Είναι διαφορετικό να το λες έτσι στον αέρα και διαφορετικό να στο επιβεβαιώνουν τα γεγονότα, τα λόγια. Ποιο; Ότι το να κοιτάς το κέρδος και την επένδυση, είναι κοντόφθαλμο. Η νέα σειρά του Netflix, με τίτλο Toxic Town, είναι μόλις 4 επεισόδια, αλλά καταφέρνει να είναι τόσο ουσιώδης ως προς αυτή τη μεγάλη αλήθεια, που μοιάζει σα να είναι 10 επεισόδια. Και βασίζεται και σε αληθινή ιστορία, κάτι που επιτρέπει να μπορεί κάποιος να πει ότι είναι η αποτύπωση των στραβά φτιαγμένων κοινωνιών σε επίπεδο νοοτροπίας.
Στο Toxic Town που ανέβηκε στο Netflix πριν μερικές μέρες και βρέθηκε στο top-5, βρισκόμαστε στο Κόρμπι, μια μικρή πόλη στη Βρετανία, όπου στα μέσα του ’90, μια σειρά από γυναίκες γέννησαν παιδιά με δυσπλασίες ή με οργανικά προβλήματα που έφεραν τον γρήγορο θάνατό τους.
Το Κόρμπι είχε στα προάστιά του ένα χωράφι όπου οι οδηγοί φορτηγών από το εργοστάσιο χάλυβα, πήγαιναν να εναποθέσουν τη λάσπη και το χώμα. Μόνο που το έκαναν χωρίς να έχουν παρθεί όλα τα μέτρα προφύλαξης που είχε προτείνει ο μηχανικός του δήμου, αυτά που το πρωτόκολλο ορίζει ως απαραίτητα, με αποτέλεσμα τα τοξικά μέταλλα στο χώμα και τη λάσπη να περάσουν στον υδροφόρο ορίζοντα, αλλά και στην ατμόσφαιρα με τη μορφή της σκόνης.
Οι άνθρωποι που εργάζονταν σε κοντινές περιοχές την εισέπνεαν και οι γυναίκες που κυοφορούσαν, εν αγνοία τους, τροφοδοτούσαν με κάδμιο τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα πολλά να γεννηθούν με προβληματικά άνω και κάτω άκρα, αυτιά ή χωρίς συκώτια. Τα της τελευταίας κατηγορίας, προφανώς πέθαιναν.
Χωρίς να γνωρίζουν το γιατί συνέβαινε αυτό, αρκετές θεωρούσαν πως είναι κακές μητέρες, πως έκαναν κάτι στην εγκυμοσύνη που στέρησε από τα παιδιά τους το να είναι αρτιμελή. Ή τους στέρησε τα παιδιά τους. Κάπως τα έφερε η τύχη και κάποιες συναντήθηκαν, είδαν η μία το παιδί της άλλης και άρχισαν να παραξενεύονται που είχαν παιδιά παρόμοιας ηλικίας και είχαν κοινό εκ γενετής πρόβλημα.
Ξάφνου, μετά από μια συνέντευξη της Σούζαν σε μια εφημερίδα, έγιναν μια ομάδα δεκάδων γυναικών, με τη Σούζαν, την Τρέισι και τη Μάγκι να πρωτοστατούν και μαζί με έναν δικηγόρο, να καταθέτουν μήνυση εις βάρος του δήμου. Παρά την αρχική γνωμάτευση για μη μολυσμένα νερά από τα απορρίματα του εργοστασίου, τα στοιχεία βρίσκονται και πια, υπάρχει υπόθεση. Το διακύβευμα είναι να αποδειχθεί η αμέλεια του δήμου, των δημοτικών συμβούλων, όλων των εμπλεκόμενων στα καίρια πόστα.
Μια σειρά στο Netflix, αλλά μια ιστορία που συναντάμε σε κάθε γωνιά του κόσμου
Ουσιαστικά, αν αφαιρέσεις τις λεπτομέρειες της υπόθεσης, μπορείς να δεις στη νέα σειρά του Netflix όλες τις, άπειρες, φορές που ένα κράτος, όχι μόνο στην Ελλάδα, έβαλε ως προτεραιότητα τις επενδύσεις με κάθε κόστος, στο όνομα της αλλαγής και της προόδου, αποκάλεσε κάθε εμπόδιο που ορθωνόταν ως γραφειοκρατία και πρόκρινε αυτό που συνέφερε τον δικό τους αξιακό κώδικα. Δεν επρόκειτο όμως για αξιακό κώδικα. Επρόκειτο για προβιβασμό της πολιτικής τους καριέρας έναντι της ασφάλειας των πολιτών.
Διότι, οι πιέσεις άνωθεν και από γύρω γύρω, οδηγούσαν σε εκβιασμούς: ή βοηθάς ή χαιρετάς. Οι περισσότεροι επέλεγαν να κάνουν τα στραβά μάτια. Κάποιοι λίγοι όμως αποφάσισαν να πάνε κόντρα και να βοηθήσουν τις μητέρες και τον δικηγόρο τους με όση γνώση και στοιχεία έκαναν.
Η σειρά του Netflix μας δείχνει μια σκλήρη πραγματικότητα. Μπορεί να θέλουμε να πιστεύουμε πως είναι μόνο ο κάθε Μητσοτάκης και ο κάθε Άδωνις, αλλά το πρόβλημα πάει πολύ πιο βαθιά και φτάνει σε έναν τόσο μεγάλο αριθμό ανθρώπων που σιώπησαν, που έκαναν τα στραβά μάτια, που έβαλαν το προσωπικό τους όφελος ή το μυωπικό συμφέρον πάνω από τη μεγάλη εικόνα. Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνει η έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για τα Τέμπη; Κάτι τέτοιο δεν ομολόγησε εμμέσως ο Άδωνις Γεωργιάδης όταν είπε ότι ένας υπουργός Μεταφορών δε γινόταν να πει δημόσια πως ο ΟΣΕ δεν είναι ασφαλής γιατί δε θα υπήρχε πελατεία;
Αν, δηλαδή, εστιάσει κάποιος σε αυτό, αντιλαμβάνεται γιατί είναι τρομακτικά απίθανο να νικήσει ποτέ η ανθρωπιά και η κοινή λογική ένα τέρας που δεν είναι της γραφειοκρατίας, αλλά του νόμου, της εξουσίας. Έτσι τραγικά τα φτιάξαμε σε όλες τις κοινωνίες οι άνθρωποι τα πράγματα να λειτουργούν. Σε τέτοιο βαθμό που αυτό που εμείς θεωρούμε προφανές, δεν μπορεί να γίνει. Γιατί εμείς βλέπουμε μια εύκολη ευθεία για να γίνει κάτι θετικό, στην πράξη όμως η ευθεία είναι ένας δρόμος σε βουνό στην Εύβοια, με άπειρες στροφές που απαιτεί χρόνια και απίστευτο μόχθο και θάρρος.
Πόσοι να πάρουν τέτοιο δρόμο δίχως να υποκύψουν σε εκβιασμούς, απειλές, πιέσεις κοκ; Πόσοι να βάλουν όλη τους τη ζωή στο ρίσκο για να επιτύχουν το σπουδαίο κέρδος, δηλαδή την ασφάλεια της ζωής, την προστασία των πολιτών; Όταν φτάσαμε στο 4ο επεισόδιο της σειράς του Netflix, νιώσαμε πραγματικά αδύναμοι και τη ματαιότητα κάθε μάχης.
Στο 4ο επεισόδιο όμως, είδαμε πως υπάρχουν φορές, όπου διακυβεύονται σπουδαία ιδανικά κι εκεί υπάρχουν λίγοι που βγαίνουν μπροστά. Έρχονται όμως από διαφορετικές μεριές, οπότε με την ένωσή τους εμπνέουν, δημιουργούν το στέρεο έδαφος για να σταθούν τα πόδια και να προβάλλουν αντίσταση.
Η νέα σειρά του Netflix είναι ένα καύσιμο για να κρατήσουμε αυτή την ένωση της περασμένης Παρασκευής στις μέρες που θα έρθουν, μέχρι να βρεθεί η δικαίωση και η τιμωρία των ενόχων. Μια τιμωρία βέβαια, που και στη σειρά του Netflix δεν επέρχεται, δεν τη βλέπουμε. Βλέπουμε μια οικονομική αποζημίωση των θυμάτων. Το καύσιμο της ελπίδας παραμένει όμως.
Κι αν θέλουν, έστω για μια φορά, ο Μητσοτάκης και οι συν αυτών να κοιτάξουν με ειλικρίνεια τούτο τον τόπο, τους πολίτες, ας δουν αυτή τη σειρά του Netflix, ας αφήσουν τις τύψεις να τους γεμίσουν και ας πάρουν μετά το μονοπάτι εκείνο που θα φέρει την απόλυτη κάθαρση. Όχι με το τέλος ενός Καραμανλή, αλλά με το να αλλάξει όλο το τοπίο κάτω από κάθε Καραμανλή στην πυραμίδα της εξουσίας, ένα τοπίο στο οποίο, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας, έχουμε συμμετάσχει όλοι. Εν γνώση μας.
Στη σειρά του Netflix, για παράδειγμα, βλέπουμε ότι στο έγκλημα συμμετείχαν εν γνώση τους οι οδηγοί. Τους είχε τάξει η εταιρεία μπόνους 6 λίρες για κάθε δρομολόγιο μεταφοράς χώματος πάνω από τα 40, οπότε δεν ακολουθούσαν τα μέτρα ασφαλείας για να μη χάσουν χρόνο και επέλεξαν την ταχύτητα και το χρήμα. Γιατί; Γιατί έλα μωρέ, τι το τρομερό θα γίνει; Σας μοιάζει οικεία αυτή η φράση;
Αν δε θες να δεις όλη τη σειρά του Netflix, για να καταλάβεις πώς φτιάξαμε τις κοινωνίες μας, δες απλά την στιχομυθία του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου με τον δικηγόρο των γυναικών στο τέλος του 4ου επεισοδίου, μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας του δικαστηρίου. Ένα τσουνάμι αλήθειας στα μούτρα.
Ας γίνουν αυτές οι γυναίκες παράδειγμα. Διότι, δεν μιλάμε για μια ιστορία φαντασίας στο Netflix. Μιλάμε για ένα ντοκιμαντέρ με μυθοπλαστικά στοιχεία στο Netflix. Για ένα ρεαλιστικό παράδειγμα.
