Συναγερμό για την σοβαρή πιθανότητα κατάρρευσης ενός κρίσιμου συστήματος ρευμάτων του Ατλαντικού Ωκεανού και τις καταστροφικές συνέπειες αυτής, από την ερχόμενη κιόλας δεκαετία, αναδεικνύει νέα έρευνα.
Το ζωτικό σύστημα ρευμάτων του Ατλαντικού Ωκεανού, που επηρεάζει τον καιρό σε όλο τον κόσμο, θα μπορούσε να καταρρεύσει, μόλις στο τέλος της δεκαετίας του 2030 – κάνοντας λόγο για μια παγκόσμιας κλίμακας καταστροφή που θα μεταμορφώσει τον καιρό και το κλίμα.
Αρκετές μελέτες τα τελευταία χρόνια έχουν υποδείξει ότι το κρίσιμο σύστημα – το Atlantic Meridional Overturning Circulation, ή AMOC – θα μπορούσε να βρίσκεται σε τροχιά κατάρρευσης, να αποδυναμωθεί από τις θερμότερες θερμοκρασίες των ωκεανών και τη διαταραχή της αλατότητας που προκαλείται από την κλιματική κρίση.
Photo Credit: sos.noaa.gov
Αλλά η νέα έρευνα, η οποία υπόκειται σε αξιολόγηση και δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί σε περιοδικό, χρησιμοποιεί ένα μοντέλο τελευταίας τεχνολογίας για να εκτιμήσει πότε θα μπορούσε αυτό να συμβεί, υποδηλώνοντας ότι η οριστική κατάρρευση θα μπορούσε να επέλθει μεταξύ 2037 και 2064.
Σύμφωνα μάλιστα με την έρευνα, το πιο πιθανό είναι να συμβεί μέχρι το 2050.
«Αυτό είναι πραγματικά ανησυχητικό», δήλωσε ο Ρενέ βαν Γουέστεν, ερευνητής της θάλασσας και της ατμόσφαιρας στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης στην Ολλανδία και συν-συγγραφέας της μελέτης.
«Όλες οι αρνητικές παρενέργειες της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, θα συνεχίσουν, όπως περισσότερα κύματα καύσωνα, περισσότερες ξηρασίες, περισσότερες πλημμύρες», είπε στο CNN. «Τότε, εάν έρθει επίσης μια κατάρρευση του AMOC… το κλίμα θα παραμορφωθεί ακόμα περισσότερο».
Όπως ένας ιμάντας μεταφοράς, το AMOC τραβά το ζεστό επιφανειακό νερό από το νότιο ημισφαίριο και τις τροπικές περιοχές και το διανέμει στον κρύο Βόρειο Ατλαντικό. Το πιο κρύο, πιο αλμυρό νερό στη συνέχεια βυθίζεται και ρέει νότια. Ο μηχανισμός προστατεύει τμήματα του νότιου ημισφαιρίου από την υπερθέρμανση και τμήματα του βόρειου ημισφαιρίου από το αφόρητο κρύο, ενώ διανέμει θρεπτικά συστατικά που συντηρούν τη ζωή στα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Από την κατάρρευση του AMOC πολλές περιοχές του κόσμου θα γίνουν αγνώριστες.
Τις δεκαετίες μετά την κατάρρευση, οι πάγοι της Αρκτικής θα άρχιζαν να γλιστρούν νότια και μετά από 100 χρόνια θα εκτείνονταν μέχρι τη νότια ακτή της Αγγλίας. Η μέση θερμοκρασία της Ευρώπης θα έπεφτε, όπως και της Βόρειας Αμερικής – συμπεριλαμβανομένων τμημάτων των ΗΠΑ. Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου θα γνώριζε μια πλήρη ανατροπή στις εποχές του, καθώς η τρέχουσα ξηρή περίοδος θα παραχωρούσε τη θέση της στους βροχερούς μήνες και το αντίστροφο.
Μια κατάρρευση του AMOC «είναι ένας πραγματικά μεγάλος κίνδυνος και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε», δήλωσε ο Στέφαν Ραχμστορφ, φυσικός ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο του Πότσνταμ στη Γερμανία, ο οποίος δεν συμμετείχε στην τελευταία έρευνα.
Για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους, οι επιστήμονες από την Ουτρέχτη χρησιμοποίησαν μοντέλα τελευταίας τεχνολογίας και για πρώτη φορά προσδιόρισαν μια περιοχή του Νότιου Ατλαντικού Ωκεανού ως το βέλτιστο μέρος για την παρακολούθηση των αλλαγών στην κυκλοφορία και τη χρήση δεδομένων παρατήρησης. Εξέτασαν τις θερμοκρασίες και την αλμύρα των ωκεανών εκεί για να επιβεβαιώσουν τις προηγούμενες προβλέψεις σχετικά με το πότε το AMOC θα μπορούσε να φτάσει στο σημείο καμπής του.
Η έμφαση στην έρευνα των ωκεανών στο χρονοδιάγραμμα της κατάρρευσης είναι μια σχετικά νέα εξέλιξη, είπε ο Ραχμστορφ,. Αλλά φανερώνει πόσο έχει προχωρήσει η κατανόηση των επιστημόνων για την αποδυνάμωση του AMOC.
«Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, συζητούσαμε αν θα συνέβαινε ποτέ, ως ένα είδος κινδύνου χαμηλής πιθανότητας και υψηλού αντίκτυπου», δήλωσε ο Ραχμστορφ στο CNN. «Και τώρα φαίνεται πολύ πιο πιθανό από ό,τι πριν από λίγα χρόνια να συμβεί αυτό. Τώρα οι άνθρωποι αρχίζουν να κλείνουν στο πότε θα συμβεί».
Ο Ραχμστορφ, παραδέχθηκε ότι πριν από πέντε περίπου χρόνια θα είχε συμφωνήσει ότι μια κατάρρευση του AMOC αυτόν τον αιώνα ήταν απίθανη, αν και ακόμα κι ένας κίνδυνος της τάξης του 10% εξακολουθεί να είναι απαράδεκτα υψηλός «για μια καταστροφική επίδραση τέτοιου μεγέθους».
«Υπάρχουν τώρα πέντε έγγραφα, βασικά, που υποδεικνύουν ότι θα μπορούσε κάλλιστα να συμβεί αυτόν τον αιώνα ή ακόμα και πριν από τα μέσα του αιώνα», είπε ο Ραχμστορφ. «Η συνολική εκτίμησή μου είναι τώρα ότι ο κίνδυνος να περάσουμε το οριακό σημείο αυτού του αιώνα είναι πιθανώς ακόμα μεγαλύτερος από 50%».
Ενώ ωστόσο οι πρόοδοι στην έρευνα του AMOC ήταν γρήγορες και τα μοντέλα που προσπαθούν να προβλέψουν την κατάρρευσή του, έχουν προχωρήσει με αστραπιαία ταχύτητα, δεν έχουν ξεπεραστεί όλα τα προβλήματα.
Για παράδειγμα, τα μοντέλα δεν λαμβάνουν υπόψη έναν κρίσιμο παράγοντα για την κατάρρευση του AMOC – το λιώσιμο των πάγων της Γροιλανδίας. Τεράστιες ποσότητες γλυκού νερού απομακρύνονται από το στρώμα πάγου και ρέουν στον Βόρειο Ατλαντικό, γεγονός που διακόπτει μια από τις κινητήριες δυνάμεις της κυκλοφορίας: το αλάτι.
«Δέχεστε ήδη μια τεράστια εισροή γλυκού νερού στον βόρειο Ατλαντικό, η οποία πρόκειται να διαταράξει εντελώς το σύστημα», είπε ο Ραχμστορφ.
Αυτό το ερευνητικό κενό σημαίνει ότι οι προβλέψεις θα μπορούσαν να υποτιμήσουν πόσο σύντομα ή γρήγορα θα συμβεί μια κατάρρευση, κατέληξε.
Πηγή: CNN
Photo Credit: NASA Earth/Shutterstock/FILE
