Ένα περίεργο φαινόμενο που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, είναι η επιστροφή των πτηνών στις αστικές πόλεις. Αυτά τα αφύσικα περιβάλλοντα μπορεί να αποβούν θανατηφόρα για διάφορα είδη αποδημητικών πουλιών. Οι τσίχλες «Swainson», για παράδειγμα, ένα είδος πτηνών, μεταναστεύουν από τις βόρειες περιοχές στην Κεντρική και Βόρεια Νότια Αμερική κάθε φθινόπωρο. Κάποια περνούν από πόλεις όπως το Μόντρεαλ, όπου κάνουν στάση.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, η Anna Morales και οι συνεργάτες της ερεύνησαν πώς οι τσίχλες Swainson εξισορροπούν την ανάγκη για γρήγορη μετανάστευση με την ανάγκη ανεφοδιασμού. Σαρώνοντας τα ερτζιανά με έναν ραδιοφωνικό δέκτη, η συσκευή έλαβε σήμα από έναν πομπό που η ίδια και οι συνάδελφοί της είχαν συνδέσει σε ένα από αυτά τα πουλιά.
Πριν μέρες το ίδιο σήμα ερχόταν από το Μόντρεαλ, που σημαίνει ότι τα πτηνά έκαναν την στάση τους. Σχεδόν 80 από τα πουλιά, που παρατηρούσαν, έκαναν το ίδιο. Τεράστιος αριθμός αποδημητικών πτηνών επισκέπτεται πόλεις σε όλο τον κόσμο και διανύουν χιλιάδες χιλιόμετρα. Αν και δεν είναι ξεκάθαρος ο λόγος που έλκονται από αστικές πόλεις, μερικά φαίνεται να έλκονται από το φως.
Τα Swainson φαίνεται να απολαμβάνουν το φαγητό που προσφέρεται σε κάποιες τοποθεσίες. Οι πόλεις δεν είναι, όμως, φιλικό περιβάλλον για τα πουλιά. Πολλά εντοπίζονται νεκρά, μπλέκονται σε συρματοπλέγματα και κεραίες, άλλα σκοτώνονται από γάτες ή πέφτουν πάνω σε κτήρια. Πιο πρόσφατα, ένα σμήνος κοτσύφια έπεσε από τον ουρανό σε έναν δρόμο στην πόλη Τσιουάουα στο βορειοδυτικό Μεξικό. Στη Νέα Υόρκη συχνά θαμπώνονται από το φως των ουρανοξυστών και χτυπούν πάνω τους.
Στο Μόντρεαλ, όμως, πολλά πουλιά ρίχνουν και ξαναγεννούν μερικά από τα φτερά τους. Αυτό τους βοηθά να προετοιμαστούν για τη μακρά μετανάστευση, όπως κάνουν και οι άνθρωποι πριν από ένα μεγάλο ταξίδι. Ένας ακόμα λόγος που το επιλέγουν, είναι επειδή είναι πλούσιο σε τρόφιμα όπως μούρα και νερό.
Το φως είναι ο βασικότερος λόγος όμως, λέει η συν-συγγραφέας Barbara Frei στο Environment and Climate Change Canada. Τα πουλιά έλκονται από το τεχνητό φως τη νύχτα, αλλά δεν έχει διασαφηνιστεί ο λόγος. Μια πιθανότητα, λέει η Frei, είναι ότι τα πουλιά προσανατολίζονται και κατευθύνονται από το φως των αστεριών, για αυτό και παρασύρονται από άλλα φωτεινά σήματα. Για αυτό τα ψηλότερα, φωτεινότερα κτίρια που βρίσκονται κατά μήκος της διαδρομής μεταναστευτικών πτήσεων είναι πιθανώς τα πιο θανατηφόρα.
Η έρευνα δείχνει ότι το τεράστιο συνεδριακό κέντρο McCormack Place στο Σικάγο, προκάλεσε έως και 11.567 θανάτους πουλιών μεταξύ 2000 και 2020. Μια λύση είναι να σβήνουν τα φώτα κατά την διάρκεια της νύχτας, όταν τα πουλιά πετούν. Με το σβήσιμο των μισών φώτων στο McCormack Place την άνοιξη και το φθινόπωρο, η θνησιμότητα των πτηνών θα μπορούσε να μειωθεί κατά σχεδόν 60%, σύμφωνα με την μελέτη.
Ο Simon Gillings από το British Trust for Ornithology, που ζει στο Cambridge, ήθελε να διαπιστώσει αν αυτό συμβαίνει και σε μικρότερες πόλεις. Για να το πετύχει αυτό, τοποθέτησε μαζί με εθελοντές, συσκευές εγγραφής ήχου στους κήπους τους το φθινόπωρο του 2019 και κατέγραψαν όσα ακούγονταν τις νυχτερινές ώρες. Επίσης, χρησιμοποίησε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που μετρούσε αυτόματα τα καλέσματα των ηχογραφήσεων που έγιναν από τρία μεταναστευτικά είδη, από τα redwings, thrushes και blackbirds.
Τι μπορεί να γίνει για να προστατευτούν τα πουλιά από την λάμψη της πόλης
Διαπιστώθηκε ότι έλαβαν κλήσεις από αυτά τα είδη σε κήπους σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές με έντονο φωτισμό. Ο Gillings είπε ότι έκαναν περισσότερο θόρυβο όταν πετούσαν κοντά σε έντονο φως. Οι άνθρωποι, για να προστατεύσουν τα πτηνά, μπορούν να ελέγχουν ότι τα φώτα ασφαλείας δείχνουν προς τα κάτω, ή ότι οι ποδηλατόδρομοι φωτίζονται μόνο με χαμηλό φωτισμό. Μάλιστα, το κόκκινο φως, σύμφωνα με έρευνες, αποδεικνύεται λιγότερο ελκυστικό για τα πουλιά.
Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι τα πουλιά New World warblers ή wood-warblers, μια ομάδα μικρών πτηνών, που διανύουν την διαδρομή από τη Βόρεια Αμερική μέχρι το Μεξικό και ζουν σε πράσινες περιοχές των πόλεων, είναι το ίδιο υγιή. Το διαπίστωσαν οι Jorge Schondube και Rodrigo Pacheco-Muñoz, που σπούδαζαν οικολογία στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού, και άρχισαν να παρατηρούν αυτά τα πουλιά σε διάφορες τοποθεσίες μέσα και κοντά στην πόλη Morelia. Ο πληθυσμός τους αυξήθηκε εντός της περιοχής, λόγων των αστικών χώρων πρασίνου. Στα ανεπτυγμένα δέντρα μένουν εκατοντάδες είδη εντόμων και επομένως μπορούν να ταίσουν τα warblers, που είναι εντομοφάγα.
Οι αστικοί πράσινοι χώροι, όμως, θεωρούνται οικολογική παγίδα, καθώς δεν προσφέρουν τις κατάλληλες συνθήκες για να ευδοκιμήσουν και να αναπαραχθούν. Ψάχνουν πλούσιος υγρότοπους και πυκνά δάση για να μείνουν, οπότε η μετατροπή μια αστικής περιοχής σε έναν τέτοιο χώρο δεν μπορεί να ωφελήσει, γιατί απλά είναι τεχνητός. Θα ήταν λάθος, λοιπόν, να θεωρούμε ότι μπορούμε να αντισταθμίσουμε την καταστροφή τέτοιων οικοτόπων κάνοντας τις πόλεις πιο πράσινες. Αντιθέτως, για να σώσουμε τα πουλιά που πεθαίνουν κάθε χρόνο, τότε πρέπει να γίνουν αλλαγές στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Τραβούν πολλά μεταναστευτικά είδη για αυτό και πρέπει να γίνουν πιο φιλικές.
