Κάτι που οφείλει κανείς να αναγνωρίσει στους Ιρλανδούς, είναι ότι ξέρουν να αφηγούνται, είτε μιλάμε για σειρά είτε για ταινία. Και, διόλου άδικα, είναι μια κυρίαρχη ομάδα στο σινεμά, με ταινίες τους να εμφανίζονται από το πουθενά κάθε χρόνο, να αποθεώνονται, με τρομερές ερμηνείες. Belfast και Banshees of Inisherin τα δύο πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα του πρόσφατου παρελθόντος. Να μιλήσουμε για ηθοποιούς; Κίλιαν Μέρφι, Κόλιν Φάρελ, Κένεθ Μπράνα, Σίρσα Ρόναν, Μπάρι Κίογκαν, Άντριου Σκοτ, Ιβ Χιούσον.
Κάπως έτσι, φτάνουμε και στο διά ταύτα, στην αφηγηματική δεινότητα, όπως αυτή αποτυπώνεται στη σειρά Say Nothing που είναι μια από τις καλύτερες της χρονιάς, όπως σου έχουμε γράψει κι εδώ.
Οι Ιρλανδοί δεν έχουν κανέναν φόβο να πιάσουν αυτή τη μαύρη περίοδο του, επί της ουσίας, πολέμου με τους Βρετανούς και του εμφυλίου, είτε με κωμικό ένδυμα, όπως στο Belfast, είτε με βαριά δραματικό, όπως σε αυτή τη σειρά.
Τι πραγματεύεται η σειρά
Με επίκεντρο τις ζωές δύο κοριτσιών που ενσωματώθηκαν στον IRA και για αρκετά χρόνια τοποθετούσαν βόμβες και σκότωναν κόσμο στη Βρετανία, το Say Nothing περιγράφει τη φρίκη μιας κατάστασης όπου άνθρωποι συνειδητοποιούν πως δε θα μπορέσουν ποτέ να αποκτήσουν την ελευθερία τους με ειρηνικά μέσα και πρέπει να βάψουν με αίμα τα χέρια τους για να στείλουν το μήνυμα εκεί που πρέπει.
Είναι ίσως η πιο βάναυση συνειδητοποίηση στη ζωή. Να βλέπεις πως είναι έτσι τα πράγματα, πως η ίδια η κοινωνία σε βάζει σε τέτοια θέση, ώστε να πεις «οκ, πρέπει να σκοτώσω για να πάρω αυτό που επιβάλλει η ανθρωπιά». Για ένα υψηλό ιδανικό, υπάρχει ένα πολύ υψηλό τίμημα.
Η Ντόλορς και η Μάριαν, δύο κορίτσια από τη Βόρεια Ιρλανδία, μπαίνουν στην τρομοκρατική οργάνωση, με επικεφαλής τον Τζέρι Άνταμς που είναι καταζητούμενος στις βρετανικές αρχές, και περνάνε σχεδόν κάθε μέρα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα από τα σύνορα, έχοντας αυτοσχέδιους μηχανισμούς στο αμάξι τους. Η δράση τους προκαλεί καταστροφές και θανάτους σε χιλιάδες κόσμου. Είναι αποτελεσματικές και πιστές στο όραμα του Άνταμς, στο όραμα της απελευθέρωσης.
Κάποια στιγμή, οι δύο αδελφές συλλαμβάνονται και τις μεταφέρουν σε φυλακές στη Βρετανία, όπου κάνουν απεργία πείνας και οι υπεύθυνοι εκεί τις δένουν σε μια καρέκλα κάθε μέρα και τους μεταφέρουν τροφή σε υγρή μορφή από ένα σωληνάκι. Για περίπου 8 χρόνια βρίσκονται στις εκεί φυλακές. Τελικά, τις μεταφέρουν πίσω στην πατρίδα τους, απ’ όπου παίρνουν άφεση και επιστρέφουν ελεύθερες σπίτι τους για να διεκδικήσουν μια συμβατική ζωή.
Στη σειρά, όλα αυτά τα γεγονότα τα βλέπουμε υπό τη μορφή της αφήγησης από την Ντόλορς, κάτι που προσθέτει αξία, διότι έχουμε όλη τη σύγκρουση συναισθημάτων και σκέψης στο παρελθόν με το παρόν, βλέπουμε την ντροπή στην έκφραση της Ντόλορς, την ενοχή για τις πράξεις της, μα, ταυτόχρονα, και την κατανόηση πως δεν υπήρχε άλλος δρόμος, δυστυχώς.
Το Say Nothing είναι μια σειρά περισσότερο ιστορικής καταγραφής, παρά μυθοπλασίας, κι αν το να μαθαίνεις για το παρελθόν άλλων χωρών, είναι κάτι που σου αρέσει, θα μάθεις αρκετά για τον ιρλανδικό και τον βρετανικό εμφύλιο που είχε την ουσία πολέμου, παρόλο που δεν ορίστηκε ποτέ ως τέτοιος.
Το σημαντικό στοιχείο της αφήγησης στη σειρά, είναι ότι ακολουθεί τη διαδρομή που ακολουθεί το συναίσθημα πριν από μια εκδρομή, πριν από μια κατάκτηση. Αρχίζει πρώτα να επωάζεται η ιδέα, μεγαλώνει, γίνεται ενθουσιασμός, ανεβαίνει η αδρεναλίνη, έρχονται οι απαιτούμενες πράξεις για να πραγματωθεί η ιδέα και μετά ακολουθεί αυτό το εσωτερικό το «τι έκανα;», όπου μέσα σου αναπαράγονται σε replay οι πράξεις.
Το Say Nothing χαρακτηρίζεται από αυτή την ένωση μαύρης κωμωδίας και δράματος που έχουν πολύ οι Ιρλανδοί στις ιστορίες τους, έχει σκηνές που απλώνονται με ηρεμία, μα είναι ένα ψυχικό ξέσκισμα, έχει εξαίρετες ερμηνείες με αυτή την ανυπέρβλητη προφορά των Ιρλανδών, δεν θέλουμε τίποτα περισσότερο για να την θεωρήσουμε top-3 για τη φετινή χρονιά.
Α, παραγωγή FX μεν η σειρά, αλλά στην Ελλάδα τη βρίσκεις στο Disney+, είναι 9 επεισόδια, βασίζεται στο βιβλίο έρευνας του Βορειοϊρλανδού δημοσιογράφου Πάτρικ Ράντεν Κιφ και την σεναριακή προσαρμογή και σκηνοθεσία έχει κάνει ο Τζόσουα Ζετούμερ.
