Περιεχόμενα
Η τοξικότητα είναι αδιαμφισβήτητα ένα στοιχείο που επικράτησε στην προεκλογική περίοδο και οι τόνοι ανέβηκαν έντονα στον κεντροαριστερό χώρο που βιώνει έντονη πρωτοφανή εσωτερική κρίση, με στόχο την επικράτηση. Στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν εαυτούς ως διαδόχους του πανίσχυρου, επί των Παπανδρέου και Σημίτη, κέντρου, στο ΠΑΣΟΚ θεωρούν εαυτούς ως εξ ορισμού μοναδικούς παίκτες του χώρου.
Από τη μια ότι απευθύνονται στο ίδιο ιδεολογικά κοινό -με μικρές διαφοροποιήσεις στον αριστερό χάρτη- κι από την άλλη η κορύφωση της προεκλογικής εκστρατείας και η σαφής χάραξη στρατηγικής για τις επερχόμενες εκλογές της 25ης Ιουνίου, ανέβασαν τους τόνους και οδηγούνται σε ατραπούς που απειλούν την πορεία και των δύο.
«Δεν δικαιούται ο ΣΥΡΙΖΑ να καπηλεύεται χρώματα και συνθήματατα του ΠΑΣΟΚ» λένε από τη Χαριλάου Τρικούπη στο Intronews.gr, «ο προοδευτικός χώρος δεν έχει ιδιοκτήτη μόνο ένα κόμμα» απαντούν από την Κουμουνδούρου.
Χαρτί που… κάηκε οι υποκλοπές
Ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που αναζήτησε εξαρχής τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ. Η απλή αναλογική που έδειχνε ότι δεν πρόκειται να οδηγήσει σε αυτοδυναμία κάποιο κόμμα από την πρώτη Κυριακή, αποτέλεσε το σημείο προβληματισμού, εξελίσσοντας σε… πολύφερνη νύφη το ΠΑΣΟΚ στην πρώτη φάση της προεκλογικής περιόδου.
Τα χαμηλά ποσοστά του κινήματος στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις -ούτε ο Βαγγέλης Βενιζέλος ούτε η Φώφη Γεννηματά κατάφεραν να πείσουν πολιτικά καθηλώνοντας το κόμμα επί χρόνια στα χαμηλά ποσοστά- και η επιδίωξη με την αλλαγή ηγεσίας να ανέλθουν ποσοστιαίως, χάραξαν μία δυναμική στρατηγική και η ευκαιρία δόθηκε τόσο με τις υποκλοπές στο τηλέφωνο του Νίκου Ανδρουλάκη όσο και με το θέμα της κακοποίησης της Ελένη Χρονοπούλου. Το ΠΑΣΟΚ επένδυσε κυρίως στο θέμα των υποκλοπών, το οποίο έκανε… σημαία όμως και ο ΣΥΡΙΖΑ ενώ οι δημοσκοπήσεις έδειχναν πως το ζήτημα απασχολούσε ελάχιστους ψηφοφόρους. Ο κόσμος ήθελε πρόγραμμα, πλάνο, ιδέες για την επόμενη μέρα και σιγουριά.
«Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει αντίπαλο κάποιον ιδεολογικό χώρο»
Βλέποντας σαφή υποχώρηση στα ποσοστά του, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέφυγε σε λανθασμένη επικοινωνιακή στρατηγική, χρησιμοποιώντας τοξική ρητορική και πετώντας φίλια βέλη προς το ΠΑΣΟΚ για κυβέρνηση συνεργασίας. Τα οποία φίλια βέλη έγιναν, τα τελευταία 24ωρα προ των αρχαιρεσιών, εχθρικά θεωρώντας πως το ΠΑΣΟΚ είναι σχεδόν… υποχρεωμένο να συνεργαστεί, με το αφήγημα ότι η Δεξιά είναι ο μεγάλος, ιστορικός αντίπαλος και των δύο. «Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει αντίπαλο κάποιον ιδεολογικό χώρο, ποτέ δεν είχε. Το ΠΑΣΟΚ έχει αντιπάλους μόνο πρόσωπα, όπως στην προκειμένη και τον Κυριάκο Μητσοτάκη μα και τον Αλέξη Τσίπρα» υπογραμμίζει υψηλόβαθμο στέλεχος του κόμματος. «Ο προοδευτικός χώρος συμπεριλαμβάνει πολλά, και μικρά και μεγάλα κόμματα, τα οποία θα μπορούσαν να συνεργαστούν αν βοηθούσαν τα εκλογικά αποτελέσματα» υποστήριξε άνθρωπος που βρίσκεται πολύ κοντά στον Αλέξη Τσίπρα. «Ωστόσο η απλή αναλογική απέτυχε, αποδοκιμάστηκε από τον κόσμο το δίχως άλλο» προσθέτει.
Άλλωστε το σχεδόν πάγιο αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για προοδευτική διακυβέρνηση συνεργασίας απέκλεισε κατηγορηματικά, από την πρώτη στιγμή, ο Νίκος Ανδρουλάκης, δηλώνοντας ότι δεν θα δεχτεί συγκυβέρνηση είτε με πρωθυπουργό Μητσοτάκη είτε με πρωθυπουργό Τσίπρα αλλά κάποιο πρόσωπο κοινής αποδοχής.
Ποιανού ήταν η… Αλλαγή, τελικά;
Το δεύτερο ζήτημα που προέκυψε, είχε να κάνει με δομικά θέματα καθώς η διαμάχη των δύο κομμάτων της Κεντροαριστεράς επικεντρώθηκε στην καμπάνια τους και την προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα να ταυτιστεί με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ακόμη και μιμούμενος τον τρόπο που μιλούσε ο ιστορικός ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ.
Οι λέξεις που επέλεξε για σλόγκαν όσο και οι φωτογραφίσεις του παρέπεμπαν σε μία άνιση ταύτιση με τον ιστορικό ηγέτη και ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ. Η επιλογή ήταν εξαρχής καταδικασμένη, γιατί ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε ένας πολιτικός που ουσιαστικά ηγήθηκε μιας ολόκληρης εποχής και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στο ίδιο πλαίσιο δρα, ούτε διαθέτει την ίδια δυναμική. Ούτε κατά διάννοια. «Η κληρονομιά του Παπανδρέου αφορά στην ελληνική πολιτική και όχι σε ένα κόμμα. Η Αλλαγή ήταν σύνθημα της Αριστεράς στη Γαλλία του ’60, σύνθημα που χρησιμοποίησε ο Ανδρέας για τον θρίαμβο του 1981. Δεν θα ρίχναμε καμία μπηχτή στο ΠΑΣΟΚ αν χρησιμοποιούσε αντίστοιχα την Ελπίδα που αποτέλεσε μότο του ΣΥΡΙΖΑ το 2015» μας είπαν από την Κουμουνδούρου.
Η προσπάθεια οικειοποίησης, έως καπηλείας, του Ανδρέα Παπανδρέου από τον ΣΥΡΙΖΑ προκάλεσε την άμεση αντίδραση του ΠΑΣΟΚ. «Ο κ. Τσίπρας με όσα κάνει προσπαθώντας να μιμηθεί το ΠΑΣΟΚ και τα συνθήματά του γίνεται τυμβωρύχος του Ανδρέα. Και το λέω διότι ο καθένας έχει τη δική του προσωπικότητα, ζούμε σε μια άλλη εποχή» είχε πει ο Νίκος Ανδρουλάκης.
«Η Αλλαγή στον τόπο, στη χώρα, στην Ελλάδα ήρθε το 1981 και έγινε πράξη, από το ΠΑΣΟΚ και με το ΠΑΣΟΚ. Ουδείς άλλος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί ατάκες και συνθήματα που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Εικάζουμε απλά πως στον ΣΥΡΙΖΑ ξέμειναν από ιδέες, εξ ου και τους τιμώρησε ο ψηφοφόρος» μας είπαν από τη Χαριλάου Τρικούπη.
Με ανάλογες αντιπαραθέσεις και με την απόλυτη άρνηση του ΠΑΣΟΚ να έρθει σε συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ μετεκλογικά με Τσίπρα επικεφαλής, διενεργήθηκαν οι εκλογές με συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ ανεβασμένο κατά 40%.
«Να κοιτάξουν το δικό τους χωράφι στο ΠΑΣΟΚ»
Η διαφορά αυτήν την στιγμή μεταξύ των δύο κομμάτων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκλογών, είναι περίπου 8 μονάδες: 20,7% πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ, 11,45% το ΠΑΣΟΚ.
Στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ η συντριβή είναι μία κατάσταση που πρέπει να διαχειριστούν το επόμενο χρονικό διάστημα, να αναθεωρήσουν την στρατηγική τους και να διαμορφώσουν νέα δεδομένα, με ανανέωση στα πρόσωπα και διευκρινίσεις σχετικά με την πολιτική που πρεσβεύουν και το σχέδιο που έχουν για την επόμενη τετραετία και τους στόχους.
Στο ΠΑΣΟΚ το αποτέλεσμα έφερε αισιοδοξία για την επίτευξη του στόχου που πλέον είναι η θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Να ξαναβρεθεί σε ρυθμιστικό ρόλο και να ηγεμονεύσει το χώρο της Κεντροαριστεράς. Και εδώ κορυφώνεται η σύγκρουση, καθώς τίθεται το ζήτημα πολιτικής επιβίωσης του Αλέξη Τσίπρα μεν, η ισχυροποίηση του ΠΑΣΟΚ στη δεύτερη θέση δε, ξεκινώντας μία νέα δυναμική πορεία.
Στις δηλώσεις του μετά την εκλογική ήττα ο Αλέξης Τσίπρας έριξε το γάντι στον Νίκο Ανδρουλάκη κάνοντας μία αποτίμηση. «Αυτοί πανηγυρίζανε περισσότερο από τους Νεοδημοκράτες για την πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς κοιτάζαμε τη χώρα. Εκείνοι το δικό τους χωράφι» δήλωσε.
Στη συνέχεια ήρθε η ανάρτηση του Παύλου Πολάκη: «Μόνοι μας και όλοι τους», αλλά και οι δηλώσεις κομματικών πηγών του ΣΥΡΙΖΑ που με έντονο ύφος επιτίθενται εμμέσως στο ΠΑΣΟΚ. «Τα κόμματα της ήσσονος και προοδευτικής αντιπολίτευσης, με την απαξίωση της απλής αναλογικής και των συνεργασιών και τη μονομέτωπη επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ, την ώρα που έτεινε χείρα προοδευτικών συγκλίσεων, άνοιξαν το δρόμο για την ισχυρή επικράτηση της Δεξιάς του κ. Μητσοτάκη» πυροδοτώντας περαιτέρω την αντιπαράθεση.
«Καλύτερα οι κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ να κοιταχτούν στον καθρέφτη»
Ο Νίκος Ανδρουλάκης ανταπάτησε δίνοντας το στίγμα των προθέσεών του στη νέα προεκλογική περίοδο: «Οι πρωταθλητές του θράσους συνεχίζουν την ίδια τακτική, λες και δεν μεσολάβησε η λαϊκή ετυμηγορία» και την ίδια στιγμή στρέφεται και προσωπικά κατά του Αλέξη Τσίπρα κατηγορώντας τον ότι δεν διδάχθηκε τίποτα από το εκλογικό αποτέλεσμα: «Θα μείνετε στη μνήμη των προοδευτικών πολιτών ως αυτός που έδωσε το φιλί της ζωής στην κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη» σημείωσε το ΠΑΣΟΚ και προτρέπει: «Καλύτερα οι κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ να κοιταχτούν στον καθρέφτη και να αναρωτηθούν για τις επικίνδυνες θέσεις τους στα εθνικά θέματα, όπως ήταν οι “Πρέσπες του Αιγαίου” και “η θάλασσα δίχως σύνορα”, για τα “τοπικά νομίσματα” και την υπερφορολόγηση της μεσαίας τάξης. Κύριε Τσίπρα, ο πολιτικός σας κατήφορος είναι ανάλογος με τον εκλογικό σας κατήφορο» όπως αναφέρεται στην ίδια ανακοίνωση.
Σε υψηλούς τόνους συνέχισε και ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Παύλος Χρηστίδης αμφισβητώντας τη δυνατότητα του ΣΥΡΙΖΑ να σταθεί ως αξιωματική αντιπολίτευση μετά τις δεύτερες εκλογές. «Το ζήτημα είναι ποιος θα σταθεί απέναντι στη ΝΔ. Θα σταθεί μια δύναμη που στις κρισιμότερες στιγμές της Ιστορίας, για παράδειγμα το 2011 και το 2012, καθύβριζε το ΠΑΣΟΚ όπως το κάνει και τώρα;».
Σε ακόμα πιο αιχμηρό τόνο, κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ πως έστρωσε χαλί μέχρι το Μέγαρο Μαξίμου στον Κυριάκο Μητσοτάκη με τραγικά λάθη, κάνοντας δώρα στη ΝΔ, και εστίασε την επίθεσή στις επιλογές για τον Αντώναρο και τον Καμμένο.
Μάλιστα, καυτηρίασε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ψήφισε τη ρύθμιση για το κόμμα Κασιδιάρη. «Ήταν αδιανόητο», υπογράμμισε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε ότι στον Αλέξη Τσίπρα δεν είδε ίχνος αυτοκριτικής.
Την ώρα που οι δύο διεκδικητές του κεντροαριστερού χώρου οξύνουν το πεδίο αντιπαράθεσής τους, ο τρίτος παίκτης του πολιτικού χώρου, η ΝΔ, ετοιμάζει την πορεία απόλυτης κυριαρχίας και αυτοδυναμίας στις επόμενες εκλογές. Το γεγονός ότι βρήκε το αφήγημα για να δώσει σαφές μήνυμα που δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας και οράματος για το μέλλον στο μεγαλύτερο ποσοστό του εκλογικού σώματος είναι εμφανές από το αποτέλεσμα των εκλογών και πλέον ρυθμίζει με απόλυτη υπεροχή τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις.
Ο Ανδρουλάκης, όταν κοιτιέται στον καθρέπτη, θα βλέπει τον Τσίπρα…
Το μόνο σίγουρο αυτή την στιγμή είναι ότι ο χώρος της Κεντροαριστεράς ανασυντίθεται και οι ισορροπίες αλλάζουν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει να διαχειριστεί μία συντριπτική ήττα και να ανανεώσει τα πρόσωπα και το πρόγραμμα με το οποίο πρόκειται να κατέβει στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Χωρίς ωστόσο να γνωρίζει κανείς αυτή την στιγμή εάν θα ανακτήσει τα ποσοστά του ή θα βυθιστεί πιο βαθιά.
Την ίδια ώρα το ΠΑΣΟΚ βγήκε σαφώς πιο ισχυρό από την τελευταία εκλογική αναμέτρηση και έχει τη μεγάλη ευκαιρία να κάνει το άλμα προς τα πάνω επανακτώντας τη θέση που είχε στο παρελθόν τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας είναι σε περιδίνηση λόγω της ήττας.
Παρόλα αυτά, για να πετύχει να ξανακάνει το ΠΑΣΟΚ ένα μεγάλο κόμμα ο Νίκος Ανδρουλάκης χρειάζεται χάραξη στρατηγικής, ψυχραιμία, χαμηλοί τόνοι και σαφείς προσανατολισμοί. Και, κυρίως, να μην παρασυρθεί σε πανηγυρισμούς μιας αρχικής «νίκης», την στιγμή που υπάρχει ο κίνδυνος να χάσει τα ποσοστά του στην επόμενη εκλογική ανάμέτρηση. Βρίσκεται σε κατάσταση αναμονής για το άλμα άλλωστε, δεν το έχει ακόμη διασφαλίσει.
Σε μία γενικότερη και πιο σφαιρική ανάγνωση, πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος η ανάλωση σε πολιτικές αντιπαραθέσεις μέχρις εσχάτων, αντί να οδηγήσουν σε μία δυναμική πορεία και παρουσία της Κεντροαριστεράς στην επόμενη Βουλή, να οδηγήσουν σε τελική συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ και να καθηλώσουν σε χαμηλά επίπεδα τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ, καθιστώντας απόλυτο ηγέτη τη ΝΔ.
Πέρα από μία δυνατή κυβέρνηση ωστόσο, η ομαλή διακυβέρνηση ενός κράτους απαιτεί και μία δυναμική αντιπολίτευση.
Αν το ΠΑΣΟΚ παρασυρθεί στον βούρκο της τοξικότητας του ΣΥΡΙΖΑ και τα στελέχη του συνεχίσουν να έχουν ψηλά τον… αμανέ για το 11,45%, δεν θα τους βγει σε καλό. Ίσα ίσα ο Ανδρουλάκης, όταν κοιτιέται στον καθρέπτη, θα βλέπει τον Τσίπρα…
