Το μάτι του νεαρού με τη μπλούζα που έγραφε “Just Stop Oil” γυάλιζε όταν έτρεξε προς το πρώτο τραπέζι του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Σνούκερ (μπιλιάρδου), που έγινε στο Σέφιλντ της Μεγάλης Βρετανίας. Ο Τζο Πέρι και ο Ρόμπερτ Μίλκινς, που κονταροχτυπιούνταν εκείνη την ώρα σε ματς του πρώτου γύρου, τον είδαν άναυδοι να σκαρφαλώνει πάνω στο πράσινο τραπέζι και να τυλίγεται με μια πορτοκαλί σκόνη, την οποία κουβαλούσε μαζί του σ’ ένα σακουλάκι.
Την ίδια ώρα στο διπλανό τραπέζι μια κοπέλα με την ίδια μπλούζα όρμησε για να κάνει το ίδιο, αλλά δεν τα κατάφερε. Την σταμάτησε η ασφάλεια της διοργάνωσης πριν ανέβει στο τραπέζι και στείλει το μήνυμά της σε εκατομμύρια ανθρώπους σε ζωντανή μετάδοση. Το περιστατικό έγινε πριν μία εβδομάδα και ήδη τα βίντεο που αποτύπωσαν την πράξη έχουν συγκεντρώσει συνολικά πάνω από 100.000 views.
Άξιζε τον κόπο; Οι νεαροί συνελήφθησαν βέβαια, αλλά τον σκοπό τους τον πέτυχαν. Τα χτυπήματα που δέχτηκε η ιστοσελίδα της “Just Stop Oil”, μια ακτιβιστική περιβαλλοντική οργάνωση που αντιτίθεται στις εξορύξεις πετρελαίου στη Βρετανία, ξεπέρασαν το εκατομμύριο. Το μήνυμα εστάλη, με το χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα που χρησιμοποιούν παραδοσιακά πια οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές ανά την υφήλιο.
Στόχοι και ιδιοκτήτες SUV
Το περιστατικό δεν είναι μεμονωμένο, ούτε περιορίζεται στη Βρετανία. Ολοένα και περισσότερες ακτιβιστικές οργανώσεις με ακραίες ανησυχίες για το περιβάλλον υιοθετούν όλο και πιο βίαιες μεθόδους για να δηλώσουν την αντίθεσή τους στην περιβαλλοντική πολιτική των ισχυρών του κόσμου. Ακόμα κι αν στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προσπαθούν να βαρέσουν τον γάιδαρο, αλλά το σαμάρι.
Οι επιθέσεις περιβαλλοντικών ακτιβιστών κατά των εταιρειών που έχουν μεγάλη ευθύνη στη μόλυνση της φύσης δεν είναι κάτι καινούργιο. Αποτέλεσαν το επόμενο βήμα μετά τις καθιστικές διαμαρτυρίες και τις διαδηλώσεις, που κινητοποίησαν εκατομμύρια νέους τι προηγούμενες δεκαετίες, αλλά ουσιαστικά έκαναν μια τρύπα στο νερό. Ακόμα, όμως, και αυτού του είδους οι επιθέσεις φαίνεται ότι δίνουν τη θέση τους πια σε μια πιο ευρεία… επιχειρησιακή κλίμακα. Που περιλαμβάνει άσχετους στόχους, ακόμα και απλούς ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν άμεση σχέση με τη μόλυνση του περιβάλλοντος και απλά να καταναλώνουν με το να αγοράζουν π.χ. ακριβά αυτοκίνητα SUV.
H επίθεση στα «Ηλιοτρόπια»
Τον περασμένο Οκτώβριο η Just Stop Oil είχε βάλει στόχο να καταστρέψει τον διάσημο πίνακα του Βαν Γκονγκ «Ηλιοτρόπια», ο οποίος εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. Ακτιβιστές της οργάνωσης πέταξαν ολόκληρα μπουκάλια με κέτσαπ στον πίνακα. Τι πέτυχαν; Να γίνουν viral είδηση. Το βίντεο που τράβηξε τυχαία ο δημοσιογράφος του Guardian Ντάμιαν Γκέιλ ξεπέρασε τις 50 εκατομμύρια προβολές! Ένα βίντεο της επίθεσης άλλων ακτιβιστών της οργάνωσης εναντίον πετρελαϊκών σταθμών, αν και στόχευε κατ’ ευθείαν στην ρίζα του κακού, δεν ξεπέρασε τις λίγες χιλιάδες προβολές.
Στις Βρυξέλλες η δράση έχει επικεντρωθεί στα αυτοκίνητα. Όχι παντός είδους. Στο στόχαστρο έχουν μπει τα SUV, ως πιο ρυπογόνα, αλλά και ενδεικτικά του πλούτου των ιδιοκτητών του. Περίπου 200 οχήματα έχουν δεχτεί επίθεση τους τελευταίους μήνες από το βελγικό παρακλάδι της Tyre Extinguishers. Οι οποίοι έχουν βρει έναν εξαιρετικά συμβολικό τρόπο να καταστρέφουν τα λάστιχα των πανάκριβων αυτοκινήτων: Βάζουν μέσα τους ένα μικρό σπόρο φακής. Ο ανθεκτικότατος σπόρος χρειάζεται μόνο λίγα μέτρα για να κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά στο λάστιχο, αν ο ιδιοκτήτης δεν το αντιληφθεί και βάλει μπροστά τη μηχανή για να φύγει.
Οι Tyre Extinguishers αυτοαποκαλούνται αναρχικοί περιβαλλοντικοί ακτιβιστές. Δεν έχουν συνολική ηγεσία, δρουν σε μικρές ομάδες, αλλά συνεννοούνται μεταξύ τους. Τονίζουν ότι έχουν κανόνες: Αυτοκίνητα γιατρών, ΑΜΕΑ και όσα έχουν σήμα ότι μεταφέρουν μικρά παιδιά τη γλυτώνουν. Επίσης, όταν κάνουν τη δολιοφθορά, αφήνουν στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου κι ένα φυλλάδιο, στο οποίο χαρακτηριστικά αναφέρουν «Δεν έχουμε κάτι προσωπικό μ’ εσένα, αλλά με το αυτοκίνητό σου». Είναι ένα είδος προειδοποίησης, αν και παραδέχονται ότι πολλοί δεν του’ χουν δώσει σημασία και, αν το λάστιχο αντέξει παραπάνω από μερικά μέτρα, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ατυχήματος.
Ινδιάνοι της Τσιμεντένιας Ζούγκλας
Αυτή η ακτιβιστική ομάδα που τα βάζει με τα αυτοκίνητα ξεκίνησε τη δράση της από τη Σουηδία, από μια ομάδα που αποκαλείται «Ινδιάνοι της Τσιμεντένιας Ζούγκλας». Η ιδέα διαδόθηκε μέσω του διαδικτύου και υιοθετήθηκε από πολλούς νεαρούς κατοίκους μεγάλων πόλεων ανά την Ευρώπη. Οι οποίοι έχουν σκοπό να πάνε το κίνημα αντίστασης και προστασίας του περιβάλλοντος πολύ πιο μακριά από εκεί που είχαν σχεδιάσει οι παλαιότεροι. Εκείνοι οργάνωναν διαμαρτυρίες με λουλούδια, τραγούδια και πλακάτ.
Ο περιβαλλοντικός ακτιβισμός αυτού του είδους βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Ήδη, όπως γίνεται αντιληπτό, πολλοί έχουν διαβεί τον Ρουβίκωνα της νομιμότητας και φτάνουν στο σημείο, όταν συλλαμβάνονται, να αντιμετωπίζουν κατηγορίες για φθορά ξένης ιδιοκτησίας. Τι θα γίνει αν κάποιοι αποφασίσουν να πάνε ένα βήμα παραπέρα; Οι στόχοι πια είναι πολλοί και ποικίλοι, τόσοι που δεν μπορείς να τους αστυνομεύσεις, σε περίπτωση που θα ήθελες.
Στο Βέλγιο, πάντως, τα αποτελέσματα είναι ορατά: Οι πωλήσεις αυτοκινήτων SUV παρουσίασαν μείωση για πρώτη χρονιά μετά το 2007, οπότε και διεκδίκησαν ένα σημαντικό μερίδιο της αγοράς. Οι πιο ευκατάστατοι Βέλγοι φαίνεται ότι λαμβάνουν υπ’ όψιν τους πώς η κατοχή ενός τέτοιου αυτοκινήτου μπορεί να τους κάνει στόχους.
Το ζήτημα είναι αν αυτές οι κινήσεις κάνουν τα θύματα της δολιοφθοράς να ενδιαφερθούν περισσότερο για το περιβάλλον. Κάτι που δεν φαίνεται. Οι πωλήσεις SUV στις Βρυξέλλες μειώθηκαν από φόβο, όχι από περιβαλλοντική αγωνία.
- Με πληροφορίες από Politico.
