Μια νέα πρόκληση καλείται να αντιμετωπίσει η Ανδαλουσία, λόγω των παράνομων καλλιεργειών φράουλας. Πώς οι φάρμες μπορούν να αποτελέσουν πρόβλημα; Συγκεκριμένα, στην άγρια περιοχή του τεράστιου εθνικού πάρκου Doñana στη νότια Ισπανία, η στάθμη του νερού μαρτυρά το μέγεθος της καταστροφής. Αν και υπάρχει πολύ λιγότερο νερό στο Charco de la Boca από ό,τι θα έπρεπε αυτή την εποχή του χρόνου, τα πάει καλύτερα από πολλά μέρη των εκτεταμένων υγροτόπων, των πράσινων «πνευμόνων» της Ευρώπης.
Στη Doñana, όμως, όπου τα δάση και οι αμμόλοφοι εκτείνονται στις επαρχίες Huelva, Seville και Cádiz, η παροχή νερού έχει μειωθεί δραστικά τα τελευταία 30 χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής, της γεωργίας, της ρύπανσης των ορυχείων και της αποστράγγισης των βαλτών. Η Doñana να αναφέρουμε ότι είναι ένα μοναδικό μέρος που βρίσκεται ανάμεσα στη νότια Ευρώπη και τη βόρεια Αφρική. Αποτελεί την κύρια διαδρομή μετανάστευσης για όλα τα πουλιά – περίπου 6 εκατομμύρια- στην Ευρώπη και πολλά σπάνια είδη εντοπίζονται εκεί.
Παρά το πρόβλημα, οι αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο να παραχωρήσουν αμνηστία στους αγρότες που αξιοποιούν παράνομα τον υπόγειο υδροφορέα για να καλλιεργήσουν φράουλες. Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα που κυβερνά την Ανδαλουσία εδώ και τρία χρόνια παραβλέπει τις προειδοποιήσεις της UNESCO, που προειδοποίησε ότι το καθεστώς παγκόσμιας κληρονομιάς της περιοχής κινδυνεύει από τέτοιες παράνομες ενέργειες.
Το κόμμα ανακοίνωσε τη νομιμοποίηση των παράνομων αγροκτημάτων και πηγαδιών που εκτείνονται κοντά στον προστατευόμενο φυσικό χώρο, με το επιχείρημα ότι έτσι θα βοηθούσε στη «διασφάλιση των ιστορικών δικαιωμάτων και μιας παραδοσιακής δραστηριότητας, που ασκείται από αμνημονεύτων χρόνων».
Οι δεξιοί βουλευτές στη νότια Ισπανία αγνόησαν τις διαμαρτυρίες της κεντρικής κυβέρνησης, της ΕΕ, της Unesco και πολλών οικολογικών ομάδων, ψηφίζοντας υπέρ της αμνηστίας για τις φάρμες φράουλας, που αντλούν νερό από τον υδροφορέα, ο οποίος τροφοδοτεί τον προστατευμένο υγρότοπο.
Το απόγευμα της Τετάρτης, το περιφερειακό κοινοβούλιο της Ανδαλουσίας ενέκρινε την πρόταση, η οποία θα «βολέψει» 3610 στρέμματα γης κοντά στο εθνικό πάρκο Doñana, επιτρέποντας έτσι στους αγρότες που έχουν ανοίξει παράνομα πηγάδια και ξεκίνησαν παράνομες φυτείες στη γη να νομιμοποιήσουν τις δραστηριότητές τους.
Γιατί η κυβέρνηση δεν απαγορεύει τις παράνομες φάρμες
Οι οικολόγοι και αντιπολίτευση φοβούνται ότι δίνεται το ελεύθερο για περαιτέρω καταστροφής του οικοτόπου. Η εμμονή της περιοχής με τις φράουλες, που τοπικά είναι γνωστός ως «κόκκινος χρυσός», ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980. Μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου του περασμένου έτους, οι εξαγωγές καρπών της Huelva ανήλθαν σε 801,3 εκατ. ευρώ! Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, γιατί η παράνομη δραστηριότητα καλλιέργειάς τους ξεφεύγει από την υπάρχουσα νομοθεσία.
Η ομάδα εκστρατείας Ecologists in Action περιγράφει τη Doñana ως «όμηρο της γεωργίας», με την Unesco, η οποία ανακήρυξε το εθνικό πάρκο Doñana μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς το 1994, να ζητά από την ισπανική κυβέρνηση μια επείγουσα έκθεση για το θέμα «πριν ληφθούν αποφάσεις που μπορεί να είναι δύσκολο να αλλάξουν».
Μάλιστα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε πριν από οκτώ μήνες, ότι η Ισπανία δεν είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για την πρόληψη της παράνομης εξόρυξης νερού γύρω από την Doñana και δεν είχε λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να σταματήσει «σημαντικές αλλοιώσεις» στους προστατευόμενους οικοτόπους της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να παραπέμψει την Ισπανία στο δικαστήριο για άλλη μια φορά, καθώς ανησυχεί για την περιοχή.
Ο κρυφός στόχος της κυβέρνησης
Ο επίμαχος νόμος φαίνεται σαν μια προσπάθεια της κυβέρνησης να κερδίσει τις ψήφους νόμιμων και παράνομων αγροτών, πριν από πιθανές πρόωρες περιφερειακές εκλογές. Ωστόσο, η περιοχή δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις νερού άλλων καλλιεργειών φρούτων.
Περίπου 420 παράνομα πηγάδια έχουν κλείσει τα τελευταία χρόνια αλλά σύντομα ανοίγουν αλλού, κάτι που επικρίνει η Υδρογραφική Συνομοσπονδία του Γκουανταλκιβίρ, μια υπηρεσία της οικολογικής οργάνωσης. Παρότι οι περισσότεροι ντόπιοι αγρότες φαίνεται να είναι υπέρ του νόμου, δεν τον εγκρίνουν όλοι.
Στα τέλη Ιανουαρίου, 300 αγρότες από το κοντινό Almonte αποχώρησαν από μια περιφερειακή ομάδα που υποστηρίζει την αμνηστία, διαμαρτυρόμενοι ότι η κίνηση «θα εξυπηρετούσε μόνο τα συμφέροντα μιας μειοψηφίας χρηστών άρδευσης». Υποστηρίζουν ότι το νομοσχέδιο είναι παράλογο κι ότι η σχεδιαζόμενη αμνηστία είναι θεμελιωδώς εσφαλμένη και επικίνδυνα κοντόφθαλμη.
