Τέμπη | Έξι λόγοι για την… εκκωφαντική σιωπή του Σπίρτζη

Η προηγούμενη κυβέρνηση, που παίζει… κρυφτούλι, εννοείται πως δεν είναι άμοιρη ευθυνών

Ο Κώστας Καραμανλής βρέθηκε, μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, στο επίκεντρο του κυκεώνα. Και παραιτήθηκε από τη θέση του υπουργού Μεταφορών και ακούγεται ότι ίσως δεν κατέβει υποψήφιος στις προσεχείς εκλογές. Ο Καραμανλής κρίνεται και θα κριθεί για τα όσα έκανε και για τα όσα δεν έκανε.

Ωστόσο, ο προκάτοχός του είναι τόσο άμοιρος ευθυνών που ουδείς πιάνει στο στόμα του τον Χρήστο Σπίρτζη; Ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνησε επί 4,5 χρόνια τη χώρα και εννοείται πως έχει μερίδιο στην ευθύνη. Μεγάλο ή μικρό, θα κριθεί εξίσου. Και τη δική του ενοχή αυξάνει η εκκωφαντική σιωπή του Σπίρτζη. Πιστεύει κανείς, με το χέρι στην καρδιά, πως αν τα είχε κάνει όλα τέλεια, δεν θα ήταν καθημερινά σε εκπομπές για να υποστηρίξει το έργο και τη θέση του;

Οι λόγοι της… εξαφάνισης Σπίρτζη δεν είναι λίγοι. Είναι δέκα.

Το δυστύχημα στο Άδενδρο το 2017

Στις 13 Μαΐου 2017 η αυτοκινητάμαξα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη εκτροχιάστηκε λόγω υπερβολικής ταχύτητας – και προσέκρουσε μάλιστα σε σπίτι της περιοχής που βρισκόταν σε κοντινή απόσταση από τις ράγες του τρένου. Από τη σύγκρουση σκοτώθηκαν τέσσερα άτομα (δυο μέλη του πληρώματος του τρένου, ο μηχανοδηγός και ένας επιβάτης), τραυματίστηκαν δέκα, ενώ δυο άτομα του σπιτιού γλίτωσαν πηδώντας από το μπαλκόνι.

Ο καταγραφέας αποκάλυψε ότι η αιτία του δυστυχήματος ήταν η υπερβολική ταχύτητα (έτρεχε με 144,3 χλμ/ώρα ενώ το όριο ταχύτητας ήταν τα 60…). Ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, μετά τα στα Τέμπη, ζήτησε τη δικογραφία του δυστυχήματος του 2017 καθώς δημοσιεύματα αναφέρουν ότι και τότε και σήμερα είχαν γίνει παρόμοιες καταγγελίες (και τότε, όπως και τώρα, από τον πρόεδρο των μηχανοδηγών, Κώστα Γενιδούνια) για ευθύνες σχετικά με την κατάσταση εκσυγχρονισμού του σιδηροδρομικού δικτύου.

Η πώληση της ΤΡΕΝΟΣΕ…

Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ πέρασε στα χέρια των Ιταλών το 2017. Η προσπάθεια της τότε κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να υλοποιήσει τις μνημονιακές υποχρεώσεις για τη διαχείριση των μεγάλων ελλειμμάτων του ΟΣΕ, οδήγησε σε μια χαριστική σύμβαση από την οποία επωφελήθηκαν διπλά οι αγοραστές της Trenitalia. Και πουλήθηκε έναντι τιμήματος μόλις 45 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στα έσοδα της εταιρείας από τις επιδοτήσεις για τις άγονες γραμμές (Υποχρεώσεις Δημόσιας Υπηρεσίας) σε έναν μόλις χρόνο και καθαρή από υποχρεώσεις.

…και τα χρέη 700 εκατ. ευρώ

Έτσι, λίγες μέρες πριν πέσουν οι υπογραφές των αρμόδιων υπουργών της νυν αξιωματικής αντιπολίτευσης, οι Ευκλείδης Τσακαλώτος και Χρήστος Σπίρτζης, χάρισαν στην Hellenic Train, χρέη ύψους σχεδόν 700 εκατομμυρίων ευρώ! Οπως επιβεβαιώνεται από το ΦΕΚ της 12ης Σεπτεμβρίου 2017, διαγράφηκαν χρέη της πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ προς τον ΟΣΕ ύψους 692.161.809,27 ευρώ, όρος προφανώς απαράβατος για να μεταβιβαστεί η εταιρεία.

Η ειρωνεία μάλιστα είναι ότι ως αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήριζε «ξεπούλημα» τα… 300 εκατομμύρια που επιδίωκε να εισπράξει η προηγούμενη κυβέρνηση από την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας.

Η, δε, ετήσια αποζημίωση που θα καταβάλλεται για την εκτέλεση των προβλεπόμενων δρομολογίων προς την εταιρεία ανέρχεται σε 50 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή το ελληνικό κράτος καταβάλλει κάθε χρόνο το εν λόγω ποσό στους Ιταλούς!

Η επίμαχη τη σύμβαση 717/14….

Η πολυσυζητημένη, τα τελευταία 24ωρα, σύμβαση 717/2014 της ΕΡΓΟΣΕ, περιβόητη εδώ κι εννέα χρόνια για τους γνωρίζοντες το σιδηροδρομικό γίγνεσθαι της χώρας, αποδείχθηκε δυστυχώς η πιο μοιραία – αν και φυσικά όχι μοναδική – εκκρεμότητα στις ελληνικές ράγες.

Μέσα στην κρίση, εποχή που τα κονδύλια στη χώρα μας με τον καταχρεωμένο σιδηρόδρομο έρχονταν με το σταγονόμετρο και οι εργοληπτικές εταιρείες έπαιζαν καθυστερήσεις σε όλα τα έργα, η ΕΡΓΟΣΕ προχώρησε στη σύμβαση 717 τον Σεπτέμβριο του 2014. Πρόκειται για το έργο «Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης- Τηλεδιοίκησης και Αντικατάστασης 70 Αλλαγών Τροχιάς Σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» (πλην τμήματος Τιθορέα – Δομοκός), που εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο αγκάθι για τον εκσυγχρονισμό του βασικού σιδηροδρομικού άξονα της χώρας. Και που, όπως υποστηρίζει η πλειονότητα των σιδηροδρομικών, η ολοκλήρωσή της θα είχε αποσοβήσει το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη.

Τη σύμβαση ανέλαβε η κοινοπραξία ΤΟΜΗ (θυγατρική της ΑΚΤΩΡ) – Alstom Transport αλλά έμεινε παγωμένη τουλάχιστον για τρία έτημ. Η νέα τεχνική λύση, εναρμονισμένη πια με τις απαιτήσεις της χρηματοδότησης, συμφωνήθηκε την άνοιξη του 2020, πέρασε ξανά από το Ελεγκτικό Συνέδριο και έμενε να εφαρμοστεί. Μόνο που κάπου εκεί εμφανίστηκαν και οι απαιτήσεις χρηματοδότησης από τον ανάδοχο. Σήμερα, σύμφωνα με την επίσημη σελίδα της σιδηροδρομικής εταιρείας, η πρόοδος του έργου βρίσκεται στο 78,7 %. Έχει ήδη παραδοθεί στον ΟΣΕ προς χρήση το τμήμα Πλατύ – Προμαχώνας και αναμένεται η ολοκλήρωσή της τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Το αρχικό συμβατικό τίμημα ήταν 41,3 εκατ. ευρώ, ενώ η συμπληρωματική σύμβαση ανήλθε σε 13,3 εκατ. ευρώ.

…και ο κουμπάρος

Αρκετοί αποδίδουν τις προαναφερθείσες καθυστερήσεις σε διαπλοκή με «εθνικούς εργολάβους» που σχετίζονται με τον τότε γενικό γραμματέα του υπουργείου, Θάνο Βούρδα, κουμπάρο του τότε υπουργού Χρήστου Σπίρτζη. Δείγμα αυτών οι συνεχείς συμπληρωματικές συμβάσεις, για τις οποίες πίεζε η τότε Κοινοπραξία ΤOMH – Alstom Transport, ανεβάζοντας κατά πολλά εκατομμύρια το κόστος των έργων. Εξέλιξη η οποία χρεώνεται κατά βάση στον Βούρδα.

Οι διάσπαρτες εργολαβίες, που δεν τελειώνουν ποτέ, έχουν μετατρέψει το δίκτυο σε ένα απέραντο εργοτάξιο, τα συστήματα σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και τηλεπικοινωνιών έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας και τα τρένα κυκλοφορούν τυφλά, με ανταλλαγή τηλεγραφημάτων όπως την εποχή του Χαρίλαου Τρικούπη…

Η τηλεματική

Η ΕΡΓΟΣΕ αποτελεί την κατασκευαστική εταιρεία των κύριων έργων του ΟΣΕ, υπαγόμενη όπως και ο Οργανισμός απευθείας στο υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, ενώ η ΓΑΙΑΟΣΕ ούσα εταιρεία real estate ανέλαβε την διαχείριση των ακινήτων του ΟΣΕ και υπάγεται στο Υπερταμείο. Είναι εύκολα διακριτό το γεγονός ότι αυτή η δαιδαλώδης απόσχιση αρμοδιοτήτων από τον ΟΣΕ οδήγησε σε αγεφύρωτα δυσλειτουργικά ζητήματα που έχουν άρρηκτους δεσμούς με την ασφάλεια.

Χαρακτηριστικό είναι το ζήτημα της απόκτησης συστήματος ΕTCS για τα τραίνα από τον ΟΣΕ. Δηλαδή συστήματα CRUISE CONTROL που μεταξύ άλλων ρυθμίζουν την έναρξη και το σταμάτημα του τραίνου σε περίπτωση κινδύνου.

Η εργολαβία ξεκίνησε το 2007 με διαγωνισμό που προκήρυξε η ΕΡΓΟΣΕ (!) και το έργο παρεδόθη μετά από 5 συμβατικές τροποποιήσεις (οι τρεις την περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ) στο λυκαυγές του 2019. Όμως από τότε ήταν σε αχρηστία αφού δεν είχε ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για το επίγειο σύστημα ΕCTS το αντίστοιχο κεντρικό εντός του ΟΣΕ που θα ήλεγχε σε real time όλη τη σιδηροδρομική κίνηση στη χώρα.