Η ουρά μιας μεγάπτερης φάλαινας είναι τόσο μοναδική όσο ένα δακτυλικό αποτύπωμα. Το μεγάλο ουραίο πτερύγιο, μαύρο και λευκό, βγαίνει πολύ έξω από το νερό όταν η φάλαινα καταδύεται. Η ύστατη άκρη αυτού του πτερυγίου είναι κυματιστή. Το περίγραμμα αυτού του πτερυγίου είναι ιδιαίτερο για κάθε φάλαινα και μπορεί να βοηθήσει στην ατομική της ταυτοποίηση.
Όταν ο Άνταμ Α. Πακ, ερευνητής θαλάσσιων θηλαστικών στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης στο Χίλο, φωτογράφιζε φάλαινες στο Φρέντερικ Σάουντ* της Αλάσκας τον Ιούλιο, αναγνώρισε αμέσως τα σημάδια ενός παλιού φίλου.
Το πτερύγιο που είδε – ανήκει σε μια φάλαινα που ονομάζεται Old Timer. Ο Old Timer εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1972. Σήμερα είναι τουλάχιστον 53 ετών, καθιστώντας τον «την παλαιότερη γνωστή μεγάπτερη φάλαινα στον κόσμο», δήλωσε ο Δρ. Πακ, ο οποίος είναι επίσης συνιδρυτής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Dolphin.
Οι πληθυσμοί των μεγάπτερων φαλαινών, που κάποτε είχαν μειωθεί από την εμπορική φαλαινοθηρία, έχουν ανακάμψει τις τελευταίες δεκαετίες. Αλλά τα ζώα απειλούνται από τραυματισμούς σε αλιευτικά εργαλεία και την κλιματική αλλαγή. Και ο Δρ Πακ είχε ανησυχήσει για το Old Timer: Η τελευταία φορά που είχε δει τη φάλαινα, το 2015, ήταν στη μέση ενός ρεκόρ καύσωνα. Δεκάδες θαλασσοπούλια και θαλάσσια θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των μεγάπτερων φαλαινών, πέθαναν.
Αλλά μετά από εννέα χρόνια, είδε με τα μάτια του ότι το Old Timer είχε επιβιώσει.
«Ήταν συγκινητικό, γιατί συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν μόνο οι μεγαλύτερες σε ηλικία φάλαινες που χάνονταν», δήλωσε ο Δρ Πακ.
Ιστορικά, η παρακολούθηση της θέσης των φαλαινών έχει γίνει με τον δύσκολο τρόπο: από τους επιστήμονες που χρησιμοποιούν τα μάτια τους για να συγκρίνουν νέες φωτογραφίες με παλιές. Αλλά οι μελλοντικές μελέτες του Old Timer και άλλων μεγάπτερων όλων των ηλικιών πρόκειται να επιταχυνθούν με τεχνητή νοημοσύνη. Και ο Δρ Πακ ελπίζει ότι θα τον βοηθήσει να μάθει πώς και γιατί μερικές φάλαινες μπορούν να αντέξουν σε δύσκολες συνθήκες.
Πολλαπλοί πληθυσμοί μεγάπτερων φαλαινών κατοικούν στον Βόρειο Ειρηνικό. Ο Old Timer ανήκει σε μια ομάδα φαλαινών που ταξιδεύει τους χειμώνες στα νερά γύρω από τη Χαβάη όπου αναπαράγει και τα καλοκαίρια επιστρέφει στη νοτιοανατολική Αλάσκα. Εκεί τρώει ψάρια και μικροσκοπικά ζώα που μοιάζουν με γαρίδες γνωστά ως κριλ. Αυτές οι μεγάπτερες φάλαινες έχουν αποτελέσει αντικείμενο μιας συνεχιζόμενης επιστημονικής μελέτης, η οποία ξεκίνησε το 1976, όταν ένας ερευνητής θαλάσσιων θηλαστικών, ο Λούις Χέρμαν, άρχισε να φωτογραφίζει τις φάλαινες και τα χαρακτηριστικά τους τρηματώδη.
Ο Δρ Χέρμαν διεξήγαγε ετήσιες έρευνες, συγκεντρώνοντας μια τεράστια συλλογή εικόνων ουράς που επέτρεψαν στους επιστήμονες να παρακολουθούν μεμονωμένες φάλαινες κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αυτές οι φωτογραφίες, οι οποίες τώρα αριθμούν περισσότερες από 30.000, έχουν δώσει νέα εικόνα για τη ζωή των φαλαινών, από τα μεταναστευτικά τους πρότυπα έως τις κοινωνικές συμπεριφορές τους.
Photo Credit: Φρέντερικ Σάουντ, Αλάσκα – Shutterstock
«Είναι μία από τις μεγαλύτερες εν εξελίξει επιστημονικές μελέτες για τις μεγάπτερες φάλαινες στον κόσμο», δήλωσε ο Δρ Πακ, ένας από τους πρώην μαθητές και συναδέλφους του Δρ Χέρμαν και τώρα επικεφαλής του προγράμματος φαλαινών.
Η μελέτη εισέρχεται τώρα στην εποχή της μηχανικής μάθησης, με τη βοήθεια μιας διαδικτυακής πλατφόρμας που ονομάζεται Happywhale, η οποία συλλέγει φωτογραφίες φαλαινών από επιστήμονες και μέλη του κοινού από όλο τον κόσμο. Η βάση δεδομένων Happywhale περιέχει σήμερα περίπου 1,1 εκατομμύρια εικόνες περισσότερων από 100.000 μεμονωμένων μεγάπτερων, δήλωσε ο Τεντ Τσίζμαν, συνιδρυτής της Happywhale και υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Southern Cross στην Αυστραλία.
Οι αλγόριθμοι αντιστοίχισης φωτογραφιών που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη βοηθούν στην αυτόματη αναγνώριση των φαλαινών στις υποβληθείσες φωτογραφίες, βοηθώντας τους επιστήμονες στο πεδίο ή άλλους που πρέπει να αναζητήσουν προηγούμενες θεάσεις ενός συγκεκριμένου ζώου.
«Το Happywhale έχει φέρει επανάσταση στον τομέα μας και έχει καταστήσει δυνατές συνεργασίες μεγάλης κλίμακας», δήλωσε ο Δρ Πακ.
Νωρίτερα φέτος, ο Τσίζμαν, ο Δρ Πακ και δεκάδες άλλοι ερευνητές χρησιμοποίησαν το εργαλείο αναγνώρισης εικόνας του Happywhale για να εκτιμήσουν την αφθονία των μεγάπτερων φαλαινών στον Βόρειο Ειρηνικό από το 2002 έως το 2021. Αρχικά, ο πληθυσμός αυξήθηκε, ανεβαίνοντας σε περίπου 33.500 φάλαινες το 2012.
Αλλά στη συνέχεια έπεσε απότομα. Αυτή η μείωση του πληθυσμού συνέπεσε με το σοβαρό θαλάσσιο κύμα καύσωνα, όταν ο Δρ Πακ εντόπισε για τελευταία φορά τον Old Timer.
Διήρκεσε από το 2014 έως το 2016 και μείωσε την προσφορά ψαριών και κριλ. «Υπάρχουν πολλά περισσότερα που θέλουμε να μάθουμε για το γεγονός, αλλά είναι αρκετά σαφές: τα θερμότερα νερά σημαίνουν ότι τα τρόφιμα είναι λιγότερο διαθέσιμα συνολικά και αυτά που είναι διαθέσιμα είναι πιο διασκορπισμένα και βαθύτερα», δήλωσε ο Τσίζμαν σε ένα email.
Ο μεγάπτερος πληθυσμός της Χαβάης επλήγη ιδιαίτερα σκληρά, σημειώνοντας πτώση κατά 34% από το 2013 έως το 2021. Αν και υπήρξαν κάποιες θεάσεις του Old Timer που αναφέρθηκαν μετά το 2015, ο Δρ Πακ ήταν ενθουσιασμένος που τελικά είδε τη φάλαινα ο ίδιος. Αυτός ο ενθουσιασμός σύντομα έδωσε τη θέση του στην περιέργεια: Γιατί είχε επιβιώσει ο Old Timer, όταν τόσοι πολλοί άλλοι είχαν χαθεί;
Τώρα, ο Δρ Πακ ελπίζει να μάθει περισσότερα, με τη βοήθεια της Happywhale. Σχεδιάζει να διερευνήσει πώς οι μεγάπτεροι επέζησαν στα αδύνατα χρόνια και αν υπάρχουν διακριτά μοτίβα. Θα μπορούσε η ηλικία του Old Timer να ήταν πλεονέκτημα;
Η ιδέα παραμένει υποθετική και δεν είναι ακόμη σαφές εάν ο Old Timer ήταν η εξαίρεση ή ο κανόνας. «Πόσες φάλαινες όπως ο Old Timer ήταν ανθεκτικές σε αυτή την καταστροφή των θαλάσσιων πόρων;» είπε.
*Το Φρέντερικ Σάουντ είναι ένα πέρασμα νερού στο Αρχιπέλαγος του Αλεξάνδρου στη Νοτιοανατολική Αλάσκα που χωρίζει το νησί Κουρπένοφ στα νότια από το νησί Αντμιράλτι στα βόρεια.
Πηγή: New York Times
Photo Credit: Η μεγάπτερη φάλαινα Old Timer, που παρατηρήθηκε από τον Άνταμ Πακ στις 29 Ιουλίου στο Φρέντερικ Σάουντ στη νοτιοανατολική Αλάσκα. – Adam Pack/NOAA Ερευνητική
