Το να συνεχίζουμε να ζούμε τις ζωές μας σα να μη συμβαίνει τίποτα, ενώ τα πάντα αλλάζουν τόσο πολύ και τόσο δραματικά, είναι σαν να είμαστε οι βιολιτζήδες στον Τιτανικό. Το ελληνικό καλοκαίρι δεν είναι το ίδιο εδώ και μια τριετία, αλλά επιμένουμε να το αντιμετωπίζουμε ως τέτοιο και να θεωρούμε πως οι διακοπές μας σε ένα οποιοδήποτε νησί τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο, είναι οκ, είναι κάτι φυσιολογικό.
Δεν σκεφτόμαστε καθόλου, όχι μόνο εμείς στην Ελλάδα, αλλά κάθε τουρίστας, τι προβλήματα αντιμετωπίζει ο τόπος που θέλουμε να επισκεφθούμε κι αν η παρουσία μας εκεί θα επιβαρύνει την κατάσταση.
Για παράδειγμα, πολλά νησιά αντιμετωπίζουν ζητήματα με το νερό και έχουν αρκετές διακοπές μες στο καλοκαίρι. Το να πληρώνεις εσύ έναν ξενοδόχο να σου έχει 500 μπουκάλια νερό και την ίδια στιγμή οι ντόπιοι να πίνουν με το ζόρι μια γουλιά, ενώ έχει 35 βαθμούς Κελσίου, δεν είναι και πολύ ανθρώπινο.
Το ελληνικό καλοκαίρι έχει πεθάνει πριν την πανδημία οριστικά. Πλέον, είναι το ελληνικό καλοκαίρι στην εποχή της κλιματικής κρίσης. Βλέπουμε τις τελευταίες εβδομάδες τις διαρκείς εξαφανίσεις τουριστών – ο Βρετανός παρουσιαστής βρέθηκε τελικά νεκρός. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως οι εξαφανίσεις έχουν να κάνουν με την αφόρητη ζέστη, καθώς αρκετοί είναι οι τουρίστες που πάνε σε ελληνικά νησιά για πεζοπορία και αγνοούν τις υψηλότατες θερμοκρασίες.
Είδαμε έναν Ιούνιο να είναι ο πιο ζεστός που έχουμε ζήσει από τότε που καταγράφονται θερμοκρασίες, με 40άρια. Δεν ξέρει κανείς ακόμα να πει με σιγουριά αν αυτό ήταν ένα τυχαίο γεγονός ή θα το ζούμε κάθε χρόνο. Κι αν το ζούμε κάθε χρόνο, είναι γιατί θα έχουμε μετατόπιση των εποχών ή γιατί θα επιμηκυνθεί το καλοκαίρι και θα είναι ο Μάιος ο νέος Ιούνιος;
Ό,τι και να γίνει, η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες όπου η κλιματική κρίση είναι πιο εμφανής κι ας μη μπορούμε να το αποδεχτούμε ή καταλάβουμε. Είναι δύσκολο να αποδεχτείς πως ο τόπος σου θα πλήττεται πλέον σταθερά όλο τον χρόνο από κατακλυσμιαία φαινόμενα, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες. Ρωτήστε και τους ανθρώπους στο Τουβαλού που ξέρουν ότι σε λίγα χρόνια όλη η χώρα τους θα έχει καλυφθεί από το νερό και αναζητούν νέο έδαφος για να ζήσουν…
Το ελληνικό καλοκαίρι θα έχει περισσότερα κουνούπια
Εκτός όμως από αυτά, η αφόρητη ζέστη φέρνει και κάτι άλλο στο ελληνικό καλοκαίρι. Περισσότερα κουνούπια από ελώδεις περιοχές όπου αφθονούν οι ιοί.
Όπως αναφέρει το CNN σε ρεπορτάζ του, επικαλούμενο το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών (ECDC), έχει εντοπιστεί σε μεγάλα σμήνη στην Ευρώπη ένα είδος κουνουπιού που μεταδίδει δάγγειο πυρετό, Zika και Chikunguya, το Aedes Albopictus. Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία είναι τα μέρη που έχει εντοπιστεί.
Η εμπειρία του Ιουνίου επιβεβαιώνει τα επιστημονικά δεδομένα. Αρκετοί βιώσαμε πολλά τσιμπήματα από κουνούπια τον Ιούνιο, περισσότερα απ’ όσα τα περασμένα χρόνια.
Είναι πάντως ενδεικτικό πως το 2022 ο ECDC κατέγραψε 71 περιπτώσεις δάγγειου πυρετού, ενώ το 2023 αυτές ήταν 130. Φέτος το καλοκαίρι δεν έχει εμφανιστεί κάποια τέτοια περίπτωση πάντως, αλλά οι επιστήμονες αναμένουν τις επόμενες εβδομάδες μαζικά κρούσματα.
Υπάρχουν βέβαια κάποιες χρονιές που λειτουργούν ως μάθημα και μας κάνουν να λειτουργούμε καλύτερα σε επίπεδο πρόληψης και αντιμετώπισης, αλλά συνήθως είναι απλά η εξαίρεση, διότι πάντα οι άνθρωποι χαλαρώνουν και εκεί είναι που χάνεται ξανά ο έλεγχος.
Το ανθρώπινο είδος έφτασε στο σήμερα χάρη στην προσαρμογή του. Όμως, αυτή τη φορά καλούμαστε να προσαρμοστούμε πολύ πιο γρήγορα σε φαινόμενα που είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτό που αντέχουμε.
Ναι, τεχνολογικά είμαστε στην καλύτερη στιγμή της ανθρώπινης ύπαρξης. Αλλά το ίδιο ισχύει και για την αντίληψη μας για τον κόσμο. Κι αυτό μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Να μας καταβάλλει δηλαδή η αντίληψη της καταστροφής που έρχεται και να παραιτηθούμε ή να την αγνοούμε και να συνεχίζουμε τη ζωή μας μην επιτρέποντας την αλλαγή.
Το ελληνικό καλοκαίρι δεν είναι πια λευκά παράθυρα και χαλαρές βουτιές. Είδαμε στη Ζάκυνθο τι έγινε. Καιγόταν το βουνό, χοροί και γλέντια στο πανηγύρι στην πεδιάδα.
Απαιτείται πλέον συνείδηση από όλους μας, μα και γνώση. Είναι μια καλή στιγμή για έναν τόπο να υποδεχτεί τουρίστες; Μήπως πρέπει ο τόπος να ξεκουραστεί φέτος το καλοκαίρι; Μήπως όμως αυτό οδηγήσει σε εξάντληση άλλων τόπων;
Για άλλες χώρες οι απαντήσεις έρχονται πιο εύκολα. Για την Ελλάδα που ο τουρισμός είναι η βαριά της βιομηχανία και της αποφέρει κοντά 40 δισ. δολάρια κάθε χρόνο, με ένα 26% των ανθρώπων να εργάζονται σε επαγγέλματα που αφορούν τον τουριστικό κλάδο (σε όλο τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό νότο είναι κάτω από το 15%, με εξαίρεση την Κύπρο και τη Μάλτα), οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι γνωστές, αλλά δεν λέγονται εύκολα. Κι ούτε εφαρμόζονται.
Βλέποντας όμως το ελληνικό καλοκαίρι να αλλάζει τόσο ραγδαία μέσα σε μια τριετία – το 2021 είχαμε τα 40άρια τον Ιούλιο και στις αρχές Αυγούστου, φέτος από Ιούνιο – κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνουν οι γενναίες, οι σκληρές αλλαγές. Κι αυτό μπορεί να σημαίνει από μείωση του τουριστικού τομέα μέχρι υποχρεωτική μετακίνηση πληθυσμών από έναν τόπο σε άλλον, από ένα νησί στα ηπειρωτικά.
