Μεγάλες ποσότητες μεθανίου διαρρέουν από πηγές και εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου. Χαρτογραφήθηκαν για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών δορυφόρων Sentinel κι αποκαλύφθηκαν οι χώρες που αποτελούν την «πηγή του κακού».

Περίπου 150 στήλες μεθανίου, ενός αερίου του θερμοκηπίου, παρατηρήθηκαν από το Διάστημα να καλύπτουν τεράστιες περιοχές, εκτεινόμενες σε απόσταση έως 300 χιλιομέτρων, οι οποίες είχαν -σε μεγάλο βαθμό- περάσει απαρατήρητες έως τώρα. Το μεθάνιο είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παράγοντας κλιματικής αλλαγής μετά το διοξείδιο του άνθρακα (CO2)·

Τον Νοέμβριο του 2021 περισσότερες από 100 χώρες υποσχέθηκαν στη Γλασκώβη να περικόψουν κατά 30% τις εκπομπές μεθανίου έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα τους το 2020. Ο τομέας πετρελαίου και φυσικού αερίου υπολογίζεται ότι ευθύνεται για τουλάχιστον το ένα τέταρτο των συνολικών ανθρωπογενών εκπομπών μεθανίου. Για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης το σφράγισμα των εκτεταμένων διαρροών είναι αναγκαίο.

Οι τρεις χώρες με τις μεγαλύτερες διαρροές μεθανίου, σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό «Science», είναι το Τουρκμενιστάν (πάνω από ένα εκατομμύριο τόνους μεταξύ 2019 και 2020), η Ρωσία (σχεδόν ένα εκατομμύριο), οι ΗΠΑ. Ακολουθούν το Ιράν, η Αλγερία και το Καζακστάν. Όμως, οι δορυφόροι δεν μπόρεσαν να καταγράψουν καλά το μεθάνιο πάνω από περιοχές άλλων μεγάλων χωρών, όπως ο Καναδάς και η Κίνα, λόγω της συχνής πυκνής νεφοκάλυψης. Αντίθετα, γνωστές πετρελαιοπαραγωγές χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ, δεν φαίνεται να ευθύνονται ιδιαίτερα για διαρροές μεθανίου.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι μεγάλες διαρροές μεθανίου που ανίχνευσαν αντιπροσώπευαν το οκτώ έως δώδεκα τοις εκατό των παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου από τις υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Ο αντίκτυπος που έχουν οι διαρροές μεθανίου

O Thomas Lauvaux, ερευνητής στο Εργαστήριο Κλιματικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών στη Γαλλία, λέει ότι υπάρχει απόκλιση μεταξύ των επίσημων εκτιμήσεων των εκπομπών μεθανίου και των παρατηρήσεων. Οι ερευνητές, κυρίως από τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, ανίχνευσαν στη διετία 2019-2020 συνολικά περίπου 1.800 μεγάλες πηγές εκπομπών μεθανίου (με ρυθμό άνω των 25 τόνων ανά ώρα), εκ των οποίων οι 1.200 αφορούν τον τομέα πετρελαίου-φυσικού αερίου.

Συνήθως διαρρέει από τις εγκαταστάσεις των βιομηχανιών πετρελαίου και φυσικού αερίου, είτε κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης αγωγών είτε από τις χωματερές και τη διαχείριση αποβλήτων. Μπορεί να διαρρεύσει και από την εξόρυξη και την παραγωγή άνθρακα, ή ακόμα από την γεωργία και την κτηνοτροφία. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το 30% έως 50% της σημερινής ανόδου των θερμοκρασιών οφείλεται στο μεθάνιο, καθώς έχει 30 φορές μεγαλύτερη ικανότητα ανόδου της θερμοκρασίας σε βάθος 100 ετών.

Πιο εξελιγμένοι δορυφόροι, με πιο ευαίσθητους αισθητήρες, θα τεθούν σε τροχιά τα επόμενα πέντε χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει ακόμη πιο λεπτομερής ανίχνευση του μεθανίου, εντείνοντας έτσι τις πιέσεις στον τομέα πετρελαίου-φυσικού αερίου να σφραγίσει τι2ς διαρροές και παράλληλα να έχει μεγάλη εξοικονόμηση πόρων. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, το φράγμα στις υπερεκπομπές θα μπορούσε να εξοικονομήσουν 250 δολάρια ανά τόνο μεθανίου, υπολόγισαν οι ερευνητές.