Ένα καλοκαίρι-καμπανάκι. Έτσι πρέπει να δούμε το 2024 και όχι σαν μια ευκαιρία να διασκεδάσουμε και να μη σκεφτούμε τίποτα. Τα πράγματα είναι πια πολύ σοβαρά, δεν είναι όπως παλιά, που θα έλεγε κι η Άννα Βίσση με τον Καρβέλα, το νερό είναι πια σε όλο και μικρότερες ποσότητες σε πολλές περιοχές της χώρας φέτος και αν το φθινόπωρο, ο χειμώνας και η άνοιξη είναι ίδιοι με πέρσι, με ελάχιστες βροχοπτώσεις, του χρόνου η κατάσταση θα είναι σε οριακό σημείο. Δεν σκεφτόμαστε καν το ενδεχόμενο να έχει λιγότερες βροχοπτώσεις σε σχέση με την περασμένη σεζόν.
Εκτός από τα αρκετά νησιά (Σίφνος, Νάξος, Λέρος, Κέρκυρα, Σέριφος) και τους οικισμούς σε Κρήτη-Χαλκιδική που αντιμετωπίζουν μεγάλα ή μεσαίας έκτασης προβλήματα από την έλλειψη στο νερό άρδευσης, πλέον και η Αττική μπαίνει σιγά σιγά στο κόκκινο.
Είχαμε αναφέρει εδώ τις προάλλες πως μέσα στον Ιούλιο έχουν καταγραφεί από την ΕΥΔΑΠ πολλές μέρες με ιστορικό χαμηλό σε απόθεμα.
Είναι χαρακτηριστικό πως στην Αττική, σύμφωνα με ρεπορτάζ της ΕΡΤ, η ετήσια κατανάλωση είναι στα 400 εκατομμύρια κυβικά νερό, με τον Μόρνο να είναι ο βασικός πάροχος, αλλά λόγω των λίγων βροχοπτώσεων, η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη από την παραγωγή. Από τα 1.1 δισ. κυβικά νερό το 2022, φέτος είμαστε στα 700 εκατομμύρια. Με τον ρυθμό βροχοπτώσεων και την ποσότητα νερού που καταλήγει στον Μόρνο, στα επόμενα δύο χρόνια θα έχει καταναλωθεί η υπάρχουσα ποσότητα και σε βάθος δεκαετίας θα μιλάμε για συνθήκες κινδύνου.
Στην Ελλάδα η διαχείριση των αποθεμάτων δεν ήταν ποτέ σωστί και δεν υπήρχε ποτέ πρόληψη. Δεν υπάρχει μια κεντρική παρακολούθηση των αποθεμάτων και προληπτική δράση πριν φτάσουμε στο σημείο της έκτακτης ανάγκης, όπως έγινε στη Λέρο. Δεν έχουν γίνει επίσης έξτρα αφαλατώσεις για να μπορέσει να βρεθεί ένας νέος πόρος για το νερό.
Ποιος καταναλώνει το περισσότερο νερό
Αυτή τη στιγμή, δύο είναι οι μεγάλοι καταναλωτές: η άρδευση στις καλλιέργειες (86% των αποθεμάτων) και ο τουρισμός. Κι αντί να περιορίζεται το δεύτερο και να γίνεται μια ελεγχόμενη διαχείριση στο πρώτο, τα αφήνουμε να λειτουργούν όπως τα προηγούμενα χρόνια. Στον τουρισμό, το ζήτημα επικεντρώνεται στο νερό που καταναλώνεται για να χτιστούν νέα ξενοδοχεία και κτήρια για φιλοξενία τουριστών, και φυσικά στις πισίνες και υπηρεσίες όπως τα τζακούζι και τα σπα. Είδαμε χθες εδώ πως 3 νησιά μόνα τους έχουν προβεί σε απαγορεύσεις, αλλά δεν υπάρχει μια γενική κατεύθυνση από το κράτος.
«Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση και δεν κάνουμε τίποτα θα έχουμε 1-2 χρόνια για να φθάσουμε στα χειρότερα. Δεν υπάρχει κεντρική στρατηγική ανάπτυξη και διαχείριση των υδατικών πόρων. Πρώτα πρέπει να τους εκτιμήσουμε, να τους αναπτύξουμε και να τους διαχειριστούμε αυτή είναι η σειρά», ανέφερε η Ομότιμη Καθηγήτρια Υδρολογίας ΕΜΠ, Μαρία Μιμίκου.
Ως προς τις αρδεύσεις, είναι μονόδρομος το νερό να κοστολογείται διαφορετικά από δω και πέρα, με τις τιμές να ανεβαίνουν προς τα πάνω, το ίδιο και στους τουριστικές εγκαταστάσεις. Κάτι που αν συμβεί, όπως καταλαβαίνει κανείς, θα φέρει και αυξήσεις στις τιμές διαμονής και στα προϊόντα της γης, σε φρούτα και λαχανικά. Ίσως και μεγάλες ελλείψεις, ίσως και ανακατεύθυνση των καλλιεργειών με στροφή σε λιγότερο απαιτητικές ως προς το νερό καλλιέργειες.
Κι επειδή καλές οι λέξεις, αλλά η εικόνα τα λέει όλα, αν δει κάποιος τον χάρτη του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου για την ξηρασία, θα βρει αρκετές περιοχές της χώρας στο κόκκινο ως προς το νερό, που σημαίνει ότι βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο, λίγο περισσότερες στο πορτοκαλί, όπου είναι όσες βρίσκονται στο κατώφλι της έκτακτης ανάγκης, και πολλές με κίτρινο που έχουν ακόμα χρόνο να πάρουν προληπτικά μέτρα, αλλά όχι τόσο χρόνο όσο πίστευαν.
Τα δεδομένα είναι πια μπροστά μας, είναι γνωστά, δεν κρύβονται, όποιος βρεθεί σε νησί φέτος θα το καταλάβει, αρκεί να μιλήσει με ντόπιους, επομένως το ζήτημα από δω και πέρα είναι ένα: τι μέτρα θα πάρει το κράτος και οι κατά τόπους αρχές και, φυσικά, τι επιλογές θα κάνουμε εμείς αν δε θέλουμε οι γενιές μετά από εμάς, όχι αυτές στο 3.000, αλλά σε αυτόν τον αιώνα, να βρεθούν εν μέσω πολέμου για το νερό!
