάρια σχηματίζονται όταν ένα αντικείμενο, όπως ένας κόκκος άμμου, μπαίνει μέσα σε ένα στρείδι. Για να προστατευθεί, το στρείδι παράγει μια ιριδίζουσα ορυκτή ουσία, ώστε να καταπιεί το αντικείμενο. Δεν το κάνουν όλα τα στρείδια όμως. Βρίσκονται μόνο σε 1 στα 10.000 στρείδια και το καθένα αναπτύσσεται οργανικά για αρκετά χρόνια σε ένα μοναδικό σχήμα. Αυτό καθιστά κάθε φυσικό μαργαριτάρι τόσο σπάνιο όσο και αμίμητο.
Αναπτύσσονται χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, σε αντίθεση με αυτά από αγροκτήματα, τα οποία συχνά περιλαμβάνουν σκόπιμη εισαγωγή ενός ξένου αντικειμένου, όπως χάντρας, σε ένα στρείδι. Δεν είναι επιβλαβή για το περιβάλλον και η συλλογή του γίνεται με τον ασφαλέστερο τρόπο. Αδειοδοτημένοι δύτες μαζεύουν προσεκτικά τα στρείδια με το χέρι, λέει η Noora Jamsheer, Διευθύνουσα Σύμβουλος του Ινστιτούτου Μπαχρέιν για Μαργαριτάρια και Πολύτιμους Λίθους (DANAT), που ιδρύθηκε το 2017 για να υποστηρίξει ένα εθνικό σχέδιο για την αναζωογόνηση του τομέα.
Σε συνεργασία με το Ανώτατο Συμβούλιο Περιβάλλοντος και το Λιμενικό Σώμα, το DANAT παρακολουθεί και θωρακίζει την υγεία των μαργαριταριών. Όταν κρίνεται αναγκαίο, αναστέλλει τις καταδύσεις σε ορισμένες περιοχές, για να επιτραπεί η ανάπτυξη. Παρά την πανδημία, το 2021 σημειώθηκε σημαντική αύξηση στον αριθμό των αδειών κατάδυσης που εκδόθηκαν, με την αγορά φυσικών μαργαριταριών να σημειώνει σταθερή ανάπτυξη.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την αγορά φυσικών μαργαριταριών σήμερα είναι το καλλιεργημένο μαργαριτάρι, σύμφωνα με τον Kenneth Scarratt, πρόεδρος της Επιτροπής Pearl της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Κοσμήματος (CIBJO). Τα καλλιεργημένα είναι οι βασικοί ανταγωνιστές τους, καθώς οι διαφορές δεν είναι εμφανείς για έναν που δεν είναι έμπειρος στον τομέα. Με τα φυσικά μαργαριτάρια να πιάνουν εκατομμύρια σε δημοπρασίες και τα καλλιεργημένα αντίστοιχά τους να είναι διαθέσιμα σε χαμηλές τιμές, είναι φυσιολογικό οι καταναλωτές να επιλέξουν την τέλεια απομίμηση.
Ο Scarratt λέει ότι τα περισσότερα από τα μαργαριτάρια που βρέθηκαν στο Μπαχρέιν είναι «seed pearls», δηλαδή μικρά μαργαριτάρια που χρησιμοποιούνται σε περίπλοκα σχέδια κοσμημάτων και ενδύματα υψηλής μόδας (π.χ από οίκους μόδας όπως Gucci, Louis Vuitton κ.α). Γενικά όμως η υπερπολυτέλεια και οτιδήποτε σπάνιο κεντρίζει το ενδιαφέρον.
Αυτά τα μαργαριτάρια του Μπαχρέιν είναι στο επίκεντρο, αφού εμφανίζονται νέοι οίκοι κοσμημάτων και καθιερωμένοι κοσμηματοπώλες αρχίζουν να τοποθετούν τα φυσικά μαργαριτάρια σε μοντέρνα σχέδια.