Στην Ελλάδα ζούμε ένα 2024 που είναι με διαφορά το πιο ζεστό έτος στο πρώτο του εξάμηνο που έχουμε ζήσει, αφήνοντας πίσω το 2023 και το 2022, ο καύσωνας των τελευταίων 6-7 ημερών είναι πρωτοφανής για Ιούνιο, ενώ είναι χαρακτηριστικό πως παγκοσμίως οι πιο ζεστοί μήνες στην ανθρώπινη διαδρομή, έχουν καταγραφεί από το 2016 και μετά.
Έχω πια κατασταλάξει πως ο άνθρωπος από μόνος του δεν πρόκειται να αλλάξει τη ζωή του και να ξεβολευτεί με στόχο να συνεισφέρει σε ένα συλλογικό καλό. Περιμένει από τους άλλους. Από την κυβέρνηση, από τους γύρω του, ποτέ από τον ίδιο του τον εαυτό. Ειδικά στην Ελλάδα όπου δεν υπάρχουν νόμοι που να εφαρμόζονται σωστά γιατί εκπαιδεύονται οι δικηγόροι για να προσφέρουν λύσεις με παραθυράκια στους πελάτες τους, αγνοώντας το κοινό καλό, τη μεγάλη εικόνα.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, οι άνθρωποι θα είχαμε την συνείδηση να σεβαστούμε τους γύρω μας, τα ζώα, τον πλανήτη και θα κάναμε όσα μας λέει η ίδια η επιστήμη για να αποτρέψουμε μια υπερθέρμανση που θα οδηγήσει σε σωρεία από καταστροφές, στον όλεθρο.
Σε έναν λιγότερο ιδανικό κόσμο, οι κυβερνήσεις θα θέσπιζαν νόμους, θα είχαν ελεγκτικά όργανα και οι παραβάτες θα φυλακίζονταν ή θα πλήρωναν πρόστιμα όσο το εισόδημά τους για έναν χρόνο, μέχρι να αποκτήσουν συνείδηση κοινωνικού συνόλου και περιβάλλοντος και να οδηγηθούμε στο ιδανικό.
Αυτό δεν είναι φληνάφημα, μια φιλοσοφική θεωρία. Το έχουμε δει να συμβαίνει. Στη Γερμανία αυτό υπάρχει. Οι πολίτες έχουν τώρα μια συνείδηση που καλλιεργήθηκε από τον φόβο του νόμου πριν από 30 χρόνια. Και σε άλλες χώρες. Δυστυχώς, η Ελλάδα χρειάζεται ένα πανοπτικό του Φουκώ, να κινείται ο πολίτης πάντα με την αίσθηση πως τον βλέπει η εξουσία και θα τον τιμωρήσει. Μέχρι να σεβαστεί ότι τα δικαίωματά του δεν είναι πάνω απ’ όλα.
Πάμε στο κομμάτι της ζέστης, της κλιματικής κρίσης, της υπερθέρμανσης που είναι ήδη εδώ. Ο καύσωνας που ζούμε αυτόν τον Ιούνιο, έναν μήνα που τα περασμένα χρόνια είχε μέχρι και βροχές και ήταν σχετικά πιο δροσερός, σε συνδυασμό με τον πολύ ζεστό Απρίλιο, απλώς υπενθυμίζουν πως ζούμε στην εποχή της κλιματικής κρίσης και αν κάποιος εξακολουθεί να το αρνείται, ας είναι αυτός το πρώτο θύμα σε καύσωνες, πλημμύρες κτλ. που είναι απόρροια της κλιματικής κρίσης. Εφόσον την απορρίπτει, τότε δεν έχει και τίποτα να φοβάται.
Ο καύσωνας του Ιουνίου είναι δροσιά μπροστά σε όσα θα δούμε τους επόμενους μήνες και χρόνια
Το γράφω κυνικά και απάνθρωπα, αλλά όταν υπάρχουν άνθρωποι που αδιαφορούν για το σύνολο και είναι ικανοί, για τη δική τους βόλεψη, να συνεισφέρουν στην καταστροφή, η κοινωνία πρέπει να τους αποβάλλει, ακόμα κι αν είναι να γίνει μοιραία.
Έχουμε μάθει σε τούτη τη χώρα να κατηγορούμε πρώτα τους άλλους, πρώτα την κυβέρνηση. Πιστεύουμε πως αν θεσμοθετήσει νόμους, όλα θα αλλάξουν. Τους νόμους ποιος θα τους εφαρμόσει; Η νοοτροπία του μέσου Έλληνα, θα απαντούσε εδώ «το κράτος». Λάθος. Θα τους εφαρμόσει ο κάθε πολίτης ξεχωριστά, ανεξαρτήτως της θέσης που έχει στην κοινωνία. Είτε είναι μεγαλοδικηγόρος, είτε βουλευτής, είτε ψιλικατζής.
Γιατί για να τους εφαρμόσει το κράτος, θα πρέπει να έχει ελεγκτικό μηχανισμό. Αντιλαμβάνεστε όμως ότι ελεγκτικός μηχανικός για σεβασμό του περιβάλλοντος δεν μπορεί να υπάρξει, όταν με το ζόρι βγαίνουν τα νούμερα στους ελεγκτικούς μηχανισμούς του ΣΔΟΕ, του ΚΟΚ, και γενικώς οποιουδήποτε πράγματος πρέπει να επιτηρείται η εφαρμογή του.
Αν δεν υπάρχει εσωτερικός νόμος σε όλους, ο φετινός καύσωνας θα μοιάζει με δροσερή μέρα σε σχέση με αυτά που θα έρθουν για την Ελλάδα και μετά δεν θα ενοχλούν οι πρόσφυγες τους φασίστες, αλλά θα ενοχλούν τους Βορειοευρωπαίους οι φασίστες της Ελλάδας που θα μεταναστεύουν για να γλυτώσουν από την ερημοποίηση περιοχών, ειδικά στα νότια της χώρας.
Το κρίσιμο ερώτημα που πρέπει να κάνει ο κάθε άνθρωπος που ασχολείται με το γενικό καλό κι όχι μόνο με τον εαυτούλη του, είναι ένα: θα περιμένουμε από μια κυβέρνηση να φτιάξει ένα πλάνο ή θα αναλάβουμε μόνοι μας δράση;
Δεν είναι και πυρηνική φυσική τα βήματα που χρειάζονται. Κινήσεις πολιτών σε κάθε δήμο για να αντληθούν πόροι από τα ταμεία του δήμου ώστε να προσληφθούν γεωπόνοι που θα επιβλέπουν δενδροφυτεύσεις σε διάφορα σημεία των δήμων.
Μηνιαία σεμινάρια του δήμου για την διαχείριση των φυτών και των δέντρων και υποχρέωση των πολιτών για την φροντίδα τους σε δημόσιους χώρους, με ανταποδοτικότητα, ίσως με φοροελάφρυνση ή κάποιο voucher.
Δενδροφύτευση και προσόψεις με φυλλωσιές σε πολυκατοικίες και κτήρια, για να απορροφούν τη θερμότητα και το διοξείδιο του άνθρακα, δημιουργώντας καλύτερες συνθήκες όταν υπάρχει καύσωνας, ώστε να μη βλέπουμε σημεία στην πόλη όπου η θερμοκρασία είναι στους 60-70 βαθμούς Κελσίου στο έδαφος ή κάτω από οχήματα που εκτίθενται στον ήλιο.
Μείωση της χρήσης αυτοκινήτων και ατομικών οχημάτων, ώστε να υπάρξει αποσυμφόρηση στην πόλη.
Αλλαγή διατροφικών συνηθειών με μείωση της κατανάλωσης κρέατος και επιλογή βιολογικών προϊόντων και μικρών παραγωγών, όχι πολυεθνικών.
Αυτά δεν χρειάζεται καμία νομοθεσία για να συμβούν. Είναι μια απόφαση από τον καθένα μας. Κι αν δεν τα κάνουν όλοι γύρω μας, να θυμάστε πως δεν χρειάζεται να πάμε από το 0 στο 100. 20 άνθρωποι να κάνουν την αρχή, η διαφορά θα γίνει, θα φανεί. Δεν πειράζει αν οι άλλοι είναι τόσο κακόψυχοι και ανάλγητοι ώστε να μην αναλάβουν την ευθύνη και να μη συμβάλλουν στην προστασία των τόπων μας. Ο στόχος πρέπει να είναι πάντα ο εαυτός μας και το τι κάνουμε εμείς. Οι αγώνες δε γίνονται επειδή τους κάνουμε όλοι. Γίνονται γιατί πιστεύουμε σε κάτι σημαντικό.
Τα βήματα είναι εκεί, αν τα κάνουμε εμείς ατομικά, σύντομα θα γίνουν και θεσμικά, θα δούμε την κυβέρνηση και τους δήμους να παίρνουν πρωτοβουλίες και δεν θα χρειάζεται και κανένας να μας ελέγξει γιατί θα ελέγχουμε εμείς τους ίδιους μας τους εαυτούς.
Αν λοιπόν δε θες να δεις σύντομα στην Ελλάδα την ακόλουθη φωτογραφία, τι επιλέγεις να κάνεις; Να αλλάξεις τον εαυτό σου ή να μεταθέτεις την ευθύνη πάντα σε κάποιον άλλον;