Επί χιλιετίες, άνθρωποι από όλα τα μήκη και πλάτη της γης, αναφέρουν πως πριν από μεγάλες φυσικές καταστροφές παρατηρείται η ανήσυχη συμπεριφορά των ζώων. Το 2004, ένα τσουνάμι προκάλεσε σεισμό κλίμακας 9.1 ρίχτερ κάτω από την θάλασσα της Ινδονησίας, προκαλώντας την βύθιση παράκτιων κοινοτήτων του Ινδικού Ωκεανού και σκοτώνοντας 225.000 ανθρώπους κατά μήκος δεκάδων χωρών. Οι μαζικές απώλειες προήλθαν από το γεγονός ότι αρκετές κοινότητες δεν είχαν λάβει καμία προειδοποίηση για τον μεγάλο κίνδυνο που ελλόχευε.
Ανθρώπινες κατασκευές προειδοποίησης όπως ανιχνευτές σεισμού, απέτυχαν να εντοπίσουν σημάδια. Αρκετοί ανιχνευτές βρίσκονταν εκτός λειτουργίας εξαιτίας της κακής συντήρησης, ενώ αρκετές παράκτιες περιοχές δεν είχαν καν προειδοποιητικές σειρήνες για επερχόμενο τσουνάμι. Η κρατική ενημέρωση επίσης απέτυχε, αφού αρκετά μηνύματα δεν μπόρεσαν να παραδοθούν στα κινητά χρηστών ή δεν διαβάστηκαν ποτέ.
Παρόλα αυτά, λεπτά, ακόμη και ώρες πριν τα κύματα των 9 μέτρων σκορπίσουν τον θάνατο, αρκετά ζώα φαίνεται να είχαν διαισθανθεί τον κίνδυνο, προσπαθώντας να απομακρυνθούν από την περιοχή. Σύμφωνα με μάρτυρες, ελέφαντες έτρεχαν προς ψηλότερα σημεία, φλαμίνγκο εγκατέλειπαν τις φωλιές τους που βρίσκονταν κοντά στην ακτή και σκύλοι αρνούνταν να βγουν σε εξωτερικό χώρο.
Στο παραθαλάσσιο χωριό Bang Koey της Ταϊλάνδης, ντόπιοι ανέφεραν πως μια αγέλη βούβαλων που βρίσκονταν στην ακτή, άρχισαν ξαφνικά να κουνούν νευρικά τα αυτιά τους και να καθηλώνουν το βλέμμα τους στον ορίζοντα, τρέχοντας λεπτά πριν φτάσει το τσουνάμι προς την κορυφή ενός λόφου.
«Επιζώντες, έχουν επίσης αναφέρει πως είδαν ζώα, όπως αγελάδες, κατσίκες και πτηνά, να εγκαταλείπουν εσκεμμένα το νησί, λίγη ώρα μετά τον σεισμό και πριν το τσουνάμι», αναφέρει η Irina Rafliana, πρώην μέλος μιας συμβουλευτικής ομάδας για την Διεθνή Στρατηγική Κινδύνου Καταστροφών των Ηνωμένων Εθνών (UNISDR) και νυν ερευνήτρια του Γερμανικού Ινστιτούτου Ανάπτυξης.
Η καταγραφή τέτοιων συμπεριφορών πριν από φυσικές καταστροφές, ώθησε ερευνητές να πραγματοποιήσουν ενδελεχή έρευνα στην θεωρία πως τα ζώα διαθέτουν βιολογικά συστήματα που τα προειδοποιούν για επικείμενες καταστροφές. Κάτι τέτοιο, προκαλεί την εξής σημαντική ερώτηση: Θα μπορούσαν τα ζώα να παρέχουν έγκαιρη ενημέρωση για τέτοια γεγονότα στους ανθρώπους;
Μια από τις σημαντικότερες έρευνες στον τρόπο με τον οποίο τα ζώα προβλέπουν καταστροφές, διεξήχθη πέντε χρόνια νωρίτερα, από μια ομάδα ερευνητών στην Γερμανία. Η μελέτη περιλάμβανε την καταγραφή των κινήσεων διαφόρων ζώων (αγελάδων, προβάτων και σκύλων) μέσα σε μια φάρμα στην σεισμογενή περιοχή Marches στην κεντρική Ιταλία. Κολάρα με τσιπ τοποθετήθηκαν σε κάθε ζώο, τα οποία έστελναν δεδομένα για τις κινήσεις που έκαναν, στον κεντρικό υπολογιστή, κάθε λίγα λεπτά, κατά την περίοδο του Οκτωβρίου 2016 έως τον Απρίλιο 2017.
Στο διάστημα αυτό, επίσημες στατιστικές κατέγραψαν περισσότερους από 18.000 σεισμούς στην περιοχή, με μικρότερη κλίμακα εκείνη των 0.4 ρίχτερ αλλά και μερικούς κλίμακας των 4 και άνω ρίχτερ – συμπεριλαμβανομένου και του ισχυρού σεισμού των 6.6 ρίχτερ στην περιοχή Νόρτσια.
Οι ερευνητές βρήκαν αποδείξεις πως τα αγροτικά ζώα ξεκίνησαν να αλλάζουν την συμπεριφορά τους περίπου 20 ώρες πριν από κάθε σεισμό. Κάθε φορά που εκείνα ήταν κατά 50% πιο δραστήρια από το συνηθισμένο για περισσότερα από 45 λεπτά, οι ερευνητές παρατηρούσαν στην συνέχεια σεισμό της κλίμακας άνω των 4 ρίχτερ. Εφτά από τους οχτώ ισχυρούς σεισμούς προβλέφθηκαν με αυτόν τον τρόπο.
Μια ακόμη μελέτη που έλαβε χώρα, κατέγραψε τις κινήσεις τσιπαρισμένων κατσικιών στις ηφαιστειακές πλαγιές του βουνού Etna στην Σικελία, όπου παρατηρήθηκε επίσης πως τα ζώα είχαν πλήρη αντίληψη του πότε θα ενεργοποιηθεί το ηφαίστειο.
Επιστήμονες, μελετούν το αν οι ηλεκτρομαγνητικές δονήσεις πριν από κάθε σεισμό, αποτελούν προειδοποιητικό σημάδι για τα ζώα που μπορούν να τις αντιληφθούν.
Ένας ακόμη τρόπος με τον οποίο ενδεχομένως τα ζώα να αντιλαμβάνονται πιθανούς σεισμούς, είναι η εμφάνιση συγκεκριμένων τοξικών χημικών. Για παράδειγμα, αν έρθουν σε επαφή με το νερό, μπορούν να αντιληφθούν την οξείδωση που δημιουργεί πριν τον σεισμό, η απελευθέρωση του υπεροξειδίου του υδρογόνου. Χημικές αντιδράσεις που προκαλούνται μέσα στο χώμα, μπορούν να απελευθερώσουν επίσης δυσάρεστα παράγωγα όπως το όζον.
Ερευνητές, θα πρέπει να παρατηρήσουν μεγαλύτερο αριθμό ζώων για μεγαλύτερες περιόδους και σε διαφορετικές σεισμικές ζώνες ανά τον κόσμο, πριν τα χρησιμοποιήσουν ως προειδοποιητική μέθοδο για πιθανούς σεισμούς. Για αυτόν τον λόγο, αρκετοί στρέφονται στο παγκόσμιο παρατηρητήριο ζώων Icarus, στον Διεθνή Διαστημικό σταθμό, ώστε να συλλέξουν δεδομένα κίνησης των ζώων σε παγκόσμια εμβέλεια.
Το παρατηρητήριο Icarus, είναι μια πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε από την παγκόσμια συνεργασία επιστημόνων το 2002. Στόχος του, είναι να παρέχει ένα ακριβές σύστημα παγκόσμιας παρατήρησης τσιπαρισμένων μικρών ζώων (όπως πτηνά), για να παρέχει δεδομένα και στοιχεία σχετικά με τις αντιδράσεις του ζωικού βασιλείου του πλανήτη και του ίδιου του φυσικού συστήματος.
Παρόλα αυτά, δεν ενστερνίζονται όλοι οι ειδικοί την πεποίθηση πως η συμπεριφορά των ζώων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αξιόπιστη επιλογή πρόβλεψης φυσικών καταστροφών. Ακόμη και αν μπορεί να βοηθήσει, η κίνηση των ζώων δεν μπορεί να θεωρηθεί αρκετή. Οι άνθρωποι, θα πρέπει να βασιστούν σε έναν συνδυασμό προειδοποιητικών στοιχείων για να έχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα.
Παρότι δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε σημείο να μπορούμε να συνομιλήσουμε με τα ζώα, ίσως να είναι πια ώρα να δώσουμε περισσότερη σημασία στις προειδοποιήσεις τους.
Πηγή: BBC
