Περιεχόμενα
Ξέχνα το απλό φτέρνισμα της άνοιξης. Η κλιματική αλλαγή έχει βάλει τις αλλεργίες σε fast-forward, κάνοντας τη γύρη πιο έντονη, πιο επίμονη και, σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα και θανάσιμη. Οι ειδικοί προειδοποιούν: οι υψηλότερες θερμοκρασίες δεν φέρνουν μόνο πιο μακριές εποχές γύρης, αλλά και ακραία φαινόμενα που μετατρέπουν τον αέρα σε εφιάλτη για εκατομμύρια ανθρώπους.
Η καταιγίδα που έπνιξε τη Μελβούρνη
Φαντάσου μια καταιγίδα που δεν φέρνει μόνο βροχή, αλλά και έναν αόρατο εχθρό καθώς οι αλλεργίες πλέον προκαλούνται χωρίς να το καταλάβεις.
Στις 21 Νοεμβρίου 2016, η Μελβούρνη έζησε έναν τέτοιο εφιάλτη. Τρισεκατομμύρια κόκκοι γύρης, διαλυμένοι από κεραυνούς και υγρασία, μετατράπηκαν σε μικροσκοπικά βλήματα που εισέβαλαν στους πνεύμονες χιλιάδων ανθρώπων.
Οι τηλεφωνικές γραμμές των ασθενοφόρων κατέρρευσαν, τα νοσοκομεία γέμισαν με ανθρώπους που πάλευαν να αναπνεύσουν, και οκτώ φορές περισσότεροι ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα κατέκλυσαν τα επείγοντα. Δέκα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ανάμεσά τους μια 20χρονη φοιτήτρια που κατέρρευσε περιμένοντας βοήθεια.
«Ήταν σαν να αναπνέεις κανονικά και ξαφνικά, μέσα σε μισή ώρα, να πνίγεσαι», είπε ένας επιζών από το νοσοκομείο. Ο Πολ Μπεγκς, καθηγητής περιβαλλοντικής υγείας στο Πανεπιστήμιο Macquarie, το περιγράφει ως «πρωτοφανές και καταστροφικό». Η διάγνωση; «Άσθμα από καταιγίδα» –ένα φαινόμενο όπου οι καταιγίδες θρυμματίζουν τη γύρη, απελευθερώνοντας αλλεργιογόνα που χτυπούν ακόμα και όσους δεν είχαν ποτέ άσθμα.
Γύρη on Steroids
Η κλιματική αλλαγή δεν παίζει πια στα κρυφά. Οι θερμότεροι χειμώνες και οι πρώιμες άνοιξες έχουν κάνει τις εποχές γύρης να ξεκινούν νωρίτερα και να διαρκούν περισσότερο. Στις ΗΠΑ, 39 πολιτείες περιμένουν φέτος επίπεδα γύρης πάνω από τον μέσο όρο, ενώ σε περιοχές όπως η Μινεάπολη και το Φάργκο, οι εποχές έχουν επιμηκυνθεί κατά 18-21 μέρες τα τελευταία 20 χρόνια.
Μέχρι το 2100, οι ειδικοί προβλέπουν ότι οι εποχές γύρης μπορεί να ξεκινούν 40 μέρες νωρίτερα και να τελειώνουν 15 μέρες αργότερα. Με λίγα λόγια: δύο επιπλέον μήνες φαγούρας, φτερνίσματος και δυσκολίας στην αναπνοή.
Και δεν είναι μόνο η διάρκεια. Η ποσότητα γύρης εκτοξεύεται. Το διοξείδιο του άνθρακα, που αυξάνεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, λειτουργεί σαν σούπερ λίπασμα για φυτά όπως η αμβροσία –ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς των αλλεργικών.
Πειράματα δείχνουν ότι σε ατμόσφαιρα με διπλάσια CO2 από τη σημερινή, η αμβροσία παράγει 50% περισσότερη γύρη, ενώ κάποιες βελανιδιές φτάνουν μέχρι και 13 φορές μεγαλύτερη παραγωγή. «Και δεν είναι μόνο περισσότερη», λέει ο Λιούις Ζίσκα, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. «Μπορεί να είναι και πιο τοξική, πυροδοτώντας ακόμα χειρότερες αντιδράσεις».
Ένας παγκόσμιος πονοκέφαλος με αρκετή δόση… αλλεργίας
Η αμβροσία, που ξεκίνησε από τη Βόρεια Αμερική, έχει γίνει παγκόσμιος κατακτητής, σκορπίζοντας αλλεργίες σε Ευρώπη, Αυστραλία και Ασία. Στην Ουγγαρία, το 60% του πληθυσμού είναι ευαίσθητο στη γύρη της. Μέχρι το 2050, οι επιστήμονες προβλέπουν ότι η συγκέντρωσή της θα τετραπλασιαστεί, χτυπώντας ακόμα και περιοχές όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου μέχρι πρόσφατα ήταν σχεδόν ανύπαρκτη.
Και δεν είναι μόνο η αμβροσία. Οι καταιγίδες, που γίνονται πιο συχνές και άγριες λόγω κλιματικής αλλαγής, μετατρέπονται σε αλλεργιογόνες βόμβες. Εκτός από τη Μελβούρνη, παρόμοια περιστατικά έχουν χτυπήσει το Μπέρμιγχαμ και την Ατλάντα. «Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τα πάντα: την ποσότητα, την εποχικότητα, ακόμα και το είδος της γύρης που εισπνέουμε», λέει ο Μπεγκς.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τις αλλεργίες;
Η λύση δεν είναι απλή, αλλά υπάρχει ελπίδα που θα έχει θετικό αντίκτυπο στις αλλεργίες. Η μείωση των εκπομπών CO2 είναι το πρώτο βήμα για να φρενάρουμε την έκρηξη της γύρης. Πέρα από αυτό, έξυπνες κινήσεις μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Στο Βερολίνο, ομάδες κυνηγούν την αμβροσία για να την εξαλείψουν, ενώ η Ελβετία την έχει απαγορεύσει εντελώς. Ακόμα και ο αστικός σχεδιασμός παίζει ρόλο: φυτεύοντας λιγότερα «αρσενικά» δέντρα που παράγουν γύρη και επιλέγοντας φυτά που δεν πυροδοτούν αλλεργίες, οι πόλεις μπορούν να γίνουν πιο φιλικές για τους πάσχοντες.
Η παρακολούθηση της γύρης είναι επίσης κρίσιμη. Ενώ ξέρουμε ανά πάσα στιγμή τη θερμοκρασία ή την υγρασία, τα δεδομένα για τη γύρη είναι ελλιπή. «Πρέπει να ξέρουμε τι αναπνέουμε», λέει ο Μπεγκς.
Χώρες όπως η Φινλανδία πρωτοπορούν με μοντέλα πρόβλεψης, αλλά οι επιστήμονες ζητούν πιο ακριβείς μετρήσεις των αλλεργιογόνων, που συνδέονται καλύτερα με τα συμπτώματα.
Η ωμή αλήθεια
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πια μόνο για πολικές αρκούδες και παγετώνες. Είναι ο λόγος που φτερνίζεσαι περισσότερο, που τα μάτια σου δακρύζουν, που ίσως δυσκολεύεσαι να αναπνεύσεις, που οι αλλεργίες εκτοξεύονται.
Από τις καταιγίδες που σκοτώνουν μέχρι τις εποχές γύρης που δεν τελειώνουν ποτέ, οι αλλεργίες γίνονται ο νέος εχθρός ενός θερμότερου πλανήτη. «Η επιστήμη είναι ξεκάθαρη», λέει ο Μπεγκς. «Αν δεν δράσουμε, τα χειρότερα έρχονται».
Για να στο πούμε πιο ξεκάθαρα, όσο δεν αποφασίζεις να μειώσεις το αποτύπωμά σου στο περιβάλλον, όσο δεν παίρνεις τις γενναίες αποφάσεις να αλλάξεις τρόπο ζωής, τότε θα ταλαιπωριέσαι κάθε χρόνο όλο και περισσότερο!
* Πηγή: BBC
