Ίσως στο μέλλον αυτό το νησί να είναι μια περίπτωση Χαμένης Ατλαντίδας. Ούτως ή άλλως, αυτό που γνωρίζουμε ως μυθολογία είναι ότι η Ατλαντίδα εξαφανίστηκε μετά από ένα κατακλυσμιαίο γεγονός. Δεν είναι πλήρως ορισμένο τι ήταν αυτό. Μπορεί κι η Ατλαντίδα να καλύφθηκε από νερό μετά από μια περίοδο παγετώνων, που την ακολούθησε μια περίοδος τροπικού κλίματος στη Γη.
Στα δικά μας όμως, στο σήμερα όπου όλα καταγράφονται και θα μεταβιβαστούν στις επόμενες γενιές, η Δήλος είναι ένα νησί που δεν ξέρει κανείς με ακρίβεια πόσος χρόνος υπάρχει για να το απολαμβάνουμε.
Πρόκειται για ένα νησί με τρομερή σημασία για την Ελλάδα, αφού στην αρχαιότητα ήταν ο ιερότερος τόπος για τους Αθηναίους και συνολικά για την αρχαία Ελλάδα.
Η Δήλος στο σήμερα είναι ένα νησί με γύρω στους 20 μόνιμους κατοίκους, όπου απαγορεύεται να μείνει κάποιος τουρίστας ή να υπάρξουν μονάδες φιλοξενίας. Προστατεύεται για την αρχαιολογική της σημασία από την UNESCO και είναι από τα εμβριθέστερα μέρη παγκοσμίως σε μνημεία του μακρινού παρελθόντος.
Η οδός των Λεόντων, το Ιερό της Ίσιδος, το Αρχαίο Θέατρο, ο Οίκος του Διονύσου και, φυσικά, τα Ιερά της Αρτέμιδος και του Απόλλωνος, συνιστούν έναν παγκόσμιο θησαυρό. Έναν θησαυρό όμως, που σε 50 χρόνια ίσως να μην υπάρχει πια.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Smithsonianmag.com, το νησί της Δήλου βυθίζεται κάθε χρόνο από λίγο εδώ και 150 χρόνια, με τα τελευταία 40-50 να έχουν προκαλέσει τη μεγαλύτερη ζημιά, κυρίως λόγω της παρουσίας τουριστών που πηγαίνουν για μερικές ώρες ξενάγησης, προκαλώντας όμως διάβρωση του εδάφους.
Μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) η Βερονίκ Σανκόφσκι, επικεφαλής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών (EFA), τόνισε πως οι έρευνες δείχνουν ότι η Δήλος είναι καταδικασμένη να βυθιστεί και αιτία γι’ αυτό, είναι η κλιματική κρίση που έχει φέρει άνοδο της στάθμης της θάλασας, που μόνο την τελευταία δεκαετία έχει ανέβει ως και 22 μέτρα σε κάποια σημεία.
Όπως αναφέρεται στο Newsweek από τον Αρίστο Γεωργίου, ερευνητές της EFA έχουν μελετήσει ενδελεχώς το νησί τα τελευταία 150 χρόνια και ήταν πολύ πρόσφατα που βρήκαν τις ζημιές που έχει υποστεί το έδαφος και το υπέδαφος. Η κίνηση των τεκτονικών πλακών στην περιοχή, που επηρεάζονται κι από την πίεση της θάλασσας, απορροφούν σιγά σιγά το νησί προς τα κάτω.
Κι η επισκεψιμότητα που συνεχίζεται, οξύνει το πρόβλημα στο νησί, κυρίως γιατί πολλοί τουρίστες καταπατούν τα όρια και πηγαίνουν σε σημεία που είναι απαγορευμένη η πρόσβαση. Σε μια περιοχή με αποθηκευτικά κτήρια του πρώτου και του δεύτερου αιώνα π.Χ., έχουν εντοπιστεί ανυπολόγιστες ζημιές, με νερό να εισέρχεται τον χειμώνα και να τρώει τους τοίχους, όπως εξηγεί ο Ζαν-Σαρλ Μορέτι, επικεφαλής της γαλλικής ερευνητικής ομάδας στη Δήλο.
Για να αποτρέψουν τις ζημιές από τη θάλασσα, οι ειδικοί εγκαθιστούν ξύλινα δοκάρια για να στηρίξουν ορισμένα από τα αρχαία τείχη, όπως λέει η Σανκόφσκι στο AFP. Δεν είναι όμως αρκετό.
Η σημασία που είχε το νησί στην αρχαιότητα
Ο μύθος λέει πως η Δήλος γεννήθηκε από σεισμική δραστηριότητα, η οποία προκλήθηκε από τον Δία πιθανότατα. Ο Δίας είχε σχέση με την Λητώ και εκείνη κυοφόρησε τα δύο παιδιά του, τον θεό Απόλλωνα και τη θεά Αρτέμιδα. Όταν ήρθε η στιγμή να γεννήσει, η Ήρα την καταράστηκε να μη γεννήσει σε στεριά τα παιδιά της κι έτσι αναδύθηκε η Δήλος στη μέση του πουθενά στο Αιγαίο, για να πάει εκεί η Λητώ και να γεννήσει.
Από τον 16ο αιώνα π.Χ. κιόλας, το νησί είχε γίνει σημαντικό εμπορικό λιμάνι, με την θρησκευτική του σημασία να το μετατρέπει σε τόπο ιερό που προστατευόταν από την Αθήνα. Μάλιστα, εκεί έγινε και η περίφημη Συμμαχία της Δήλου, που περιελάμβανε τις αρχαίες πόλεις-κράτη της τότε Ελλάδας, μαζί με τις αποικίες της Μικράς Ασίας, και το συμμαχικό ταμείο βρισκόταν εκεί. Αυτό ενίσχυσε τη δύναμη της Δήλου και τη σημασία της στα μάτια των υπόλοιπων Ελλήνων.
Κάποια στιγμή στον 5ο αιώνα π.Χ., οι Αθηναίοι αποφασίζουν να απαγορεύσουν να γίνονται άλλες γεννήσεις ή να πεθαίνουν άνθρωποι εκεί, θέλοντας να διατηρήσουν αγνή την ιερότητα του τόπου. Έτσι, το νησί παρέμεινε για αιώνες άθικτο από νέους κατοίκους, μέχρι που ερημώθηκε.
Φτάνουμε λοιπόν στο σήμερα να διαβάζουμε πως το νησί αντιμετωπίζει έντονα τον κίνδυνο της βύθισης. Ένα νησί που η αρχαιολογική του σημασία ήταν ένας βασικός λόγος για να αποκτήσει η Μύκονος τη δεκαετία του ’60 και του ’70 τα πρώτα κύματα τουριστών και να γίνει ένα κοσμοπολίτικο νησί στα 80s και 90s.
Αυτή η είδηση για την Δήλο, έρχεται να προστεθεί στα προβλήματα λειψυδρίας που αντιμετωπίζουν αρκετά κατοικήσιμα νησιά της χώρας, λόγω κλιματικής κρίσης και ελπίζουμε να βάλουν άμεσα τους φορείς σε μια διαδικασία αναθεώρησης του τρόπου ζωής και να οδηγήσουν στην κατάρτιση ενός πλάνου βιωσιμότητας των ανθρώπων, πρωτίστως, και των τόπων τους σε δεύτερο βαθμό. Γιατί, είναι δεδομένο, κάποιους τόπους δεν θα καταφέρουμε να τους σώσουμε.
Κι ίσως η Δήλος στο μέλλον, να μην δηλοί πια εικόνες από την αρχαία εποχή!
