Τελευταία προειδοποίηση; Με κάτι τέτοιο μοιάζει η αναφορά που δημοσιοποίησε σήμερα το Διακυβερνητικό Συμβούλιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου με σήμανση παραπάνω από κατεπείγοντος για να μην βιώσει ο πλανήτης μια ανυπολόγιστη και μη αναστρέψιμη καταστροφή.

Όλοι οι επιστήμονες που ερευνούν το κλίμα και ηγούνται των διεθνών αρχών για την αλλαγή πολιτικής, συνέταξαν και δημοσίευσαν το έκτο και τελευταίο μέρος μιας γιγαντιαίας έρευνας που ολοκληρώθηκε το πρωί της Δευτέρας.

Χρειάστηκαν 8 χρόνια έρευνας της ανθρώπινης δραστηριότητας και του αντίκτυπου που έχει στον πλανήτη και το κλίμα, αλλά και πάνω από 100 επιστήμονες από όλο τον κόσμο, για να βγει αυτή η εξαμερής αναφορά χιλιάδων σελίδων που συμπυκνώνεται σε ένα και μόνο μήνυμα:

«Δράστε άμεσα, ειδάλλως θα είναι πολύ αργά»

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε πως «αυτή η αναφορά είναι μια σάλπιγγα που ηχεί για να καλέσει σε εκτεταμένης κλίμακας fast-track προσπάθειες για το κλίμα σε κάθε χώρα, σε κάθε τομέα, σε κάθε χρονοδιάγραμμα. Ο κόσμος μας χρειάζεται κλιματική δράση σε όλα τα μέτωπα: Τα πάντα όλα».

Με αυτή την εύστοχη και επίκαιρη χρήση του τίτλου της ταινίας που πήρε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, ο κ. Γκουτέρες έθεσε το σύνθημα για την επόμενη μέρα.

Χαρακτήρα υπενθύμισης έχει η αναφορά, δεν φέρνει καινούργια γνώση

Πλέον, μετά από 20 χρόνια ερευνών και άπειρων δημοσιεύσεων που η μία επαληθεύει την προηγούμενη και επαληθεύεται από την επόμενη, δεν υπάρχει κάτι καινούργιο που μπορεί να μεταφέρει μια επιστημονική αναφορά.

Οι επιστήμονες έχουν πει όσα έπρεπε να πουν. Πλέον, ο ρόλος τους είναι της υπενθύμισης και της χρονομέτρησης. Πόσα βήματα απέχει ο πλανήτης από μια καταστροφή που δεν θα έχει γυρισμό; Πόσα εκατομμύρια θα κινδυνεύσουν από πυρκαγιές, καύσωνες, πλημμύρες, ανομβρίες, λιμούς; Πόσα οικοσυστήματα θα υποστούν απώλειες που δεν θα μπορέσουμε να αναπληρώσουμε;

Αυτά είναι ερωτήματα που οποιαδήποτε απάντηση κι αν έχουν, η κατάληξη θα είναι μία: απώλειες ύψιστης σημασίας για τον πλανήτη.

Ο στόχος είναι και παραμένει ο εξής: η άνοδος της θερμοκρασίας να είναι κατά 1.5 βαθμό Κελσίου και να ανατραπεί η πορεία που έχει εκκινήσει για το 2.

Σύμφωνα με τον Κάισα Κόζονεν, κλιματολόγο στην Greenpeace «είναι όντως η τελευταία προειδοποίηση για τον 1.5 βαθμό Κελσίου. Αν οι κυβερνήσεις διατηρήσουν τις πολιτικές τους, το εναπομείναν όριο διοξειδίου θα έχει εξαντληθεί πολύ πριν την επόμενη αναφορά του IPCC, ως το 2030».

Πάνω από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε περιοχές που είναι εξαιρετικά ευάλωτες σε μια κλιματική κατάρρευση και το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού βιώνει ήδη ακραία έλλειψη νερού για ένα μεγάλο μέρος του έτους. Σε πολλά μέρη έχει ξεπεραστεί και το όριο προσαρμογής των ανθρώπων, με τεράστιους πληθυσμούς να μετακινούνται σε Αφρική, Ασία, Βόρεια, Κεντρική και Νότια Αμερική και στον νότιο Ειρηνικό.

Παρά το ότι το IPCC προειδοποίησε πρώτη φορά πριν 30 χρόνια για την ανατροπή της αύξησης των εκπομπών ρύπων και του φαινομένου του θερμοκηπίου, δεν υπήρξε καμία αλλαγή κατεύθυνσης.

Καθώς οι εκπομπές δεν μειώθηκαν ή δεν έμειναν καν σταθερές, αλλά αυξήθηκαν, αυτό άρχισε να αφαιρεί το περιθώριο εκπομπών από κάθε έτος, με αποτέλεσμα κάθε χρόνος που περνάει, να διπλασιάζει την ποσότητα των μέτρων που απαιτούνται για να γλυτώσουμε την καταστροφή.

Πλησιάζουμε στο μη αναστρέψιμο

Ο Χεοσούνγκ Λι, επικεφαλής του IPCC, υποστηρίζει ότι η ελπίδα δεν έχει χαθεί. Ακόμα. «Η αναφορά τονίζει την αναγκαιότητα να πράξουμε με περισσότερη φιλοδοξία και δείχνει ότι, αν δράσουμε άμεσα, μπορούμε να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για όλους».

Η παγκόσμια θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 1.1 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αλλά αν η ταχύτητα με την οποία αυξάνεται το φαινόμενο του θερμοκηπίου, γίνει η ταχύτητα με την οποία θα μειωθεί, τότε μπορεί να απομακρυνθεί ο πλανήτης από το +1.5.

Ο Πίτερ Θορν, διευθυντής του ερευνητικού κέντρου κλίματος Icarus, στο Maynooth University της Ιρλανδίας, υποστήριξε πως μπορεί να δούμε το +1.5 ακόμα και του χρόνου, χωρίς όμως να έχει ακόμα εδραιωθεί.

Ο Γκουτέρες κάλεσε όλα τα αναπτυγμένα κράτη να λάβουν μέτρα μείωσης των εκπομπών και να πιάσουν το περίφημο net zero (να απορροφούν την ποσότητα των αερίων που εκπέμπουν μέσω δενδροφύτευσης και άλλων πρακτικών) ως το 2040 κι όχι το 2050 που είναι το κατώφλι που έχει υπογραφεί στην περσινή Σύνοδο Κορυφής για το Κλίμα.

Πότε ξεκίνησε η έρευνα

Το τελευταίο και έκτο μέρος της αναφοράς ολοκληρώνει μια διαδρομή 35 ετών, αφού το IPCC ξεκίνησε το 1988 την έρευνα του για το κλίμα και την διεξήγαγε για 33 χρόνια μέχρι να δημοσιεύσει τα πρώτα μέρη τον Αύγουστο του 2021 και τον Απρίλιο του 2022.

Στην ουσία, το 6ο μέρος δεν προσφέρει καινούργια γνώση, αλλά μια περίληψη, μια ανακεφαλαίωση όσων εξήγησαν τα προηγούμενα 5 όσον αφορά στη στάθμη των ωκεανών, στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, στα οικοσυστήματα και στα τροπικά δάση.

Η συγκεκριμένη αναφορά συντάχθηκε στο Ιντερλάκεν της Ελβετίας, παρουσία εκπροσώπων χωρών που έχουν βασίσει τον πλούτο τους στα ορυκτά καύσιμα, οι οποίοι πίεσαν ώστε να είναι λιγότερο επιθετικό το μήνυμα εις βάρος των ορυκτών.

* Πηγή: Guardian